Untitled

Korimako, Issue 16, 15 June 1883, Page 2 (Supplement)

Here Piiti, Aperira 12, 1883. K a tu a te Keene Tangaroa ka karanga ki Ngapuhi haere mai eaku Tuakana haere' mai kite Whare o Pokopokowhititera.'' he whare taonga kore o roto, hoi ano te taonga he Han, he ua, he ra, ko te kua-ha e anga ana kite ra.ka Tika koi-a tenei. Ete iwi kawe? mai nga hara kite whare etu nei nga mauahara Tanumia ki roto ki te "Whare o Pokopoko. E hara i te mea f e aku Tuakana,mo tatou monga Kaumatua kua iti o tatou nei ra Engari mo a tatou Tamariki kia hui mai ai e—na Tamariki, ki enei Tamariki, kia hui atu enei Tamariki ki Tamariki, i muri ia tatou, Heoi« ano aku kupu. Katu, ate Heihei, 0 Ngati hine JKakaranga, Karangatia; E Ngatiwhatua Karangatia mo nga Pikaunga. E Pikau nei 1 runga ia tatou ko—ia tenei e haere nei kite kawe mai i aua Pikaunga kia Tanumia te maura•hara ki raro o tenei whare, heoi ano oku kupu 1 Te Hemara Tauhia.—Haere mai e pa ma, haere mai e mara ma ki-a tanu-niia nga mauahara i roto o Kaipara f ki a ngaro ake tonu ."ka huri tenei kupu. Whaka rongo mai e mara e taku tuar-kana e Arama, e tika ana to kupu ki ta maua poka i tanu ai i Waifcangi, ko ia hoki tona aha, •tang-a to te tira haere, e rano-i tenei ka kite te iwi ko-ia tenei e Nga Puhi, he Waiata.

" Kaore te moke moke e tuohu noa uei, i te po roa, e i te p 0 makariri, tu mai e te iwi ki a poipoi ake aku kohiwi kau te tiro hia mai na, taka ko roto nei ka mawhe rangi au. Wai ka kite ake te wbiu a te atua pamai kiau whakahia ngongo ai e Waha e hine kahae tana nga mania roa 1 raro Paeroa, me hoki taua ki te whare huri ai." m Eruera Noki.—Tenei taku, e tika ana tena e whakaae ana ahau kite oati e ngari m e hui hui koutou ki reira me matou me oati tatou kite poka nei. Herewini Maui.—E whaka ae ana ahau kite kupu a Arama Ida tanumia nga hara e Ngatiwhatua kite nei poka Te Puhi Hihi o Tote.— Karangatia tenei te haere nei ki Aotearoa e tu nei kua ora tatou i tenei -ritenga, Karangatia tenei ahau te tangata hara kore, korero koutou te hunga hara- e koro e Arama Karaka, e ma ana aku ringa. Paora Kawharu.- -Haere mai [e Ngapuhi haere mai ki Kaipara [kite pokopoko o Eotu "kite autetea whea," haere mai ki-a tanu imia nga hara ki a ngaro, ngaro rawa atu whaka hua te tau. "I tunga, tunga, i tunga, tunga, i houarero, i houarero, i more takina kamoe tokaroa ka watakauere te uri o makawe kangaro whakaitu." Taurau Kukupa.—Karang&tia e te iwi, nga taonga o te hunga mate, ka karanga ake nei ahau Unuwhao e, tenei te kupu Whatitiri, e, tenei te kupu, Maunu, e, tenei te kupu ifianaia, e, tenei te kupu. Ko tahi aku kupu ko tenei mea e Ngatiwhatua takahia ia na nuku nui, nuku roa nuku wkakaita, nuku whaka maua aku ringa ringa nei ko haute kamakama aku waewae nei ko •roturotu. Ki moana tahe toto, he turanga wahine tenei, whai koki he wahine ano taku ko te whenua me nga hara.

