Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 6, 2 June 1845, Page 21

Kua ti nga taringa o Ngapuhi ki nga kupu mo Heke, a, ka whakatakariri te tokomaha, no te mea, e nui-haere ana te rongo o tenei pokanoa, tenei tangata kuare, i tona matapotanga. Otiia; kiano nga tangata o nga kainga tawhiti i rongo noa i te korero, koia i meinga ai, kia hokia ki aua mea whakakawa i te ngakau. Na! Ite tuarua o nga hokinga ote lioia ki Tokerau, ka tauria te Pa o Pomare; a, ka kawea a Pomare ki runga ki tetahi Manuao noho ai. He maha ke nga taonga o te murunga o " Kororareka" i roto i taua Pa; no reira i meinga ai kia tahuna : kahore he tangata i mate i reira. Ko Pomare anake i riro mai ki Akarana. Ite hokinga o te Puke ki raro, ka tukua atu kia haere a Pomare. Muri iho o tenei, ka maranga te hoia, ka ahu te haere whakauta: kotahi rau topu ma rua pea te kai taki; ko nga ingoa enei o ngaßangatira o taua taki; koTe WakaNene, ko Rangatira Moetara, ko Mohi Tawhai, ko Wiremu Tahua, ko Wiremu Repa, me etahi atu kihai i matauria. Po toru kite huarahi, ka tae atu kite Pa o Heke. Etoru matua ote hoia, erima ote tangata maori; kotahi matua kite pupuhi ite Pa, kotahi kite whanga.kotalu kite tirotiro haere. Noho mai ana nga tangata maori kite matakitaki

otiia; tokorua nga tangata oTe WakaNene i tino maia, ko Hoani Ropiha, ko Hetaraka, teina a Wi Repa. Na aua tangata rawe tokorua i kite i te kupapatanga o Kawiti. Haere rawa ake a Kawiti ka whakaputa, a nana! ka tino kokiritia ete hoia! Ara, i tupu te whana—i tupu—i tupu—tail ! ka whati te maiori ; mahue iho— mahue—etoru tekau topu kite takotoranga. Na! kati maku; me whakarongo koutou, me tirotiro ano hoki ra ki nga kupu o Nga Rangatira i kite i taua whawhaitanga. Koia enei.—"Ka tae mai te hoia. Tae rawa mai, kua oti nga whare te hanga; ka takoto ta maua kai ma te hoia. Moe iho, ao ake te ra, ka tukua te kai mata ma te hoia; eono te kau o nga parete; kotalu te kau ma wha o nga poaka. " Moe iho, ao ake te ra, ka hapainga nga hoia, me matou katoa. Ka haere atu te pakeha, kihai i matara ka noho. E rua matua o te hoia, erima a te tangata maori. Ka wahia e te tino Rangatira, kotahi rau—ko Maiki te Rangatira o nga hoia, erua Rangatira o nga heramana. Kihai i pahure atu i a matou, ka puhia mai e Hone Heke, tokoruatahi—haere tonu te hoia. Ano, ka tutaki noa kite tutei a Kawiti; oma ana te tuiei a Kawiti; nohoia ana te parepare

ete hoia. Pupuhi tonu atu kite pa o Heke. Ka tonoa eTe Waka, a Hetaraka, rauako Hoanißopiha, kite tiki i nga tupapaku o nga hoia i puhia ra e Heke. Ka tae te hunga nei ki tetahi, riro mai ana; ko tetahi, kihaii taea atu. Ka tonoa ano e Te Waka, te hunga nei, kia haere, kia titiro ite Pa, i Tapuaeharuru; te putanga atu, ko te whakatakoto o Kawiti. Heoi ano; ka hokia mai e te hunga nei ki nga hoia ka mea atu "Ko Kawiti 1" Ka mea mai nga hoia ko "Tamati Waka?" Ka mea atu ratou—"Ko Hone Heke." Katahi ka rongo te hoia. Ka hapainga, ka puhia; ko Hetaraka, raua ko te hoa, ki mua; tutaki pu kite whakatakoto o Kawiti—ka tu—ka kakeri; ka whati a Kawiti—i te hoia te papa. E rima te kau ote tangata-maori kite hinganga: Rangatira—Rangatira kau. Ko etahi enei: ko Matu, mete teina, ko Peru, koßuku, koTaura, ko te Kuhanga, ko Kuhapo. "Puare kau ana a Taumarere; kahore he lansata o Ngatihine i ora—ko Kawiti anakenake ano. " Na Wiremu Hopihana Tasiua, " Henebe Wiremu, " Rangatira Moetara.'" E taea ianei enei kupu te whakateka? haere raw a ake ka pehi; e mau mai ana no-a o te Kai-matakitaki i taua kekerinffa. Na koa tou maia, kahore! Kohea nga uri tongenge nei, noho ai ? Kahore, ko runga ano, ko te tumuaki. E rima ano tekau o te hoia i tauria ai nga rautopu o Kawiti: te omanga i oma ai—ahaha! Kia whakaputa koia pea te weriweri kite kaiaka ; nawai tena ritenga ? Na Kawiti ano ra ; na te toenga werohanga o te " kahu whero. M Ne ? ekara! ka mea ano ra, ka kuhu ki raro kite tupapaku kia ora ai koe i te penetL Ae ra! ekara! "Te roro o te whenua ka pukea ki runga ra:" " e moe i te kino na, e!"

Whakarongo! e te "whanau,he rongohou tend, katahi ano ka puta mai ki a matou, i te nupepa meake whakaotia.

Na! i tetahi te kau ma-rua o nga ra o Hune, i te orokotakiritanga o te ata, ka •whakaminea te taua o Heke; e ono ran nei—Anana! Me he wa kai e whakapapa ana! Ka tirohia te huia, me he toroa e ranga ana kite toka! Te marangatanga ki runga, me ko Tawhaki, e unu ana i nga kahu: haruru ana nga taputapu! Te tahuritanga o te ope nei, ka ahu te titiro kite Pa o Te Waka Nene—me te titiro, mete ngoki atu—me te kupapa—me te ngoki atu—ara—ara—ka tae noano ki nga ngutu otePa; ka pau-a te karanga—"E! huakina!" Ka pa te karanga o tera i roto ; "Aue!!—ko te whakaariki!'' Na! katu, ka kakeri. Pupuhi ana tetahi, pupuhi ana tetahi. Nawaira—a—kawhati a Heke : ka tangite ngongoro o tera: "E! Arumia!'* te omanga i oma ai a Heke; ehara! okioki rawa ake, he taenga kite Pa. Hinga iho i reira, no te taua, tokoiwa; haunga te mea kainga mata; ko nga rangatira enei; ko Te Kahakaha, me tana tamaiti; ko te rangatira o Ohaiawai; ko Te Haratua, me Wi Pohe, ka marere. Tokoono nga tangata o i mate. Erua ano ran i roto i to Te Waka Pa. Ehua raia, a "Pokai tai-heke'' i totoro atu ai, kite tamakoro, ki aTe Waka Nene; he hangahanga ake! Katira mata! waiho kia pena—meake ka rua hokinga tangihanga, kite mitimiti i nga para kau ote hangi; a, kite tikoro i nga toenga kiko o nga huae. Ko te tu o Heke, kei te huwha: e ora ra nei, e mate ra nei; ahakoa oraitenei, e pukea ana te ngaru ki runga ki a ratou, ko ona hoa, ekore e roa, ka taupoki; a, ka ngaro noa iho ratou, me Parao, i paremo ki te moana whero. Akarana.