Akara Ki Te Ipukarea

Mana (Auckland), Volume 2, Issue 2, 20 April 1978, Page 5

Akara Ki Te Ipukarea

Kua ope tatou i te marama i te ikianga maata tei oti i te Kuki Airani i teia marama i topa ake nei. Te irinaki anga o te tangata i Niu Tireni nei, e pera katoa kite iti tangata i te Kuki Airani, kia riro teia ikianga ei akataui atu i to tatou kavamani. Kua tamaki pakari tikai nga tua rai e rua. Teia tei rauka mai kua autu akaou te kavamani o Arapati Enere. Teia ta tatou ka akamanako meitaki. Te mea mua kua akakite a Arapati kite iti tangata e kare aia e akatika e kia riro tatou i Niu Tireni nei ei iki i te kavamani no ratou e noo mai nei i te Kuki Airani. Kia riro rai e na ratou tei te Kuki Airani e kimikimi i te ravenga i te iki anga i ta ratou ka ariki ei akaaere ia ratou. Auraka koe no Niu Tireni kia riro ei tamanamanata i te akatereanga a toou ai taeake e noo mai nei i te ipukarea. Me akara tatou kite manako a te tua patoi, kia riro rai te iti tangata i Niu Tireni nei, kia raveiarai tetai ikianga i raro ake i to ratou mana

Kuki Airani. Kare oki ratou i te iti tangata ke, mari ra e Kuki Airani rai. Noatu oki e tei tetai enua ke ratou, inara, kare teia tu kia riro.ei tipu ke i to ratou tikaanga ki to ratou au enua, ki to ratou au ngutuare, ki to ratou toto tikai ta ratou ia akaruke atu ki muri. Te vai nei oki te manako

anga i roto ia ratou kia oki atu ki te enua me rava mai te puapinga i Niu Tireni nei. Kua ui ia atu tetai au uianga ki tetai taeake tei irinaki tikai i te manako anga a te kavamani. Uianga — Eaa koe i irinaki ei kite tumu manako o te kavamani e kia kore tatou i Niu Tireni e tau kia vouti atu no te auaronga ta tatou i manako kia tau na ratou e akara mai i te au apinga ta tatou i akaruke atu ki muri? Pauanga — Kua tau rai oki e na ratou i te Kuki Airani rai e iki i ta ratou i manako. Ko ratou oki tei kite i te aronga tei tau. Uianga — Te akakite nei koe e ko te aronga tei tae ou mai ki Niu Tireni. kare ratou i marama i te tu o teia au mema tei akaaere mai ana i te Kuki. Airani e tai-ngauru ma toru mataiti, e pera katoa kite tua o te patoi ? Pauanga — Kare paa teia au Kuki Airani ou i marama i te akaonoanga no te angaanga ‘plitics’. Uianga — Penei paa ko kotou ua i te Kuki Airani tei marama i te tu o te akonoanga ‘plitics’ i te Kuki Airani, eaa toou manako. (I rotb i teia atianga kua muteki teia taeake. mate akamanako i tana e tuatua nei). Kua akamarama atu te aronga tei apii ia i roto i te angaanga

‘plitics’, e ko te enua ua teia i roto i teia nei ao katoatoa. ko te Kuki Airani e kare tetai ua atu tangata Kuki Airani e tikaia ki vouti no tdna uaorai enua. ki tona uaorai ngutuare tupu. ki tona uaorai toto tupu. Kua tipuia tona tika anga ki teia au puapinga no tona oraanga tana i akaruke atu no tetai tuatau poto roa. Kua riro te taonga a tona uitupuna no po mai ei taonga tukuia mai na tetai tangata ke kare rava ona tikanga kia noo ki runga.

Me akara tatou kia Niu Tireni nei me kare kia Peritane e tetai au enua ke i roto i teia nei ao, e tikaanga to tetai tangata kia tuku atu i tana vouti na roto i te mere ki tona enua i te tuatau ikianga. Kare aia kia aere oki kite enua tuku atu ei i tana vouti. Inara, ka •oki aia i te au toru mataiti i te akaou i tona tikaanga no te tuku atu i tana vouti me kua inangaro aia i te vouti akaou i te au mataiti i muri mai i te tuatau iaia e noo ra ki vao ake i tonaenuatikai. Ko te mea maata ra i konei, kua oronga ia te tikaanga ki tetai tangata te ka akaruke i tona enua no te tuku atu i tona tikaanaga na roto i te vouti no tona reo kia akarongoia mai i tona tikai. 1 raro ake i .te au Kuki Airani, kua tipuia teia tikaanga. Ko te ravenga oki teia i tetai au papaki i oki atu ei no te akamana kia iki

rai tatou i Niu Tireni nei i te tuatau o te ikiianga maata i te Kuki Airani. Aurakarakia tutaki i to tatou au patete, mari ra kia tuku i ta tatou vouti na roto i te

mere; te ravenga mama. Tera katoa tetai, kua riro te ravenga a te Peremia o te Kuki Airani i te tutaki anga i te patete o te maata anga o tei oki atu no te vouti, na roto i te tutaki atu e $2O, ei akaapa rai i te ture tana i papau. I raro ake i te ture ‘Electoral Amendment Act 1971-72’ i te irava 69;

(a) Me ka tuku tika atu koe me kare, ka na vao mai i te tuku atu anga i tetai moni me kare i tetai tamanako anga puapinga e te pakari; me kare i tetai taoanga opiti; me kare i tetai angaanga-moni ki tetai ua atu tangata kia riro teia ravenga nona kia iki mai ia koe me kare kia riro ei tapu iaia kia vouti; ka apa koe i raro ake i te ture okooko i te tangata i te tuatau ikianga.

Tei tamanako ia kua rave te Peremia i te aati i teia ture nana uaorai. Ka tiaki atu ra tatou ita te akava-anga ka akakite mai a teia aura ki mua.