Na i tera pukapuka i mea ai matou etoru nga mea i kore ai te tangata maori te wai rawa, i kore ai ano hoki te haere ake ki to te rangatira tu. Kua rongo koutou i tera nuipepa, he mangere tetahi haukoti o te rangatiratanga ote tangata maori. Na he rukeruke he maumauranga mea te tahi. E mea ana a Horomona " Koia e mangere ana kite mahi, hei teina ki a ia e nui ana tana maumauranga mea." Tena pea te mea mai na "He aha te maumauranga mea, he ahate rukeruke." Eki ana matou ko te maumauranga mea,koia tenei he kore, ekore ano e tiaki i a tatou mea, e tukua ana kia ahatia noatia iho. E tukua ana a tatou mea kia ngaua e te ua, kia kainga e te waikura, kia keiatia e te keia o tatou kakahu, he mea hou nei,ka po rua, ka po toru, e kakahu ana, kua kahua kino. He mangere kite horoi koia i kino ai ; penei e horoia ana ka kahua pai a tawhito noa. Na te mangere kite horoi i kahua kino ai, a na te kahua
kino o te kakahu i wakaparahako ai te ngakau a whiua atu ana. Na kua kitea tetahi atu, inamata, kei te hoko ranei kei te tono kau atu ranei, aka riro mai ka porua ka potoru e kakahu aua, kua whiua ano tenei pera me to tetahi, a te korenga o te moni te korenga ano hoki o te kakahu, ka hoki ano ki to Hoturoa. To te tutua tu ra! to te tangata maumau ahua. Tena ko te tangata atawai pai i te kakahu, he aha te rua noa ai tau e kakahu ana, te toru noa ai; e pai ana ona kakahu mete takoto ana ano ana moni i a ia. Na, ko maumau raua ko rukeruke, keihea kia hua tetahi ma raua moni, tetahi kakahu mo raua, ko kangu te hoa haere tahi; mehemea ka mano nga pauna moni tera e poto katoa te rukeruke. Tirohia hoki Ngatiwatu, keihea kia toe tetahi mea kia ratou; e wiwi tonu nei, mete maumau iho ita ratou i wiwi ai; e hoehoe tonu nei i tc wauie kite taone, mete wiwi ano pea kite pauna ma te tangata i tena
hoenga i tena hoenga, mete maumau iho ano i nga mom ra; me i rongoatia marietia, me i wakaaroa nga mea e pai ai tona ahua penei kua wiwi ki te turu, nohoanga nei ra, kua wiwi kite ware pai, kua wiwi kite kari, kua kahua pakeha to ratou ahua. Teuei ano tetahi ahua o te maumau, he hoko i nga mea kahore ona painga ana riro mai. Nga mea nei e ata ahua ana ki nga konohi heoi ra ano ona painga; hei utu kanohi kau, e ki ana matou, ko te ahua pai o te tangata ki ta te tangata titiro koia tenei, he utu i nga taonga tarewa ki mua. Na muri iho, ko tona ware kia pai te hanga, kia poto nga otaota te tahi, kia tika te takoto o nga mea o roto o te whare, ka wiwi kite paraikete, waiho mo te moenga anake ano ; kaua e maua haeretia kite mahi; ka hua he moni, hokoa etahi kakahu mau mo te ra noa, mo te tane, mo te wahine, kaua ano hoki e tukua kia haere tahanga te tamariki. Kaua e hoko kau i te kakahu ka waiho kia ngaua ana e te paru, huatu me hoko i tetahi hopi hei horoi i nga kakahu i nga wiki katoa, ma te wahine tenei mahi. Ahakoa kakahu tutua mehemea e ma ana, e pai ana, he aha te mea i ahua rangatira ai te tangata; huatu he ma no te kakahu no te kiri o te tangata. Ka rite enei, hokoa etahi kakahu mo te ra tapu, me tetahi pouaka hei kohi mo aua kakahu, kaua e waiho titari noa iho i roto i te ware ka kino hoki; me kohi ano ki roto kite pouaka; kia pai hoki te wakakopa kaua ano hoki e kakahuria enei kakahu, mo te aha
nei, mo te aha nei, waiho mo te ra tapu anake mo nga haerenga kite taone, a ka tawitotia katahi ka tango i enei kakahu mo te ra noa ka hoko i etahi atu mo te ra tapu. Ka rite enei, he moni tau e takoto ana i a koe, hokoa etahi hiti mo te moenga, me tetahi haiana hei haiana o kakahu; kei ki e mea ana matou ki o te tane anake, huatu ki o te tane, ki o te wahine, ki ote tamariki. Ka rite enei katoa katahi ka wakaaro kite pereti kite ti mehemea ia e hua ana iau moni. Ko enei kua tauia nei, etahi o nga mea e rangatira ai te tangata; otiia he maha ano ki muri, kahore ano i meatia noatia koia ia ko te ako i te tamariki kite korero pukapuka ko te ako i a ratou kia pai te noho, kia tika, kia pai a ratou kupu, akona kia ronga'i nga matua,kia arohaki nga matua, kia pai a ratou kupu akona kia rongo i nga matua, kia aroha ki nga tangata katoa. Katahi ka haere ake koutou ki to te rangatira tu a e rite ana ano ki to te wakapono tu.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MMTKM18421201.2.2
Bibliographic details
Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 12, 1 December 1842, Page 49
Word Count
886Untitled Maori Messenger : Te Karere Maori, Volume 1, Issue 12, 1 December 1842, Page 49
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.