Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 3, Issue 6, 1 June 1844, Page 25

I Hatirei, i te takau ma tahi o Mei, ka haere a te Kawana me nge rangatira, o te kawanatanga, me etahi atu o nga rangatira ote Taone, kite matakitaki 1 te Hakari, i whakaturia ki Uimuera, he kainga etu tata ana ki Akarana etoru, pea maira te tawhiti. Ka huia te vahine.me te tamariki, eonopeamano. NoNgatihaoa4oo,ko Pohepohe te Rangatira. No Ngatiawa 200, ko Tupaea te Rangatira. No Waikato 800, ko te Wherowbero te Rangatira. No Ngatitemaobo 200 ko Wetere te Rangatira. No te Tainui 300, ko te Kanawa, jao ko Kiripakoko nga Rangatira, No Ngatikiriwai 200, ko te Rauangaanga te Rangatira. No Ngatiwhatu|,Bo, ko te Kauwae te Rangatira. Ka tae atu a te Kawana, me tana iiaere, ka paku te amo o tera! ka mutu te ngongoro, ka turia te ngarahu : e toru mano nei, whiri ana te waewae. Ka mutu te harihari, ka noho te mano ki raro : ka rere nga Rangatira o tenei hapu, o tenei hapu, he pai! pai kau!

Ka haere a te Kawana, ka poroporoaki kinga Rangatira maori kia haere atUcki tona whare. Na! ite Mane 13 o Mei, ka whakaminea katoatia ki tejwhare o te Kawana, nga Rangatira o ona wahi; ko te tino Rangatira ote whakawakanga— ko te tino kai—tuhituhio te kawanatanga—kote tino Rangatira o te whare huinga moni ote Koroni—ko nga Rangatira o te runanga tataku—ko te tino kaitiaki o nga tangata maori—ko nga Minita o te Hahi o Ingarangi— ko nga Minita o te Hahi o Wetereana—— me nga Rangatira nunui o nga tangata maori. Na! ka oti te whakanoho, ka whakapuakina e te Kawana ana kupu, ka mea, " E hoa ma! E te Wherowhero, me era atu rangatira maori ka oti te whakamine ki tenei wahi. E hari ana ahau i toku kitenga atu i a koutou i roto i tenei whare —E owha atu ana ahau ki a koutou! E hiahia ana ahau kia kahaou koutou tinana, a kia rangimarie ou koutou wairua. <( pai pu ana ahau i toku tiro*

hanga atu kite tini o nga Rangatira maori i raro o tenei tuanui! ahakoa no tawhili etahi, e paingia katoatia ana e ahau; a, e hari ana au, no te e aroha ana te tahi, kite tahi, kahore ou ratou tupato ki a ratou ano, a kahore ou ratou tupato ki * nga Pakeha a nolio ana i tenei Taone. " Whakatupuria tenei hiahia kite pai, me tenei rangimarie i roto i a koutou, i to tatou oranga, i to tatou nohoanga i roto i o tatau tamariki, a i roto i nga uri o o ratou tamariki. " Me whakakaha tatou, i a tatou ano i nga mea katoa: Kei i a matou te kaha kia apitia kia runga ki a koutou te tini o nga mea papai; kei i a koutou te kaha kite tuku mai i etahi pai mo matou, i te hokonga o te kai, te muka, te rakau, mete whenua. "Na! e hoatu ana e matou te nuinga o te matauranga ki a koutou, t hci whakakake i a koutou, i ou koutou tamariki ano hokii kia pera pu me nga tangata o te whenua marama i haere mai ai ahau. ft Erua te kau, 20 ngataui akona ai koutou e nga tangata pai, kahore o ratou maharaharatanga ki nga whanaunga, kite whenua i whakarerea e ratou—kahore i mahara kite mate, kite mamae, otiia, ko to ratou hiahia tenei, kia ora ai koutou. "Kote mea ia, e kore e taea e ahau me matou i haere mai ai i te whenua tawhiti te wahaara i a koutou, kite kahore koutou nga Rangatira maori, e mahi tahi i a matou. Whakanuia to koutou hiahia kite pai! Mahia ou koutou tamariki! Whakaakona ratou kite matauranga o joga mea e tika ai, e pono, ai, e ka-

