KI TE KAI TUHI O TE KARERE.

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 4, Issue 4, 1 April 1845, Page 14

KI TE KAI TUHI O TE KARERE.

E Hoa,-E mea ana ahau, kia tuhituhia, e koe te timatanga o te mahi Whakaako,

kite kura Weteriana, i konei i Akarana. No te 5 o nga ra o Maihe, i tae ake ai a Kawana, me nga Rangatira Pakeha, kite timata i nga mahi ote kura. Ka rupeke ratou ki roto kite whare, katahi ka korero a Te Rore i tetahi wahi o nga karaipiture, ka inoi hoki kite Atua, a—ka mutu. Na, kei runga, ko Te Kawana e korero ana. Ka mea ia, "E koa ana ahau kite mahi nei, ta te mea, e mahara ana ahau, ma te penei, ka kake ai te mabrK Ka kake t'ona mdhiotanga, ki nga tikanga a te Pakeha, ka tupu haere hoki te wakapono. Koia ahau ka wakapai atu nei, ki tenei kura." Katahi, ka korero a Kawana ki nga take i tupu ai te Hahi Weteriana, i mea ia.— " I te oroko timatanga o te Hahi Karaitiana, i tika nga mahi, otira kihai taro, ka tupu te he i roto ite Hahi. Ka he nga wakaakoranga, me nga mahi a nga tangata, ka he, nui haere ana te he i nga tau maha—na wai a—ka he' noa ano, na, ka tupu, ko Matina Ruta. Otiia na te Atua ia i wakatupu, hei wakatika i te mahi hei pupuru i te wakapono, hei wakahoki inga Hahi ki te tikanga o nga karaipiture kua mahue, a, ka tupu i reira te mahi o te Hahi o Ingarangi, ka mahi, a—kihai taro, ka he ano, ka mangere noa iho nga tangata, ngaro noa nga tikanga, a ka tupu, ko Hoani Weteri me ona hoa. I tupu ratou i roto i te Hahi o Ingarangi, titiro ana ratou ki nga mahi, ka he, na ka kaha ratou, (a Hoani Weteri ma), ki teKauwau inga kupu o te Atua, ka nui ta ratou tohe ki nga tikanga o te wakapono, kake ana te mahi i reira a—e mau nei ano. Kahore ahau i wakaaro, he Hahi ke ano te Weteriana. Ki au ia, kotalii ano te take, kotahi te pukapuka, kotahi te wakapono, kotahi ano hoki te mutunga.. Kua kite ahau ite nui o te mahi o tenei Hahi, koia ahau ka wakapai atu nei. 1 ' Katahi ka mea a Kawana, " E wakaaro ana ahau ki nga kohikohinga monii tawahi, hei kawe i te rongo pai ki nga taniwi

fcatoa. E nui ana te kolrikobinga a nga tangata o tenei Hahi, hei.kawe mai i nga kai wakaako,-me nga tikanga ki tenei motu. Koia ahauka mea ai, kia kaba tatou, nga pakeba o konei, kite wakatupu i te mahi nei," Katahi a Kawara- ka mea ki a Te Rore. " E hoa, e Te Rore, i au e mabara nei, kite kaba o to koutou Habi, kite wakaako i nga tangata roaori, ina, e wakapai ana toku ngakau." Heoti ano, ka mutu ta Te Kawana, na, kei runga, ko te Karaka, e wakaniaori ana i nga korero a Te Kawana ki nga tangata maori. Ka mutu tana, kei runga ko Te Patara e korero ana ki nga komiti i tupu ai te kura nei, me nga kohikobinga moni a nga pakeba. E witu te kau pauna, kua riro mai, bei wakautu i te ware, otira kibai rite, Kamutu, na, kei runga ko Wiremu Nera, Te Awaitaia, "'Koia ano, te pai o ana korero! ana na!" Ka mea ia. " Tenei taku wakaro. I mua, kabore a matou pai. Kibai matou i moMo ki a Te Karaiti, i poauau katoa o matou tupuna, me matou hoki i poauau noa iho. Heoti ano ta matou i pai ai, be patu, patua ana o matou wanaunga, kainga ake, patua ana matou e o matou wanaunga pau ake.—l, naianei, kua tae mai tenei wakaaro bou, wakaaro pai, na koutou, na nga pakeha i kawe mai, na koutou i wakakite mai te ingoa o te karaiti to tatou kai waka—ora. Katabi matou ka mabara, koia, kei a koutou te Atua pono. I mua, i wakaaro matou, be Atua ano to matou, ka rongo kia koutou, katahi ka mobiotia. e bara nga Atua maori, ka mea matou me wakarongo, tatou ki ta ratou korero. Koia koutou ka kite i a matou e nobo ana i runga i te pai. E mabara ana hoki abau, ka be matou i naianei e he ana ki to koutou aroaro. " Ko ta. Te Kawana i mea ki nga webewehenga i roto i nga Hahi, e tika ana. Kua rongo matou, he hahi taurekareka to Weteriana, he Hahi rangatira to Ingarangi, ko tetabi e baere ana kite reinga, ko tetela e baere ana kite rangi. Kabore matou i mobio kite wakaaro ki eneitikanga e bara i a

