Untitled

Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 2, Issue 9, 1 September 1843, Page 35

I te nuipepa o Akuha, i UNKNOWN haratia koutou, kia tukua o Koutou tamariki kite kura, kia wakaakona ratou ki nga tini mea e mohio ai te pakeha, i mea matou e hara te taonga ariake te mea hei tino wa\ar?igatira i te tangata, otiia, ko te matauranga te tino take o te rangatira; kote mea tenei e whiwhi ai te tangata ki era mea katoa, ara, ko te ki tenei hei wakapuare i nga tatau katoa e takoto ai nga taonga, me nga aha noa iho e matauriaanae te pakeha. Ahakoa kei. a koutou te whenua, me nga rakau,menga harakeke, he mohio iti ta £outou kite mahi; tena, ko te pakeha, koia ano te tino mohio.— Ahakoa kei o koutou whenua, te hiriwa, te kapa, te mata, te r'mo, e kore koutou e mohio kite mahi; tena ko te pakeha e tino mohio ana. Kei a koutou nga rakau pai, hei hanga i nga kaipuke, nga whare.; kua kite ke koutou ki to te pakeha hanga;

tena ko koutou, e kore e mohio. Keihea ta koutou whare papa, whare kowhatu, pereki ranei 1 Kei hea ta koutoukaipuke? lhangakihea? E wakapai ana hoki koutou ki nga mea a te pakeha, te pu, nga kakahu, nga titaha,nga puka, e kore etahi o koutou e matau kite hanga i enei mea; e hia o koutou i matau kite wakatere kaipuke ? kei hea te tangata e mohio ana ki nga tini motu o te moana, me nga tauiwi e noho aua i te ao nei? kowai te tangata i mohio ki nga tini reo o nga tauiwi. . Kia rongo male hoa ma ko te pakeha e mohio ana ki enei mea katoa, he tangata uaua ia, e tohe tonu ana kite matau, e timata ia i tona nohinohinga, a haere ake ana ia ki te kaumatua, mohio haere Waihoki, einahara ana ia ki ana tamarika, ka tohoa eia kite kufa, e mohio ana hoki ia ma te ka p ; . te tangata.

Hurai 25, 1843. E Hoa. —Tenei ano taku korero ki akoe, e titiro ana ahau kite mahi atetangata maori. Kite mea ka haere aku kararehe ki a ratou mahinga, ka tae mai* nga tangata kite inoi utu, a, ka hoatu e ahau, ka mea ratou, he tika kia utu ahau; e kore ahau e wakakahore i taua tikanga, otira, ko te paunga oaku mea i'a ratou kararehe, e kore ratou e utu. I tetahi ra e rua kuri i aru i aku hipi, mate iho nga hipi e rua i aua kuri; ko te utu tenei ki ahau, kotahi kuri i wakamatea e te tangata i te kararehe, kotahi i wakaorangia,,hei kai ano i aku hipi. Ko etahi o aku poaka kua pau i te kuri a tetahi atu tangata, e kore ia e utu i'aku poaka, e kore ano hoki tana kararehe e wakamatea. Kotahi kaumatua i tae mai ki toku ware inoi ai kite kai, ka warea ahau kite mahi, tahaetia ana eia e tahi mea i taku ware, e kore ia e utu i tana tahaetanga. E pehea ana koe ki tenei tikanga ? E mea ana ahau, ki te kore ratou e utu i aku mea he tika kia kaua, ahau e utu i a ratou mea; kia rite katoa te utu; oti ko ahau kia utu i a ratou, a, ko ratou kia wakamate noa i aku mea, mete utu kore 1 Ki hai tenei i tika, Ko tetahi., hunga i pau a ratou mahinga i a ratou poaka ano, haere atu ana aku kau imuri iho o te paunga ki aua mahinga, ka mea taua hunga ua aku kau i kai a ratou mea, kaore, na a; ratou poaka ano i kai. Ko te mahi tenei i tenei wahi o te ao. Beoi ano i tenei taima. Naku> na te tangata, ' INOHOKORAHA.

Hurai 28,1843. E Hoa.—Kua korerotia mai ki ahau,. e hiahia ana etahi pakeha tae hou mai ki Nui Tereni, kia purua te reta hj, ki waenga nui o te reta w, mete reta a, hei tohu wakapuakanga, eaita ratou mo te ware nohoanga tangata, mote ingoa pononga, e mea ana ahau e ngawari ana e pai ana to te tangata maori reo i tona tikanga tawito mo nga tangata katoa; otiia, kite purua e ratou taua reta wakapuakanga kore ki roto ki taua wahi, ko te timatanga ten a o te wakapakeketanga o te reo maori, e kore hoki e mahue pai i reira ta ratou mahi wakapororaru, kite puta tena hiahia a ratou. Ko enei kupu hoki kia wai tohu wakapuakanga, ko matau, mo te matauranga o te tangata, ko matau mo te ringaringa matau, ko matua, mo te matua o te tangata, o te aha noa, ko matua, kia ratua i te mea, kia matua tango i te mea, me era atu kupu; ano ka tino pakeha, ka tino kino te reo maori: kite mea ka haere ahau ki Ingarangi, e kore to te pakeha reo e wakatikaia mai ki taku wakapuakanga, ko taku wakapuakanga ia. te waka rite atu ki to ratou reo; me nga mahi katoa, e kore e riro noa ite tangata; waihoki ko ifce reo maori, e kore e riro noa i te pakeha tae hou mai ki Nui Tireni, kite kore ia etihu wenua kite rapii i te tikanga o te wakapuakanga. Na te Kai Wakarongo Korero. [E wakaaro ana ahau, kihai i tino tika te korero o te Kai Wakarongo Korero, e mea ana ia " e wakapakeke ana te pakeha i to te tangata maori reo," kao, e wakaaro ana ahau, e

wakangawaritia ana kia moiuQ ai te hunga tae hou mai,: Ki taku wakarongo ki hai i rite te wakapitakanga o te whare (nohoanga tangata) kite ware (ponbnga); me tewhai (wahie), ki terwai (e inumia nei) mete whiwhi> kite wiwi e hanga nei kite whare.—Kai Tuhi.l