Koho o Totonu Iho’o Fakatau

Mana (Auckland), Volume 2, Issue 2, 20 April 1978, Page 3

Koho o Totonu Iho’o Fakatau

Iha’o fakatau mai ha’o koloa pe koe humai fakataimi koe tokotaha ’oku ne tu’uaki mai kia koe pe tene feia ha gaue kia koe, koe me’a ke mahino kia koe ’oku ke totongi kihe koloa pe ko’ene gaue, pea ke tokanga ’oku ke ma’u ia fakatatau kihe mahuinga ho’o pa’anga pea ke fu’u tokanga kihe gaahi founga ko’eni. (a) Kapau teke fakatau mai ha koloa pea ka maumau pe teke i’lo’i ’oku ikai fakafiemalie kia koe, pea ke fakafoki ieva ’oua toe tatali kihe falekoloa koia neke fakatau meiai ke fakalelei mo fakatonutonu ke nau gaahi ke lelei. (b) Kapau koe tokotaha koia mo’ene ngaue ’oku ’ikai fakafiemalie kuo pau kene feia ha nngaue lelei mokefiemalie kiai ki he koloa kuoke fakatau. (c) Kuo pau mau pe keke puke hatohi tali totongi ke he ’osi ho’o fakau, pea kapau he’ikai tenau atu ha la’i tohi tali totongi, falekoloa pe kautaha. Pea ’oua ’e ’iai ha falala kiai. (d) Manatu koha’o fakamo’oni ho higoa "oku fu’u mahu’inga. Pea ’oua pe teke fakamo’oni ha pepa peko ha. la ipepa kau tihi fakatau

ha koloa ’oku ’ikai teke mahino kiai. He ’ikai lava ’ae lao ’o malu’i koe ’oka pau. Tekefaka mo’oni kiha me’a ’oku ’ikai mahino kia koe. Pea ’oku mahino keke fua ’ave ’ae pepa kemahino kia koe pea ke tohi fakamo’oni, pe teke ale’i keke ave ’ae pepa keke ’eke’eke kihao maheni ofikia koe pe famili ke mahino peake toki fakamo’oni kae ’oua teke fakagli’gali’oku mahino kia koe pea ke fakamo’oni he tke tu’utainaki. (e) Tenau tu’uaki atu ha gaahi koloa, kake manatu te nau tu’uaki pe ’ae lelei kae fufu peae kovi koia keke manatu moke tokanga. Kapau pg ko'enau tu’uaki ’oku ’ika i pe lelei moe ’ikai mahino kia koe, pea kapau tenau fakafihi’i ha pepa kia koetteke mahino leva kia loe, koe feinga’i koe keke fakatau 'oku kovi. “Tokaga”. (f) Manatu koha’o ’osi fakatau ha koloa, ’ikai fu’u mahino lelei kia koe he ’ikai toe lava ’o fakafoki mai ho’o silini ka’oku ’iai ho’o totonu, koia keke fu’u matuaki tokanga ’aupito pea ke toki fakatau

ha koloa. (g) ’lha’ofakatau’aupito, pekoe fakatau faka kongokongo manatu tenau toe tanaki atu kiai enau toe mahu’iga he fakatau ha koloa, 'ikai fu’u mahino lelei kia koe he 'ikai toe lava 'oafakafoki mai ho’o silini ka’oku ’iai ho’o totonu, koia keke fu’u matuaki tokanga 'aupito pea ke toki fakatau ha koloa. (g) 'lha’ofakatau'aupito, pekoe fakatau faka kongokongo manatu tenau toe tanaki atu kiai enau toe mahu’iga he fakatau fakakomokonga kae 'oua ke’osi hono mahu’iga koia “TOKAGA” eke ma’upe ho no mahuinga ’etoe tanaki ki ho no mahu’inga totonu pea ke toki loto keke fakatau pea kafu’u mamafa fe’uga moho ivi fakapa’anga. Pea ’oua teke fakamo'oni. (h) ’lha’o fakatau, pekoe fakatau fakataimi oku’iai ho’o totonu ke fakafoki ho’o silini ’okapau kuoke loto ke tamate’i ’ae aleapau. 'Oua teke toe ange koe pe fakaha ha'o ’uhinga. Pea ke fakafisi'i pe ’ekoe ha toe ’uhinga koha moua, ’oku pau pe kihe koloa kenau to’o ha $1 pe $2 ’o a’u kihi $4. (i) Koe gaahi gaue tenau foaki