I mua atu o te tukuuga ki a koutou i te rua o nga pukapuka o Panorama, me korero te hokinga mai o etahi Pakeha i haere atu i Niu Tireni nei, ki Kareponia i uga ninrnnia e iwa kua palm re. Ho rongo uni tenei i kawea niai o aim Pakclin mo te liira o te koura ki era walii, otira, kahore i korerolia te iti o te koura o etalii tangata e malii tonu ana kite keri, kahore i korerotia te kcriiign rawatanga o to koura o etalii. Kilmi katou nga kai-keri i wliiwlii ki ti koura, ko etalii e wliiwlii ana, ko etalii e p.mgta ana e te inato, e tula aua kite liekenga. Ko
etahi o nga tangata i liaere orn tana konei, me ake hoki mate inai. He tini noa iho nga rongo.mo taua wnlii e rerere ana i runga i te ngntu, kaliore ano i puinan noa te korero mo taua wnlii, l;o (e mea tenei i ungaoi nialon i tuku atu i tp rua o nga pukapuka o Panorama.
He otaota no te wiienua koura. (No te nupepa 0 Hawaii, Hurtii 21.) Hana Parahiko, Hune 27, 1£49. E Poiie—To kouni i mea atu ra an kia korerotia kia koutou—te take o te mahi—te oranga, te kororia, mete kino o JCarcponia. lie nui ra nei te mea riro mai ? Kua pupuke ake te wai o nga awn, ko te mea tenei i ngoikoro ai te kai-keri. Whakatakariri noa nga rangatira liaere mai ki koneiekore nei e taunga kite inahi. Te mea i whakatakariri ni ratou, lie ngaronga no te koura i te wai, i raro riro i te takere o te awa to koura e puke ana, i runga riro te wai, aki noa kite parepare I o te awa. Riri noa te tini otc langata, j riri noa kite koura koro mo rntou. 1' mea to tini he tiki kau atu i te koura, I maoa .iawa te kai o tc ata> ka l>i nga pu- I tea ite koura. Ko tenei, e miUau ana' ratou elmr.i i te mea takoto 1:0.1 te koura, 1 kia kaha ra ano te mahi ka whiwlii ki tcra kai. Kopu ana nga ringa o etahi ite mahi keri, a lnamae ussi iho nga tinana, j ko nga moengu i pakeke—he kai kikino. Kotahi taugata i haerc iho i nga manuka e ahu ai:a ki tona kainga tupu. Ho rangatira taua tangatii, otira, ko ia ano hci tuuu i tona poaka, a takoto 110 a ki runga J kite toka, inoe ai, whakaaro ai kite papal o nga kai i tona kainga mai, kite ivtawhai o tona lioa wahinc, mete aroint 0 nga tainnriki i mahue atu. Ekore tenei tangata e 110110, aliakoa purauga katoa nga koura o taua whenua ki u ia. Engari rate 110110 liia kai kite kainga tupu, ite noho wlmi rawa ki tera tu whenun. Ka riroia ; 0, taka rawa to rati mute, ka tokomalia te kni-nru ion a takahanga. Tokomalm nga Pakeha kua whaknrere i nga keriuga koura, a, e hoki rawakorc ana ki nga kainga. Tokomaha te hunga peiiei e hoki ana ki nga kainga i runga i nga kaipuke i ia mnrama, i ia niarama. Otira e wliiwln ana ctnhi o to hunga haare mai, taki pauua nga pokukuru a etahi, 11a liaere kite keri. Kotahi poka 1 liokona e tetahi tangata, huere nna tc tangata nana ake taua poka, ehna rua poto nga koura;- 110 mini nei ka keria te poka e tetahi, a, riro ana i'n ia i roto i te ra kotahi koiahi tekatl 111 a torn pauna taimaha. Kotahrpokurukum i kitea e alum 1 erima pauna te taimaha ; ko nga utu mo taua mea i te hokonga atu ctoru mano ta.ia (3(300). I kawea tera ki nga taone nui o Marikenn. Kihai i tat:a tawhili te keringa i tenei tail. Tokoniaha 1155.1 tangata c rapu liaere ana i roto i nga awa, otira, ckore te koura e taea i te nui o tc wai. Ii meinga ana tin tokomaha nga Pakeha i niaru i nga Iniana. Kua rongo koe kite tutu o etaiii Iniana. H an<>a tonu mai ana nga Pakeha ki tc pupulii i nga iniana haerere ki ou ratou wahi, e mea aim ratou he tikanga pai tera. Ko te mea tera i riri ai nga Inimia. I tnuhou ahua pai ana ratou kite Pakeha. Haerere noa ana te tanga'a kahorc he riri, kaliore lie alia, Kua haerere an i roto i nga Iniana, kaliore kau a ratou riri, ] ahua pai mai ana i tuku nohoanga ai i roto i a ratou. 1 tauhou he nui te koura e kawea mai ana e nga Iniana lui boko kakahu mo ratou. Ko ana koura he mea kohi liiiere i roto i nga awaawa. 1 te Imerenga mai ki nga taone, he kiri kau te
kakahu, te liokinga ki nga kainga he hat<>, he tarau, lie kounin, lie putu, ho potai piwhara. Kuarc noa iho aua Iniana kite hoko mea 1110 ratou. Mo te j)ire lie nui te koura hei utu. Takitahi, takiraa te ran tara 1110 te paraikele kotahi. Mo te ramu me era atu mea, he nui tc utu. I te pnunatanga ai o te kbura o nga Iniana, he mea tinihanga o nga Pakeha, lie mea pelii to talia koura kore, lie mea hiki akc te taha whai koura kei kitea te taiinaiia. Na te kuarc o nga Iniana i penei ai tc malii lie o te l'akoha. Na te mahi penei i hohoro ai te whiwhi o to tokomaha ki nga mano pauna, ko nga mea era i liolioro ai te whai rnwa o ctahi i runga i a ratou kino, me nga mate. I tenei tan c iti ana nga mea pern. Ahakoa, pahme tc liokohoko o nga Ini011a, kihui i puliure te hokonga waipiro.
Ko ctaliio nga kai kere c wliakaliaurangi ana i nga lioa, a, ka mate i to waipiro ka taii'>-oliia nga koura. Kotalii tekaii ma ono°lara nio tc pouiianm wnipiro kotalii. lie tokomalia te liunga kua torengi ntu ki te po, ite nialii iim i tcra kai kino. Tokoono ak« i kite ai> i liacre ki tc kcri, lioko attt, inn atii, lioko ntu, i tc wnipiro, a mate 110,1 iho. Tena ra ton lianga ite kino o tcra tu kai! He alii e ka ana—lie mea whakaniate —e ka liaere ana i roto i te tokomalia ; engari te mate pera i tcra mea, i te waipiro ! Ko tenei c 11 mai ana nga Pakelia malii tika. li inaliara ana ratou ki nga ritenga
tika, kite nialii niaori, ki tc malii 1110 te hincngaro; ekore rntou c ware ware ki tc kura, me to kavakia, i roto i nga rapunga nio te koura. IJnerc mai e taku Pore kia ringari.i-.i koo ki on lioa tawhito kua 11 mai, a, c u nei ano te tini o nga lioa takaro talii. Alio ko te kainga fnpu tcnei; 110110 toim te kite i nga hoa i maliue ki tc kainga, e eke mai ana i runga i nga Puke katoa e u mai nei. E l'orc, li«i kona, hci te kainga. HA PA.voiuma,
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18500117.2.7
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 28, 17 January 1850, Page 1
Word count
Tapeke kupu
1,194Untitled Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 28, 17 January 1850, Page 1
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.