matou, na koutou ano, me waiho, ma koutou e wakarite. Ki to matou wakaaro kotahi ano te take, ko nga Hahi erua lie manga no te pakiaka kotahi, e hari ana a ban ki taku rongonga ki a Te Kawana i a ia i mea, kotahi ano te take. "Tenei ano hoki tetehi -wakaaro aku. 'Kotahi te tangata ki runga, ko te Rauparaha. Otiia kua wakaritea tera e Te Kawana, me waiho tera. Ko matou, ko Waikato, kahore ano, he kino o matou, otira he kino pai. "KotaM ano kiraro, ko Hone Heke. E he ana taua wakaaro. E kore taku wakaaro e eke atu ki runga ki taua; Kite mea, ka tuhituhi mai ia ki au, ka mea 1 mar E Hoa, E Wi—e kore koe e pai he i hoa moku, tenei kei au te tikanga e kore au e rongo. Ko te mea pai ki au, ina me noho marire. E kore ahau e wawai, ma te tangata e kite mai te lie ki au, katahi ahau ka wakatika. Na! "ko ejritejam ia ki a Ponupata, i ngangare ia ki a koutou, a te tukunga iho, ko ia te utu mo tana kino. Waihoki, me Heke, ka tobe tonu ia kite kino, a—te tukunga iho, koia ano he utu. Ki a rongo nga rangatira o Waikato o Manukau, o hea, o hea, kaua e aru i tana tikanga. Kite mea, ka haere mai ia ki konei, ka mea mai koutou ki a wakatika matou ka wakatika. Aua koutou e wehj. E kore matou e pokanoa, ma koutou e ki mai kia wakatika, ka waka tika matou. " Ko te kura nei. e wakapai ana ahau ki tenei, bei wakatupu ite mataurauga na tenei tikanga i ora ai matou. Ko Hone Heke, kia maharaia kite kupu o Te Karaiti, i mea, ko te tangata nei tona ringaringa kite parau, ae' titiro ano ki muri, ekore ia e pai mo te rangatira tanga o te Atua. Ehara tenei kupu mo Heke anake otira moku> mo nga tangata katoa hoki. Kia kaua matou e hoki kite kino i muri iho i te wakapono, ta te mea, na tenei kupu hou i ora ai matou.' Heoi ano ta Wiremu, na kei runga koTe Rore, Ka mea ia, e Te Kawana, " E wakapni ana ahau ki akoc, ta te mea, c tika ana

to wakaaro kite maori. E rongo ana hoki koe ki nga Mihinare, e wakapai ana ratou ki tou tikanga kite tangata maori ho tikanga atawai hoki.*' Heoi ano ka mutu, puta ana ki waho haere ana kite matakitaki nga .ware kua oti te hanga mo nga tangata o te kura. Ko rabmotu haere nga pakeha. Tenei te tikanga i wakaritea ai te kura nei bei wakaako i etahi o nga monita o nga Habi ki nga tikanga ote rongo pai, me nga wika kia wakaakona hoki ratou ki te tuhituhi mete reo pakeha, me era atu tikanga a te pakeha—a—ka mohio ratou, ka wakaritea ratou hei kai wakaako mo nga kainga maori. Naku, Na to hoa, Na Te Patara.