Ohaeawai Pewhairangi.

Korimako, Issue 18, 15 August 1883, Page 1 (Supplement)

Ohaeawai Pewhairangi.

Mei 1883. He whakaatu tena ki nga iwi o A otearoa kia rongo i te haerenga o nga Rangatira o Ngapuhi ki Whanganui ko te take o taua

haere he niea karanga iko na Mete Kingi kia haere atu kite hui. E timata ana enei korero i te mea e tata ana te tinia i eke ai taua haere ki Whanganui. Ka tata kitea atu kite wahapu o Whanganui, ka puta ta maua kupu kite kapene o te Tima. E hoa, e kore ranei koe e pai kia puhia to purepo kia rua taima,: hei tohu mo Ngapuhi, a hei tohu ! whakahonore hoki ki Whanganui ?i Ka tahi ka ki taua kapene, e pai anal ia, Ka rite i a ia tera kupu. K a tahi ka ki o maua kaumatua, me heke nga tangata katoa ki raro, kaua tetahi e noho i runga, ka tahi maua ka huri ki raro, kua tomo te Tima i te wahapu, ka tahi maua ka whitiki paki rawa te ho oro, tia rawa kite Toroa, anana ! Tena to hanga e ate Maori whakapaipai mo runga i ana nu«hi pera, ka rawe ano £ tana titiro. Here tonu to maua Tima, a meake tata kite kaainga o Mete Kiingi, ka tahi ka puhia te Eepo ra, anana! oioi ana te Tima ko Wiremu Katene te mema tuatahi o Ngapuhi i runga e tu ana, ka tahi ka mea iho kua rite to tatou Tima kite Pa o mete Kingi. K ua puru ano te Repo ra e hara, kua paku ano, rere tonu atu kua piri kite waapu, ka tahi maua ka puta ki runga i to maua Tima, ka haere i runga i te Piriti, ka rawe Ngapuhi i reira e ai ta te tangata whenna, ka haere ano hoki te Kapene mete mete me ngn heramana, ka haere maua ka puta kite rori nui, ka huri, ka ahu atu kite kainga o Mete, haere tonu ka puare te riuroa, ka.tahi ka marere mai nga taki, haere tonu atu, ka tahi ka paku /te__amo, kihai rawa i rere nga taki. Ka tahi maua ko tukuaru ki raro, roa noa ka oho. Wrwi ana ka

mutu, kei te weku ka mutu, ka whakapahupahu maua, ka tahi tera ka ko kiri mai, ka noho, ka tahi ka oho, " A kumea mai te whaka, kite urunga te waka, kite parenga te waka, kite takotoranga i takoto ai te waka, a ! a ! aue." ::\ Ka mutu te hari a Whanganui 'ka tahi a Kerei Mangonui ka Whakatika ki runga ka whakahuatia tenei hari. A e Pitotori e noho nei e whakatangatanga ki runga kei pehia koe te rau ma kohuru e noho mai rengo takawiu kahore kahore o ! e ! o ! e ! E ka whanatu au ka unga i te Tuatara kia marama te oke o ! e ! 0 ! Ka mutu ka hoki maua ki to maua Tima, tae atu kei te ka 'kahu, ka mntu ka tahi ka haere. Ka tae kite marae o te whare ka noho ki runga ki nga Taporena e toru i wharikia mo maua me nga turu rakau e rua. Kihai i roa ka whakatika mai te tangata whenua kite karanga mai, ka whakatika atu hoki maua kite whakautu, ka maoa te kai, ka kai ka mutu, ka korero ano, a ka mutu. No te Taite 12 o nga ra ka tukuate kai:—6o Kiwai, 12 Kehi Pihikete. 54 rau Paraoa, 20 Peeke Huka. 135 mango, 6 Kakahu Maori, 1 Paraikete, 3 mere pounamu, 8 huahua, 4,000 mano Tuna, 4 Peeke Toitoi, 61 Inganga Paua, 2 Peeke Pihikete, 1 Kaho Pihikete, 30 Tuna hou 10 Poaka, 4 Torori ; £llO moni. I te Paraire 13 o nga ra ka eke i te Tereina ka haere ki Whangaehu 18 maero fce roa, ka tae kite Teihana, ka tahi maua ka tia i te Toroa, ka mutu ka tahi maua ka haere e nana ana nga taki N ano ka tata atu ka paku te amo, tae atu harhari ana ka mutu kaToho tera, hari ana ka mutu ka

hoki maua ki o maua kakahu, ka tahi, ka haere ka noho ki' t marae o te whare, kihai i roa ka whakatika mai te tangata whenua kite karanga mai, ka whakatika atu hoki a Ngapuhi ki to whakahoki kupu, ka niaoa te kai ka kai! I te Harerei 14 o nga ra k a tukua te kai huihui katoa ng a paraoa me nga Huka nga tuna me nga mea katoa huahua alia aha, e ono tana: —15 kakaliu Maori, 24 paraikete, 2 mereparaoa; £IOO pauna raoni, 100 Tupeka nikahere, 1 pouaka tupeka Poke, 12 Taihena mati, 50 o na a manu Huia. G Ko nga korero nui o tenei haere, he whakaako tahi anake i te Iwi Maori i runga i nga raruraru o te maoritanga, a ko te ra tenei i tomo atu ai Sgapuhi kite takiwa o runga, ko aua Lara katoa ka murua, ka whakaako tahi X>igapuhi ki nga Iwi o runga, mete hapai ano ite Rangirnarie, mete mau ano ki nga Ture ate Kuini. No te mane ka hoki mai ki Putiki Whanganui Hoi auo ka hoki mai Ngapuhi ki Pewhairangi. Na ko nga Hangatira nui o tenei haere : —Ko Maihi P. Kawiti, Kerei Mangonui, Iliaka te Tai, Wire am Katene, Pene Taui, Mitai Pene Taui, Hirini Taiwhanga, Pekama Te Paekoraha, Rewi Taikawa, Wiremu Te Tete, Wiremu Kaire, Hemi Tupe, Wiremu Naihi, Paora Kira, Whata Paraoa, Renata P. Kawatupu, Wiremu Te Parihi, mete tini atu o nga Rangatira.