ke ai, e ora ai ratou. He maha ke nga mea e taea te mahi e koutou i enei tau e takoto ake nei, a. e kore e roa me akona ana ka rite nga tamariki kite pakeha. " Ko taku pai tenei kia kite ahau i a koutou e hanga kakahu ana. Ko ou koutou taitamariki, me whangai i to hipi, ite kau, mete tini atu o nga kararehe i roto i te pakeha. "E pai ana enei kakahu e mau i a koutou, otiiae kore e roa ka pakaru, akarapua etahi atu kakahu hei hipoki i a koutou. Na! e koree tika kia hokoa tonutia ou koutou whenua mo aua mea pumau kore, otiia me whakarite to koutou ngakinga whenua ki to te pakeha ; kia ora ai koutou ite kakahu, mete kai. Ko te huruhuru pirikahu hei whatu i te mea mahana ma koutou, ko te muka hei whatu i te kareko; —ka oti te whatu, ma nga wahine e tuitui, " Kei mea etahi, ekore e rtaea te hanga te paraekete mete tini atu o nga kakahu, ki enei Motu! Na! kiarongo rnai koutou:—kua whakakitea mai ki enei wahi te tahi koheka i hanga ano ki Nuitireni, a kua oti te whakamaori e te Karaka te ritenga 0 te hanganga o taua kakahu, " E nui pu ana toku hiahia kia poka ke he ngakinga mo to koutou whenua. I tenei whakatupuranga e iti ana ta koutou kai pai. Aua ra e mau tonu kite kai ite ngohi, mete kapana, otira me ngaki i te puka, i te kereti, i te pi, i te kerewata, i te keha, Ite paare, ite witi, mete tini atu o nga mea whakatupu. Ko etahi o o koutou kau, o nga hipi, o nga poaka, me patu ma koutou, kia tupu ake ai

koutou he whakapaparanga kaha, kia ora ai i te taapa me era atu kino. " I enei ra he kararehe maori kau a koutou, e kore aua kuri e pai kite Kai; otira he haehae i o koutou hipi, he ngaungau i o koutou poaka, a ratou mea e pai ai. Me he mea, e patua ana te tini o nga kararehe, ko reira kahu ai nga hipi, me nga kuao kau. " I to koutou hakari ka pahure, tokomaha o reira i mau ki nga koheka papai; koia ahauka mea, e tu-a-kake ana koutou; name whakakite ki te aroaro o te tokomaha e kake rawa ana koutou kia rite pu ta koutou matauranga ki to te Pakeha. " Na, kia ronga mai koutou ki tenei kupu aku—kia whakakahoretia e koutou nga huihuinga tangata e tu kau nei ratou. Ka he tenei, he rawa! Aua te Ra e whiti ki runga ki aua mahi he ! Ki aaa mahi whakarihariha! E kore au e mea kaua koutou e takoro, e kanikani —kahore ! Tenei ano a matou mea whakatakoro; no kona, he mea pai kia barihari, kia takoro, kaua id te kupu kino, e whakahuatia; me whakarere katoa nga kupu poka ke, nga kupu whakarihariha o te Ruriruri. " E matau katoa ana tatou he mea kinoputeWhainga; e harai teritenga karaitiana ; otira he ritengawhakahingaingaTure. Kote meaia, me ara mai anaou tatou hoariri ki tewhawhai, ko reira tika ia to tatou whakatikanga atu. E mau ana ano te hunga karaitiana i te pu—e uru ana ano kite whainga otiia, ko to ratou pai he manngarongo, he rangimarire. Aua kou tou e mea kahore he Iwi o tenei ao e kore e whakatupato ki nga tinihanga

ate hunga kino-e kqr§ e fc%pai i to pu—e koFe e whakatjka atu &te pehi i te hunga kino ua re re n&i ki te whakangaro i a ratou ! £ kore e tika to ratou noho marie a reira! Eahataku tikange e noho nei au ? Na te aha i mau i ahau enei kahu poka ke ? He tohu enei, kia araake au ki te te pehi i te hunga tutu—Kite \yhakahinga i nga hoa riri o toku kainga. " E hara taku i te rapu whainga* otiia, e tu ana ahau i te takiwa o te riri, kia kaua te kai-whakamate e takahiki aku wahi; otira, kia tiakina, kia whakaoransfia te knino-a non* ahau tangata, a kia ho atu toku kaha kite karapoti i oku hoa. " E kore te hunga e toa ana, e hohoro te whakatika kite whawhai mo nga mea nonohi. He hunga manawanui ratou—he hunga atanoho. Ko taku hiahia tenei, kia whakaritea etahiTure e pai ana kite tirohanga a o koutou kaumatua tino matau. Na! kite kahore etahi Ture tika i roto ia koutou, e kore e taea te wakanoho te pai i roto i a koutou e nga Mihanere, a,—e kore rawa e kahu te rangimarie, mete atawhai." Ka muiu i konei nga korero o te kavvana—ka whakapuakina te whakaro o tenei Rangar tira, o. tenei a ka oti nga mea katoa te whakarite ka wahia te whakamn nenga, a, ka hoki pai katoa nga tangata ki ou ratou kainga.