Tulafono a atumotu e ono fa’a aogǡina ...
Atonu o lo’o manatua pea e le mamalu o lo tatou atunu’u ua leva ona alaala ma papa ’a’ao i Niu Sila nei, le tele o fa’amatalaga sa fa’asalalau i nusipepa ma uaealesi aga’i i tagata polenisia, ona o a latou
amio fa’aleamana’ia ma soli ai tulafono, na fai fa’atatau i amio, aganu’u ma le ola soifua o papalagi, a’o ia tulafono, e mautinoa e le o fa’amamafaina i atumotu, e ’ese mai ai i solitulafono
mamafa pei o le fasioti tagata, gaoi, toso teine ma isi fa’apena. I le feiloa’iga a le Komisi mo Fa’amasinoga (Royal Commission of the Court) i le Aso Gafua na te’a nei, sa fa’aalia ai e se tasi o sui o lea Komisi, le ali’i fa’amasino o Mr F. W. Bremner SM le tatau ona mafai e Niu Sila ona toe iloilo le itu tau fa’amasinoga, ona fai mai a ia, o tagata a nu’u o Niu Sila, o tagata. ’ese’ese mai atumotu, o le mea lea e tatau ona mafai e tagata ona fa’afilemu ma fa’alelei _se fe’ese’esea’iga i le va o itu e lua, e aunoa ma le tu’uina atu i le fa’amasinoga mo se fa’asalaga.
Fai mai le tala a lea ali’i, “E tatau ona tatou iloa, le ’ese’ese o tagata mai le pasefika. E ’ese mai ai i solitulafono mamafa a o latou atunu’u, e mafai i le paoa o le pule’aga fa’a le aiga, matai po’o le fa’a le nu’u, ona fa’ai’uina se finauga po’o se fe’ese’eseaiga i le va o ni itu e lua ’ae le tu’uina i le Malo mo lana fa’asalaga mamafa. “O lea faiga, ’oute manatu e tatau ona faia i Niu Sila se’i va’ai pe iai se aoga” o le tala lea a le ali’i. O le ali’i fa’amasino o Bremner, sa avea ma fa’amasino i le fa’amasinoga a Fiti. E tusa ma le 4 tausaga o galue lea ali’i mo le Malo o Fiti, ma fai mai a lea ali’i. e iai nisi o vaega o tulafono mamafa a Fiti e mafai ona fa’afetaui ma le tulafono a Niu Sila. E iai fo’i vaega o le itu i fa’asalaga e una’ina ai le iloiloina itu e lua o fa’amasinoga pei o le fa’ao’o lima.
Mata le afai ua fa’ao’olima sou atali’i i se toea’ina palagi, ona e alu atu lea ma se ’ie toga e te ifo ai. mata e talia e lea papalagi lau ifoga ma le molia lou atali’i i le tulafono? O le mea sili lava ua ata mai ai i le manaia ma le mo’omia o aganu’u a tagata polenisia.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MANAK19771027.2.24
Bibliographic details
Mana (Auckland), Volume 1, Issue 9, 27 October 1977, Page 4
Word Count
438Tulafono a atumotu e ono fa’a aogǡina ... Mana (Auckland), Volume 1, Issue 9, 27 October 1977, Page 4
Using This Item
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa was granted permission to digitise Mana and make it available online by the convenor of the Mana Interim Committee under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International licence (CC BY-NC-SA 4.0). This newspaper is not available for commercial use without the consent of the copyright holder.
If you are a rights holder and are concerned that you have found in-copyright material on our website, for which you have not given permission, or is not covered by a limitation or exception in New Zealand law, please contact us at paperspast@natlib.govt.nz