Ko tetahi korerotanga atu ki nga Tikanga i nui at nga Taonga o nga Pakeha.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 6, 15 March 1849, Page 3

Ko tetahi korerotanga atu ki nga Tikanga i nui at nga Taonga o nga Pakeha.

I tera Nuipepa ka whakaaturia koutou e au mei tahuri nga tangata maori kite atawhai pirikahu ka hua noa he moni ki a ratou i tera hanga, otira kite pai ia nei ta ratou tiaki. Otira ki nga walii ngalicrelierc, pari ranci, o pai ake mia tc kau taninenanc, i le pirikaliu. Tena ko te naiicnarie, lie niea takoto kau, kaliore he raru o te atawliaitanga lie inea iti tc utn lioki, e taea ana c nga tangata maori katoa te lioko liei ivauau pa 1110:1 a. 15 ora. c mii tc nanenane ki nga walii pari pangaltauoiigatakutai kinga walii maungangaliereliere ki rtinga lioki kei nga liiotu te walii pai rawa, a ka liolioro lioki raton to nialia cuiomona no itutcnaneniuekinga walii c mate tc kau tc pirikaliu i ic kai kaliore lioki c raru to tangata nona i tc tiakanga i a rntou i ta ratou maia, lie oti ka tuktia kite walii i meatia lioi liaerenga mo ratou, ivailio noa iho ana kia liacrc. I ki atu aliau ki a koutou i tera Nuipepa, e liolioro ant the malia o tc pirikaliu, otira e liohoro ran a ana tc nanenane, e pai rawa ake ana te pirikaliu ko ana liiiriilnmi c (apahia tonutia ana i n«»a lau katoa ko te pai rawa lioki o tana kiko liei kai, otira, e kore c rile ton.i maia ki to te nanenane, e kore ia e toInnigia c te mate i nga wa ua tona i te liaeretiga ranci kite ivalii rcpo, tena ko te nanenane liei alia mana le ua tc mackc i ton.i main. lie waiti ami to to innoiianc, .kaua lioki nga tangata maori e wareivji j, kahore lie kai e

