Matariki. MEI 14, 1881. Te Kaiwhakaora i nga Whenua mate.

Matariki, Issue 2, 14 May 1881, Page 1

Matariki. MEI 14, 1881. Te Kaiwhakaora i nga Whenua mate.

I nga tau e toru kua hori ake nei, ka tae mai te Roia hei whakahaere i nga Maori o tenei takiwa, ara, o Turanga. I ki ia i reira, he pirau rawa nga -4ikpnga - hoko i nga whoryir. Maori o .tenei takiwa. A, hei mea, kia taea ai te tika mete pono, koia te take i karangatia ai ia kia haere mai, mana e whakatikatika ana mea katoa, kia takoto ai nga mahi pera mo a muri ake i runga i nga huarahi marama. I mea ano ia " e liara taku i te whakahe, i te whakararuraru, erangi, he whakatikatika i nga he katoa u mua, a, he hapai hoki i nga mea i tika." Na, e lioa ma, e haere ana tenei kite toru o nga tau, He aha te mea kua pahure iaia ? Kaore noa iho. I pau tena takiwa roa i a ia kite mahi whakawa tekateka noa ilio i nga tangata e whakatete ana ki aia. He kai pakari nana te maua hara. Kua kitea lie parau tona rupahu. Ite tuatahi ra he tangata ia e mau ana kite rangimarie. He aha ra i hoa riri ai nga tangata o nga walii kotoa ki aia ? He aha ra i kore ai e taea e ia te whakaotioti nga mahi nunui i tangohia nei e ia ki roto ki tona ringaringa i tona taenga mai ? Kua rite ano ranei ana mea i korero ai mo Whataupoko 1 I mangai nui ia, i ki, kaore rawa i tika te take o Paaka raua ko Makitanara, erangi ko te whenua ka hoki katoa mai i a ia. He aha ra i kore ai e tutuki tera kupu ana ? Ehara ia nei i te mea na tona kore-roro kite whakahaere ritenga mo runga i taua whenua i kore ai e puta ake he pai ki runga ki nga Maori ?

I whakaatu tetahi tino tohunga-mahi-whika i mua ra, he nui te mate mo nga Maori i roto i ana whakaritenga, 110 te mea, i runga i te haua o te Kaiwhakarite, tau ke ana te painga kite taha Pakeha. A, tika tonu taiia kupu. Kei whea koki a Whataupoko inaianei ? Kei whea hoki rate £60,000 i kiianei e taua Waha-huka, ka puta mai i roto i tana mahi, a, ka whakahaenia hei oranga mo nga tangata o te Karaati o Whataupoko ? Me he auahi te whakangaromanga atu! —te kitea— Otira, ka pena katoa nga mahi a tena tangata i whakatu noa nei i a ia hei -■KaJtiaki. . Ko pga tangata kua ata mataki taki i nga njahi a tena Pakeha—i nga wahi katoa e t noho ana ia, kei te tino mohio he pera anjike nga mahi e hangaia ana i roto i a la, ara, kaore rawa atu he paku kiko o roto. Kaore ia e mohio kite whakahaere tikanga mo te ora. Ki tana maljara pena tonu te titiro atu a te katoa ki ana ritenga, me tana tonu ake. Nowhea e pena te tangata marama ? Ka nga tangata kore whakaaro anake e raru ana i tana tini-hanga. * A, ko nga Maori ano hoki tetahi i te mea, kaore ano raton i whiwhi ki nga matauranga o te Pakeha. Kaore e ahei ia ratou te whiriwhiri, te utu tika mo ana rawa. Heoi mo Whataupoko. Tena ! He aha te oranga, te painga ranei, kua puta ki nga Maori i runga i i whakaaetia e Te Honehana kia whaka hokitia tonutia ki ngai Maori*, hei whenua tuturu mo ratou. Kei a wai a Pakowai inaianei ? Kei nga Maori ? Ehara. He aha te oranga, te painga ranei kua puta ki nga Maori i runga i Maraetaha, Te Kuri Te Kaiparo, nga poraka whenua Matawhero, ara, nga whenua katoa i tukuna e nga Maori kia whakahaeretia e taua roia.' Kei whea nga Heke i haere mai nei i tawahi hei noho mo Pouawa ? A whea ra oti ai a Kaiti ? Kua '.ioki ano ki nga Maori nga whenua i hokona nei kia Te Rire kua mate ? " E hara i a nei hoki." Katahi ano te waha huka, ko te Pakeha e

tiaki nei i nga whenua o nga Maori, nana hoki te ki ka Taea katoatia e ia era mahi. Heoi. " E kore hoki te rakau ataahua e hua ite hua kino ; e kore ano hoki te rakau kino e hua i te hua ataahua."