Te Korimako "Kei te Atua to tatou piringa." APERIRA 15, 1885.

Korimako, Issue 39, 15 April 1885, Page 1

Te Korimako "Kei te Atua to tatou piringa." APERIRA 15, 1885.

Ko te uira o te waea e ahu mai ana i tawahi, ko te whatitiri me nga kapua hinaki-pouri e noho whakamarumaru ana irunga i nga rangi o nga tauiwi katoa o te ao. Ko te hokonu ote moana kei te kawe kaere i nga taonga whawhai me era atu mea ki ia wahi, ki ia wahi o te ao liei whakangaro tangata. Ko te kainga i mate nei a Tianara Korano (General Gordon) kei te ngaua tonutia e te mataa raua ko te hoari, kei te whati haere te Poropiti Teka i te weki ki nga ope hoia a te Kuini e haere atu ana ki taua whenua, me tona mataku ano ki tona iwi ake kua j anga atu ki a ia irunga i te ara tinihanga, a tenei e rite taua Poropiti kite kupu nei, "ko te tangata e hapai ana i tona lioari ka mate ano ki taua rakau." Ka mutu ta tatou matakitaki i tenei whenua i Houtana (Soudan), a ka ahu ano ta tatou titiro whakarunga ki tera pito o taua whenua-nui o Awherika, e rongo ano i nga parikarangaranga o te whawhai e rere haere ana ki nga wharua me nga

maunga o tera whenua o Pekehuarana (Bechuanaland) me nga tini kainga e paatata ana ki reira, ko taua whenua no nga mangumano-u, erangi e nokoia ana e nga lieke Pakeka o Tiamani me Horana, a tenei ratou te tautolie mai ra mo taua whenua, ahea ranei mutu ai! Mahue mai a Awherika ka anga atu o tatou kanoki wkaka-te-pawkakarua ki Inia whakauta, tera ke whenua e apokia ana e nga Ruhiana e karangatia ana ko Awhekanitana (Afghanistan). I tapoko rawa mai taua iwi ki nga rohe o taua whenua irunga i te nukarau mete tinihanga. E kii ana ratou (ina ka ui atu a Ingarangi) e noho ana ratou irunga i te rangimarie, otira kihai ratou i rongo kite kupu atu a Ingarangi Ida hoki atu ratou. Katahi ka waeatia atu e Ingarangi kite Amia (Ameer) ara kite Kingi o taua whenua kia mataara ia, a kua tukua e ia ana ope hoia e toru tekau mano (30,000) hei arai atu i nga Rukiana, a e toru tekau kaipuketima i whakaritea e te Kawanatanga o Ingarangi hei kawe i ana hoia ki ia wahi, ki ia wahi o te ao e hiahiatia ai. Ko nga kiko-piiwhi (he mea mahi ki nga tiini) o te taone i Hikako (Chicago), i Amerika, i pau katoa te hoko, me nga kai aha noa o ia kainga, me Niu Tireni nei, kei te mahi nga tini tangata hei oranga mo nga ope kite whawhai. Waihoki ko nga tini manuao kua tonoa e te Kawanatanga o Ingarangi kia rere ki ia wahi, ki ia wahi o te ao, ki nga wahapu o nga awa me nga moana kia mataara ki nga manuao a Ruhia

kua mau nei i te hukapapa e kore e puta ki waho ki nga moana haere ai, Ida rewa ra ano nga hukapapa i te ra o te raumati katahi ka puta mai ki waho. Notemea he tere no Ingarangi kite tuku waea hei whakaoho i ona hoa-tautoko kia haere kite arai i taua iwi i o ratou huarahi putanga kite moana, me o ratou wahapu katoa. Na reira pea tenei kii a ratou, kei runga matou i te rangimarie e noho ana (ko wai ka tohu he pehea ranei). Mahue ake tenei whenua ia tatou ka ahu atu ano ta tatou titiro whaka-te-puto-ngamarangai ka tae ki Haina (China), tera taua whenua te whawhai mai nei, he wa ano kei nga Wiwi te kai, he wa ano kei nga Hainamana te kai, otira kei te ngaro haere nga Wiwi i te tini rawa o taua iwi, ahakoa he mano tini nga tangata o taua iwi e mate ana i nga Wiwi. Inaianei kua taemai nga rongo tera pea e hohou rongo raua irunga ano i nga whakaaetanga i tukua atu e Haina i mua. Kei ngenge koutou i te roa o te huarahi nei, me whakatika ano tatou me titiro ki ta tatou Korimako e rere haere ana whiti noa te moana-nui, ka mahue a Haina ki muri ka ahu atu ano whaka-te-pawhakarua ki nga maunga o Kanata (Canada), i Amerika, titiro ana ta tatou manu ki nga mania pai o tera whenua. I reira ano hoki te kauae o te pakanga kua ara i nga kaawhekaihe o taua whenua. He maha nga tangata kua mate i te parekura, a e rima mano hoia kua tukua e Kanata ki taua whenua hei pehipehi i taua raruraru. Mahue ake tenei whenua ka rere ano ta tatou manu whakarunga a i kite ano ia i nga taheke nui o Naeakara, rere tonu noho rawa atu kite whenua kuiti i ungutu ai a Amerika Whakararo ki Amerika Whakarunga e karangatia ana taua whenua ko Panama. Otira he maha nga kainga me nga kawanatanga e whawhai nei i nga takiwa o taua whenua, ko te take o tenei pakanga he mea

no etahi kia whakakotahitia ratou katoa, a ko etahi e mea ana kahore e pai, na konei ka pakanga kia ratou. Kua tonoa e Amerika tona manuao me ana hoia hei tiaki i te rerewe kei he i nga iwi e whawhai ana ki taua whenua. No tenei whenua ka huri mai te manu nei ki Aotearoa ngenge ana i te roa o te rerenga ka tan ki runga i te kahikatea i Kaikohe, titiro miharo atu ana kite marae me nga tini tangata i reira. I kiia e tatari ana ki nga poropititanga a Maraea Te Hohou mo te haerenga mai o te Karaiti mete kopenupenutanga o te ao nei i te 28 o nga ra o Maehe i mahue ake nei. Otira i ahua porangi taua wahine poropiti, mehemea i korero taua hui i a ratou Paipera ka kite ano i enei kupu, "Kahore tetahi tangata e mohio ki taua ra, ki taua haora, kahore nga anahera o te rangi, ko toku Matua anake." Ahakoa e hinaki-pouri ana nga kapua o nga rangi, otira tera te ra e whiti tonu ana irunga ake hei whakamahara ia tatou i tenei wa mo te aranga o to tatou Ariki, he wa hari, he wa koa, he wa whakamoemiti tenei mo nga tangata ote ao nei. Notemea ko la te ra o te wairua e whiti ana ki nga tangata katoa e aim atu ana kia ia.