TE HUI KI WAITOTARA.

Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 26, 28 June 1898, Page 6

TE HUI KI WAITOTARA.

No te 19 o Hune ka tu te kai a Ngarauru e toru nga tahua; te tahua tuatahi:—Ki Whanganui kite Iharaira, tae noa ki nga iwi o te Tai Rawhiti, ki nga Ringatu, mete kotahitanga, tahua tuarua ■.—Patea ahu atu, tahua tuatoru i te marae heui tahua tuatahi tuarua tua. toru i hurihia kia Tohu raua ko Te Whitu, me 0 raua iwi. Katu ko Whiu, ka mihi ki nga iwi kaiahi ka whakatakoto i te moni a Tu Ringatu e pauna ka tukuna ki iii;'a iwi 0 Tohu ko te take ko te manakimagaa Rukarauako Pukaite poi a Taranaki i whakatakoto ai kite Marau o Ngarauru mete manaki hoki a Taranaki ia Ruka Ringatu \V hakarua: I te tau 1897 ka tae mai te Ringatu taku kupu haere ki tera maunga e tu mai ra, koia nei taku pao. " E kore Taranaki e marere atu." Kaore a N'Rauru me N'Pourua i te mohio ki tenei moni i hoatu na. Taku kupu kia koutou lemoni na kainga e koutou i te ata, Te Matuku. I whakaaturia mai

ano kia matou i nga ra o Hanuere ka tae mai te Ringatu ka tae mai hoki taua moni. Ka Kokiri mai te whin poi a ncr a wahine o Ngatiruanui e 36 katoa ratou, ko nga terehi he kowhai, ko Te Ngaruru te kai whakahauhau nui atu te rawe, tokorima ano nga wahine i taia nga kauae, ko te nuinga he pangore katoa. Ko te whakapai onga kai titiro ki taua whiu poi, i runga i enei tohu; he pai no te ah'ua 0 nga wahine, tanuku kau atu te korokoro, tuarna he ngawariwari no te mahunga tuatoru ko te pukana, ano ko pnanga i te rangi tuawha kei nga ringaringa e mahi ana te poi, e huki ana nga tumu, e ko kiri whakawaho ana nga teketeke, tuarima ko te hope kaore i te aurere, engari kei te ata ngawari apiti kite tinana pai ana te taka okeoke ko nga paina tena i ki ai te kai tuhituhi ka nui te pai. Te tahi pai ano na to ratou kai taki taki, he matara no te reo 0 te ngaruru, he korikori no tona tinana katoa, ma tenei e wana ai nga kai haka. Konga wai ata 0 a ratou poi tera ano e taia kite Tiupiri. Ka mutu tenei ropu, ka whakapnta mai te tahi ropu ano, he Kakariki nga Terehi 0 nga kotiro te 18 te maha 0 ratou tokorua ano nga wahine i taia nga kauae. He pai hoki tenei he pera ano hoki me to runga, ko te he kaore i tukua mai e Tupatea nga waiata 0 tona pol Kamutu te haka. Katu mai ko Tauke (no Tohu) kei runga ad 1 1®

koutou kopapa ia Aotea kua iti nei te hua he manuao nui, kei te waka au ia koutou putea 0 runga i to koutou waka, kua tutuki mai kite pou herenga koia tenei. Tena koe e Rauru e Whanganui e NTiapa, Rtane me Muaupoko, nga morehu tangata o tenei waka tae noa ki nga wahi o te Ao nei. Konga taonga tenei o to koutou tupuna a Taitoko, kaore he ritenga mo nga hikoinga waewae tenei au e whakahaere nei i runga i to koutou waka ia Aotea he waka pirau, inaianei kua rewa, e hara i te mea na tera rangatira i tiki mai i whakaora, kaore engari naku ano. E ki ana te korero teka nga waka katoa me uta ki runga ia Aotea, me pewhea eke ai? Engari ma nga mahi. Kua ka hoki mai ki a koe e Rauru; kaati tenei, mo te kupu mo Taipake, me Waitara ko enei wahi kei taku tinana katoa, me etahi ake wahi kei a ia. E pai ana te kupu a te Ropiha e hara i te mea kotahi ano te ra, tenei ake nga ra, kei te takoto mai kote kupu mai a Tohu ko Waitotara ka mutu, he ra mo tena mo Taipake. Ko te motu kei te mahi kite whenua, ko au kei te mahi ki nga hau. Kaore he korero i te mautauranga i tenei rangi heoi ano ko te titiro ki tenei ngaki, heoi ano taku ko te poi. Tuatahi: —E Ngarauru haere mai to waka mete taonga o nga Kaumatua e horahorahia mai na e koe, me ki e au kaore aku whakahe mo au kupu kanui te Hiarama, engari ko taku kupu hei

