Levekianga Moui - Fakalalolagi i Niu Silani
Kole fakaotiaga a nai he tala ne kamata lomi he, ‘Mana’ kua mole atu. Taute Fefe tau Tupe Lagomatai ke Moua
Fano a koe ke tamai taha laupepa fakapuke (application form) he ha Ofisa he Veveheaga Leveki Moui-fakalalolagi. To fiafia e tau Ofisa he Veveheaga ke lagomatai a koe ke fakapuke e pepa. Ua Fakatuai Ka manatu a koe kua lata a koe ke moua e tupe lagomatai, ti taute fakaave e pepa ua kolo. Ka fakatuai na koe ti mole noa ne falue tupe kua lata ke moua e koe. Kia manatu — nakai totogi a koe ke fakapuke e pepa. Fuafuaaga Tupe Lagomatai Ko e tau fuafuaaga he tau tupe lagomatai he tau magaaho nakai tumau. Kakano ha ia ati nakai tohi ai he tohi nei. Ka manako a koe ke iloa e kaupaaga he vaha. moua e koe e laupepa ne higoa ko e, Rates of Social Security Cash Benefits (leaflet No. S.W. 424). Falu Lagomataiaga kia lautolu ne moua Tupe Lagomatai Fai puhala foki ke lagomatai aki e tau tagata ne moua e puipuiaga tupe lagomatai mouifakalalolagi. Manatu, nakai leveki oti he Veveheaga Leveki Moui-fakalalolagi e tau puhala ia. Ka e maeke ia koe ke huhu atu ke he Ofisa Levekiaga Mouifakalalolagi he maaga ne nofo ai a koe. Ko e tau puhala ia lahi ni ke moua he tau tagata ne fai fifiliaga to moua e tupe lagomatai, ka ko e maekeaga he falu kua uta ni ke he tau he tagata. Kua aofia ai e: • Puhala ke moua aki e lagomatai ma e kaina; • Tupe ke totogi aki e tau mena taute he tau kaina; • To hifo ki lalo e totogi he telefoni mo e tivi he tau; • Moua e totogi pau he tupe lagomatai magafaoa, tupe tama, ke fakatau aki e fale; • Fakaako mo e fakagahua e tau tagata nakai maeke ke gahua; • Puhala fakaaoga he tau fakatufono maaga (local authorities) ke to hifo e totogi he tau tukuhau kaina (rates ha lautolu ne ikiiki e tau tupe moua; • To hifo e totogi ka heke he vakalele mo e lelue; • Falu fakatufono maaga ne fakagofua a lautolu kai tupe lagomatai (beneficiaries) ke to hifo e totogi he tau pasi mo e kese (gas); • To hifo e totogi he tau tupe toka ma e tau aho i mua (Insurance Premiums) ka totogi ke he Inisua Motu (State Insurance) poke falu kau inisua kehekehe. Hatakiaga Magafaoa mo e Fakatagata Ha ha he Veveheaga Leveki Moui-fakalalolagi e tau tagata taane mo e tau fifine kua fakaako, ke maeke ke foaki e tau lago-matai loga kehekehe, ke tau mena loga kua fakatupetupe aki
e tau tagata mo e tau magafaoa. Falu mena tuga e kumi fale ke nofo ai, ke moua e tau mena tui, mohega mo e tau nofoa, fakaigati e fakaaogaaga he tupe, tupe fakamagafaoa ki kaina, tau fanau neva, tupetupe moua he fakaatukehe mo e gagao, tupetupe he gahua, puhala ke lagomatai aki e tau fuakau, mo e falu a fakalave-lave kehekehe. Ka fai mena kua tupetupe ai a koe, ka e nakai mukamukaia koe ke fano ke he ofisa he maaga haau, to maeke he tagata gahua moui-fakalalolagi (social worker) ke hau ki kaina poke taha mena kua mitaki kia koe. Lagomatai tau Fifine Nonofonoa fai Tama Loga e tau fakalavelave kehekehe ne fakafehagai mo e tau fifine nonofonoa ka e fai tama, ne maeke he Veveheaga Leveki Moui-fakalalolagi ke lagomatai. Tau mena tuga e tau faka lavelave tupe, ke moua taha mena ke nofo ai, mo e leveki ne ia haana tama. Ko e taha fifine nofonoa ka fai tama, fakauaua ko e toka e tama poke foaki ke hiki. Kua ataina a ia ke tutala mo e fekafekau moui-fakalalolagi (social worker). Ka kua mitaki lahi ke tutala tuai ke he faahi Levekiaga Moui-fakalalolagi ha ko e tau mena ia. Kua maeke he fifine nofonoa ka fatu, he fakahikuaga he ono mahina, ke moua e tupe lagomatai gagao. Ka manako a ia ke toka e tama to tumau e mouaaga he tupe gagao ato tolu e mahina he mole e fanauaga. Ka mole ia to hiki ai ke he tupe lagomatai gahua fakakaina (domestic purposes benefit). Hikitama
