WHAKAHAERE I NGA WHENUA MAORI.

Matuhi, Volume III, Issue 106, 4 October 1905, Page 7

WHAKAHAERE I NGA WHENUA MAORI.

I runga i te whakahau a te Kawana. Ka whakahaeretia te Pire whakanohonoho mo riga Whenua Maori, i tenel wiki ka hori ake nei. Kua whakahaua kia whakahokia iho te tokomahao nga mema o te Kaunihera Whenua Maori i te whitu, kite toru mema: kia tino riro ma te pooti e whakatu aua mema. Ko te take i peneitia ai, ara i whakatokoititia ai nga mema, kia taea ai te whakahaere nga whenua, kia kore ai hoki e nui te moni e pau. No te inea kaore te Kaunihera e kaha kite tono i nga maori kia tukua mai nga whenua kia whakahaeretia. Ko tetahi aronga o te pire koia tenei:— Ka whai-mana te Kaunihera, kite timata anoi ana mahi, mo nga whenua maori e takoto noa iho ana mo te mahi whakanohonoho kite tangata. Ko nga Whenua Maori katoa kaore e pai ana hei kainga, hei mahinga ranei ma te iwi maori, me tuku "kite Kaunihera rna te Kaunihera e riihi atu timata atu i te kotahi tau, piki atu ki te 50. Me Rahui tetahi waahi o te whenua, a ko te toenga me wehewehe kia wha nga ahua turanga (class) koia tenei: — Wahanga tuatahi (first-class) 640 eka: wahanga tuarua (second-class) 2000 eka; wahanga tuatoru (thirdclass) 5000 eka; wahanga tuawha (fourth-class) 13,000 eka.

Ko nga whenua katoa mo te whakahaere, ka tei'e ton u te^vhakamahi. Ka tiiio whakahaeretia tetuku- kite iwi maori. Ka Rahuitia nga whenua mo nga ahua maßi katoa hei painga mo te maori. -Eawehea-tetahi etahi ranei o frga wahanga, kite maori ite tuatahi, te mahi riihi. '■* . Ka whai mana te Kaunihera kite narna moni hei utu mo nga whakahaere katoa, ma te Paremata e whakahua te maha o aua; moni. Ka jwhai mana te iwi maori kite tuku i' o ratou whenua, ma te Kaunihera e riihi atu mo nga tau e hiahia ana ratou, a, ma te Kaunihera hoki e kohi nga moni reti o aua whenua. Ka whakamanaia te Kavvauatanga M te tuku moni kite iwi maori, i runga i te tikanga mokete, hei whakamahi i o ratou whenua. v- ; .-•---• [He mea tango; mai iite Wairarapa Age,3