Hemar*. Karawai.—Kamea Kapai e taku mafcua e Arama, kia takahia te mauahara e koe ko nga take tenei i karanga tia ai mo tenei whare Jo te, Jkaranga-i nui,ko te ra tenei e tanu mia ai kia ngaro ki raro i tenei whare. Wiki Te Pirihi.—Kamea Karangatia kia kaha te karanga i Ngapuhi kia kawea mai nga hara ki ko nei tanu ai . Apihai Wharepot/ri.—Kamea. E whaka ae ana ahau kia whaka-o Jia rawatia e-nei ram raru,i tenei huri ake au kia Arama mo to whaka- haere e whaka haere mai nei mo tera e takoto mai i tawahira Lahore aku whakaaro mona alia koa ia, nui, e huna ana ki roto kite riu o taku matua, koia ahau kamea nei me tanu nga hara ki raro ki tenei whare. Ertjena Paerimu.—Kamea. Ka tahi ahau ka korero ake no te mea ka korero ate Wikiriwhi te Pirihi. Whaka ronga mai.He hara ano taku e takoto mai ra i Whangarei ko ia ahau i mea ai ko te Wetewetekanga tenei o n«-a Hara e pikau nei, ia, ia, tangata ! ia, ia tangata kia tanumia ki | raro ki tenei whare kia mana ai kia pono ai. Parata MATE.—Katika e kara Eruena,e ki na koe he Hara ano tou, mamaua ko Taurau e whaka•oti,e tika ana to korero, no te mea imua ko Mate te puru o Kaipara kei puta mai he raruraru a Ngapuhi ki Kaipara,i tenei ra maku ma Taurau ma Wiki mau e tanu ■tenei mea kia ngaro, ngaro rawa. Te Tatana Waitaheke.—E Ngatiwhatua he whai tenei kia ora ai te mate ko ia tenei. "Te whai te whai ate tuatua, ko te '*aai ate Taitai, ko te ki ko te r ea ko tee whaka mau mai e &ahu a kua nei e mahu apopo ka foe atu ki tokiri tupuki tokiri o *&H to mataniho kei uta, kei uta, * e § i tai, kei tai, puna i tai roria i foi paua i tai papaka i tai, kohatu I tar atara tenei te Rangi ka ruruku ; i o kiko i o totoi o uaua e

mahu, e." Haere mai ePa ma jkia mohio tatou ko nga kai tenei o tenei, whare e tunei, e ko te wharetinana ko ia tenei e pakarukarua nei,takoto ana i tera ruma, i tera ruma, o te nga kau, te mauahara ,no tenei ra i puta ai jki waho ko ia au i mea ai e tika «ana te kupu a Arama Karaka e mea kiei me homai ki konei ki raro ki whare tanu ai. Ko HoHEPA, PuREHUREHU.— Kei rurjga.kamea.He rongo ake noku kite ingoa nei kite Ikaranganui koia nei ahau i hamumu ake ai no mea ko te tangata tenei i wepua ai taku kikia haere tia ai, he rongo ake hoki no te mea no roto ahau i taua ingoa nei . Koia ahau v e ia t e Arama Karaka, e whaka pai atu nei ki to mahi.Mei herea ano hoke koe i te Rangi ka herea ano hoki ite whenua kite wetekia e koei te Eangi ka wetekia ano hoki e ahau i te whenua. Hami Tawawae.—Kamea.Katahi ano ahau kaora katango hia hoki te ioka e mau nei i toku Kaki. V?;v Hapakuku Moetara. Kei runga. Kamea. Karanga tia t tenei te haere nei kite whakaaro' iki teae koutou f koia tenei katukua mai nei ki au hei pikaunga maku, e kore e taea e au te pikau .he tuara nohinohi hoki toku. Kei te hari ake toku ngakau, ko te take ano tenei i mea ai ahau kia kite i tenei mahi, ko ia taku kupu hono iho ano te aroha, kite aroha. Tenei ano tenei aku e kore ahau e hiko atu i te Kaha kite Kaha e ngari me whakaoti ki ttnei kupu hono iho ano te aroha kite aroha. .; •.-,>'• Parata Mate.—Kamea, E korero ana ahau i te kupua' a Arama e ki ana ko te Ikaranganui i runga i te tanu a Paora e ki ana e kore e tika te Tanu a Paora ko ahau ko Arama,e mea ana e kore e tika ki reira tanu ai, e ngari me whaka hoki mai ki roto o Kaipara ko-ia tenei ka tanu mia nei ki raro ki tenei whare.