pai ake i tenei mo a ratou tamarilti, pai rawa hoki kite pangia ratou ete mate. • Kia pokaia te nanenane ka pai ake tana kiko kite kai, kia pena mete poaka kuwao. Kia rua nga marama o te kuwao, te wa pai hei pokanga. _ _ Tena e liaere ke nga nanenane i te wain i tukua ai ratou, otira e taea ano tenei te whakakahore, ahahoa he kararehe niaia ia, hei aha mana te maeke, otira e welii ana ano i te nil, e tata te putanaa kino, o te pnkohukohu noa iho ranei, ,ka kotahi maira o tana omanga roa ntu ranei i tana kimihanga i tetahi walii mm, me he mea i hanga tetahi whare, wharau ranei, hei walii rurnnga mo ratou i nga putanga ua mai, ka matau tonu ratou kite turanga, a ka pouri ka tata te ua, e kore ratou e ngaro ke atu i reira. Ka patna te nanenane e te tangata maori, kia tupato tona tihore i te kiri, kei motumotu ka kore e meatia e ia he alia ranei lie aha ranei mona, me hari mai ki nga taoue, i tana hacrcngft ka hokona ki reira e nga pakeha mahi kiri kararehe. Me rongoa hoki nga taringa, e hanga ana enei ki te knkau maripi, e hokona ana hoki cnei e nga pakeha. E hara anake mo koutou mo nga tangata maori, kia wiwi taonga ai e ki nei ahau kia tahuri kite tangcr hoiho, kau, pirikahu, nanenane, otiia mo ta koutou mahi kia waritia, mo a koutou kai kia pai. Kua ki atu au ki a koutou, e taea te hoiho te ako kite uta atu i nga kawenga kanga, witi, i nga mara ka utauta atu kite kainga ranei, kite tahataha awa ranei kite walii e utaina ana kite waka, ma konei hoki ka ora katoa koutou, nga tane me nga wahiue hoki i te ngenge i te wahanga mai. A mua, me ka nui ka malia hoki a koutou mara witi, c pai ana te hoiho hei whnkahaere i nga mira huri paraoa, E pai ana te hoiho hei parau hei rakuraku i nga witi ki nga wain pakihi, ki nga walii ngahercherc hoki kua oti ngatumutumu ririki nei te keri, ma konei ka nui noa atuai te whenua e maliiae koutou itera i oti ra i ta koutou mahi ringaringa noa iho. He maha hoki nga mea e akona ana kite kau e walia ana i te kawenga taimaha e to anai te kata, ite parau maroro ka taupoki i nga oncone maro, rarauhe harakeke ranei hei tamata, a ka toti ka korohekctia rajiei ekore e pai kia wakamahia, me whangai ki.i moinona me arahi atu ki nga taone kia hokona kia patua hei kai. . Kite pai koutou e kore o tard ka whiwlu koutou i enei mea. Tokomaha o koutou kua whiwhi i etahi inaianei, e malia ana nga hoiho nga nanenane kei o koutou kainga, mei liokona nga utu o a koutou poaka, witt nei, kite kau" kite pirikahu, e kore e taro ka whiwhi koutou. Kia tekau, kia tekau ma rua ranei nga tan ka rereke to koutou aliua, i ta koutou aliua onaianei nei ka maha ke a koutou hanga, ka nui ke hoki te utu mo ta kontou m.ihi, ka pai rawa ake hoki a koutou kai. He iwi koutou e matau ana ki nga tikanga pai i whakakitea mai e nga pakeha ki a koutou, e kore e taro ko nga mea uaua kite mahi koutou, ka whakarite tonu i ta ratou aliua ki to te pakeha, i te tikanga pai o ta ratou mahi. No te taenga mai o Kapene uku ki Nui Tireui nei i te mea e tamariki ana o koutou tupuna, kahore he poaka, ho riwai o te whenua nei, he maha nga poaka tane, uwha hoki i utaina mai e ia, waiho iho eia ki Tokerau, ki Totaranui, ki Dusky Hay hoki. Ka patua etahi o enei poaka e nga tangata maori waiho iho ana etahi e Kapene Kuku, no enei, nga poaka e hua noa iho nei ki nga walii katoa o Nui Tireni nei. Na Kapene Kuku hoki te riwai, te paukena, te mereni, te kanga, lioatu ana e ia ki nga rangatira o nga walii i tu ai ana kaipuke. Kahore enei mea i konei i mua atu i a ia. Muri iho ka whakatnpuria te witi e nga Mihinare o Tokerau, tukua ana e ratou, e nga , pakeha liok' o raro nei, o Poneke, o Whakatu ki nga tangata maori katoa j koia e nui ana te i witi e whakatupuria nei c koutou, e nui ana f hoki te paraoa e kainga ana ki nga kainga katoa o enei motu. Ko tetahi tikanga hoki tenei o nga pakeha e mea ana kin wliai koutou i te pirikahu, i te i kau, i te nanenane, kia tahuri hoki koutou ki te mahi i te witi kia nui, kia pai ra a koutou kai, kia pai ake hoki a koutou kakahu. I roto i nga tangata maori kotalii rau, e maha ake ana nga tangata maori e mate ana i te tau kotalii i nga mea e mate ana i roto i nga pakeha kotahi rau, i taua tau ano. He kino no ' a koutou kakahu i penei ai; kotahi tonu te kareko angiangi te mea e uhia ana kite tokomaha o a koutou tamariki, na konei i takina mai nga mate wharo kite tokomaha o ' koutou he maha o koutou e ngaro iho i ana mate. Ka whai koutou i nga hanga kua tuhia iho e au nei, ka whiwhi hoki koutou i te moni hei hoko kakahu kia rite ki o nga pakeha. (Kei tera Niupepa te roanga o enei korero.)