whakaui utu ki a koe e Tupatea? Ko te whea Rangiatea hoki tau. Ko N'Rauru ko N'Timaruu kei runga ia Aotea. Ka tutuki mai i roto i tenei ra. I nga ra o Titokowaru ka toia te toi "Te kupu a Waru ko Pukeanihe i raro, ko Patea i runga, maku e powhiri tiapu mai Ewaru"; ka ea tenei kupu Tuarua o nga toi a Waru. " Aotea te waka i puta ai ki waho te utanga o runga e whiu poi e au." Kei te mau iau nga kupu. He toi ano " Kimi mai e Rauru tenei to Hawaiki kei roto i te wa i te rangi nei e Riwaru. I muri katahi ia ka karakia." Tao tao kei runga e Tao tao kei runga e rangi; (tena atu te); roanga :—Katu mai a Te Rangitutaki. Ka whakamarama mo te pataia Tautahi. Whakarua (Ngarauru) Haere mai e Whanganui e Mareata e Hipango me nga iwi, ka pai katae mai koutou hei karanga i o tatou Iwi ko nga taonga tenei o to tatou papa o Taitoko i vvaihotia ake nei e ta. Haere mai e Mareata kua mate atu a Te Waero,a Takarangi a Turei, ko koe iwaiho ake hei hautu ito waka; haere mai karanga ki o Iwi, Haere mai N'Ruanui haere mai ki o ratou marae, a taea noatia tenei ra, haere mai mete taonga, ko te Iwi tangata e kore e warewaretia e au notemea he whaki na aku tupuna Eki ana koe na Tohu i poka nga raho ote motu ko au e ki ano naku ano oku raho { poka. Ka tautoko ahau i ta te Ropiha, me takahi a Taipake. Mareata. —E pai ana ta koutou mihi mai, i haere mai au kia mate tahi tatou.

He Waiatci: —I hoki mai au i ngatai nga mate tu ki Papawai ra. Ka tupu a tete a karo rawai i ona ruhi; e kai te manana tonu taku tara ki nga whenua.. Mete tapu ra e tenei motu i te rahui a Tohu Kakahi. Piko mai te tini 0 nga tohunga kite hamukamu. Ngapaki:—Haere mai ki konei tatou mahi ai, e ki ana au ko ngatiruanui ko te nei ivvi ko N'Rauru he iwi pai he ivvi kino, tokti matakutaku ake kite tu he N'Ruanui au, kaore i pai i au nga korero i te marae notemea kaore rawa i putaputa i takoto kopuni tonu, e kore e aio, ko nga iwi nunui 0 tenei ra kei te whawhai kia raua whaka te taneata. Hunia Mei:—Ka whakamarama i nga take i tae ai ia ki Papawai. Tutahi; —Ka tonoa e Paratene Ngata (he rangatira no Ngatiporou) te poi a te Iharaira, whakaaetia ana; takoto atu ko nga phipiu me nga poi, tono ana a Paratene kia tukua atu he tamaiti hei ako i a ia me ona iwi, he ra e kitea ai tona taonga. Tuarua:—Ko Te Huki (he rangatira no Ngatikahungunui) whakatika mai ana ki nga kupu i hoatu e au ki te marae, ara ko taku pakanga rap te hunga ririki, Te Kupu a te Huki, ae,ahau me toku Iwi me Hamua, ka manaki i to kupu, koia ana taku e whai nei, mau te ra e whakaatu mai mo Parihaka. Tuatoru :—Ko te kupu a Tamahau (rangatira 0 Ngaukahungunu mete Marae, me nga whare nunui o te Kotahitanga e tu mai nei i Papawai) Ae e whakaae ana ahau ki to kupu mo Parihaka.