Rapana Takekei.—Kamea, E pai ana ahau ki tenei hara kia tanu mia no te inea kei tenei taha ahau o te moana Whero. i naia nei kua pekea e ahau te taiepa kua whiti atu ahau kite moana Io te mate kite ora. Matiti Kjuha.— KameaE whaka ae ana ahau ki nga hara katoa kia tanumia ksi waiho tonu hei raru "raru mo nga uri i muri nei. Hemana Whiti.—Kamea, E whaka ae ana au ki tenei o ati mo nga hara kia tanu mia ki roto ki tenei poka. Keepa Matu.—Kamea, Katahi kamaranga taku kak ikiruiiga, ko ia tenei e karanga tia mai nei Eruena raua ko Parata. K.o Whangarei kia tanumia ki roto i tenei poka. Pita Kena.—Kamea, Haere, mai, e Ngapuhi. E whaka ae ana au kia tanumia enei hara kia ngaro atu. Taku kupu mo nga hara kohuru e hara i te he noa r e ngari naku te timatanga, te utu mo taku ko- ia nga hara kohuru e korero tia nei. koia au i mea ai me tanu e-nei hara ki a ngaro ki raro ki tenei whare. Hone Tana.—Ka-ranga-iia e Ngatiwhatua te nei te haere nei I haere mai ahau kia kite i Ngapuhi f . te take o te nei whare e hua.e rere ke atu ito tera. Kaore pera ano me o tera ara me to "Wai tangi. he to-roa noa ano kite haere ki reira he—oi e ti-ka ana kia ho mai nga hara ki ko nei tanu ai ki te-nei whare. Heta Paikea.—He utu ite kupu a Hone tana na ratou ano a ratou mahi ka hore taua e matau ki o ratou mahi ko taua he tamariki. Kia rongo mai koe ka tu te paremete ki Otomatea,ka tukua nga panui kiia iwi, kiia iwi, ki hai tae mai tae noa kite rua onga tau ki hai tae mai iho. kakawea ki Akarana ka tukua nga panui.ki hai tae rnai.tua wha nga panui tanga atu hore rawa he tangata itae mai o runga o raro ko, Kerei anake raua ko Herini no Ngati-

whatua ano enei tangata. Koia tenei kia ronga mai koe ko a ratou maunga rongo ko—a tenei taha kahore ano ihe noa etakoto nei ko tenei ranei heai pehea ranei. JKua oti te haere e au tera taha ki muri whenua te mutunga mai kei, muri whenua kua haere ahau/ itenei taha kei Whangarei te mutunga mai. Ewehi ana ahaqi itenei kupu. "Ko nga tamariki taurekareka o Ngatiwhatua nei." K.oia au ka mea nei me mutu tenei korero me tanu ki konei ki Aotearoa. Te Tira Kakahi.—Karangatia, tenei te haere nei mo te kupu ja taku matua nga mauahara a nga Tupuna i runga i raro koia tenaie korero tia mai e Arama Karaka kia tanumia ki raro kite whare e tu nei. Ereatara te Tarehu.—Haere mai e Ngapuhi, haere mai e aku matua, mata wkakarongo mai e aku tuakana ,whakarongo mai Katanumia r katanumia, ta koutou

pikaunga i whaka pikaua nei ki runga kia matou no tenei ra katanumia, katanumia kia ngaro, kia ngaro, ngaro rawa kei putt* ake ki runga ,ake ake. i Te Bore Taoho.—Karangatia e Ngatiwhatua ki runga Aotearoa he kupu waiata. v Tenei ka noho ka kapakapa kau taku ate, ki aku tamariki e tia au kote whanau a tane e tuohu nei e piko nei te mamaku kia ku tamariki. Kei hea te tama i karangatia ai. Mau mai e koro tena kariro i te tai heke nui. Kanoho tenei au e tama ma i runga i te kahui papa, papa, mania papa tai taia rawa tia kei ai he titiro i tera e tuiho nei te maunga e tu Hei tenei ra katanu kia ngaro nga mauahara kei puta ake a muri ake nei. Patoromu.—Te Akariri. Haere mai e Ngapuhi haere mai, Kati ake tera kupu aku. "Whaka rongo e nga maunga, ko ta koutou pikaunga tenei na koutou nei i whaka pikau ki au. Ko te ra, tenei

e rukea ai, e rukea ai, e rukea ai haere mai tatou Ida whaka kotahitia. No te mea ko te ra tenei e tanumia ai hara a o tatou matua a o tatou tupuna ki raro i nga poraka o Aotearoa e tunei. Hare Paerau. Karangatia nga uri nu nui karangatia e nga rangatira o Kaipara koia tenei ka tae mai nei ko te kotaki tanga tenei. Heoi ki hai taku Haere mai i pera mete haere mai o nga Tamariki a i Haraira i whaka whiti mai nei i te moanawhero ko taku haere i pera mete haere anga Maki i haere mai nei kite Kiingi haere mai nga Maki e torn aratou i mau mai ai kite Kiingi. He koura, he parakehe, he mora, whai hoki me taku e toru aku pikaunga e mau mai ai ki tenei Kiingi e tunei ko te kotahi tanga, ko te Tuhonore, ko te Aroha.