Ko e Lahi ni e hikiaga he tau tama i Niu Silani ke taute ke he Veveheaga he Levekiaga Mouifakalalolagi. Ka manako a koe ke hiki ha tama ti fano ke tutala mo e tau tagata he Ofisa Levekiaga Moui-fakalalolagi he maaga haau. Hiki-leveki
Ka liliu ke he vagahau ha tautolu e kupu Palagi Fostering. kua moua ai e kupu ko e hikileveki. Loga e tau magaaho ne nonofo e tau fanau ke he falu a kaina ha kua fai mena tupu ne tauhele aki e tau kaina ha lautolu; tauiaki, mavehevehe e magafaoa mo e falu fakalavelave kehekehe. Ko e Veveheaga he Levekiaga Moui-fakalalolagi, ko ia ke kumi mo fakatokatokae tau kaina hiki-leveki ma e tau fanau ia. Koe tau kaina hiki-leveki ko e tau kaina magafaoa poke tau kaina taute pauaki ke nonofo ai fakalataha e tau fanau ia mo e tau matua Hiki-leveki, mo e ha laua a magafaoa, fanau. Kua fifafia lahi e Veveheaga he Levekiaga Moui-fakalalolagi ka logona mai he tau takitokoua
kua manako ke lagomatai e tau fanau hiki-leveki ke nonofo mo lautolu ke he tau kaina. Falu Fakamaama Ka fai tqgata kua manako ke ikoa falu fakamaamaaga fakahagaao ke he tupe lagomatau puipuiaga mouifakalalolagi, tau fekau he gahua moui-fakalalolagi, mo e falu fakatokatokaaga kehekehe ne fakatutu he Veveheaga he Levekiaga Moui-fakalalolagi, kua lata ke ui ke ai poke tohi ke he Ofisa Levekiaga Mouifakalalolagi ne tata atu. Kua tohi ai ke he pepa telefoni e tau matahigoa ia, ki lalo hifo he
tau veveheaga fakatufono, “Government Departments”. Ha ne tohi foki he tau lau ago i tua, ki lalo hifo he tau matakau levekiaga moui-fakalalolagi, “Social Welfare Organisations”. Kua olatia lahi e tau laupepa mo e tau tohi ikiiki he faahi gahua, ke lata mo e tau fakamaamaaga he tau tupe lagomatai kehekehe mo e ha lautolu a tau fakatokatokaaga.
Kua ha ha i ai foki e tau Ofisa he falu maaga poke falu taone ne gahua magaaho ni (part-time offices). Fa tohi tumau he tau tohitala tutu fakaholo he maaga ne nofo ai a koe.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MANAK19780406.2.18.1
Bibliographic details
Mana (Auckland), Volume 2, Issue 1, 6 April 1978, Page 5
Word Count
1,043Levekianga Moui – Fakalalolagi i Niu Silani Mana (Auckland), Volume 2, Issue 1, 6 April 1978, Page 5
Using This Item
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa was granted permission to digitise Mana and make it available online by the convenor of the Mana Interim Committee under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International licence (CC BY-NC-SA 4.0). This newspaper is not available for commercial use without the consent of the copyright holder.
If you are a rights holder and are concerned that you have found in-copyright material on our website, for which you have not given permission, or is not covered by a limitation or exception in New Zealand law, please contact us at paperspast@natlib.govt.nz