Whakaaturanga.

Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 26, 28 June 1898, Page 3

Whakaaturanga.

(Ko nga korero ano o te hui ki Papawai).

Eruera Te Kahu—Taku korero ko nga korero a Tomoana, i te marae, ka rukea ana rahi, tuarua. Ka haere ia. Na e hoa ma he pana tonu te Poari nei ia Waikato. Ko te kupu anake ki atu haere e hako. Mo nga Whanganui me Tuwharetoa kaore i ki mai i Whangaehu me Whanganui Ida Waikato kai runga koutou ite Poari nei. Kaati me titiro atu tatau ki nga mate o te kotahihanga ehara i te mea na te tangata koutou tono Ida tu hei ateha hei aha atu hoki. Ko Taitoko mate kau atu .ia kaore ia e haere ana i runga i te whakahaere a etahi tangata rangatira heoi ano ko tika ko te tika anake .uekeanate whare ite 4 p.m. kite 7 p.m. 7 p.m. Tamahau Matupuku Ko taku kupu mc whakahaere te Pire. Paratenk No at a—Ki taku titiro, kua takoto ta Waikato, a e takoto nei hoki te Pire. a te kawanatanga i 0 tatou aroaro. Kaati ko taku kupu ko nga aue e auctia nei i- tatou i te tau i te tau ahakoa kaunihera alia ranei me uta .ki tenei Pire, i runga i te mea na te kawanatanga tonu hold i homai Id tatou aroaro, a kaati mahia i runga i ta tatou i whakaaro ai. Ka mutu ka korero ia kia wh'akakotahitia nga Iwi Maori katoa kia kotahi te mana ko te Kingi Maori engari kaua e wehea tatou i te kawanatanga 0 te koroni engari kati tonu mehe mea hoki kite repute mptu tera e taea te whakatopu a tatou dkanga katoa. Herepeti Rapihana—He whakaatu naku ko .oku teina, tuakana ko te Kingi. ko te Iharaira i i tenei kotahitanga. • . ,

| Mo te Pire nei kaore aku whakaae whaka- | kahore ranei. Ko te mea kei te tu tonu o I tatou mema i te Paramete ko te Mana o te ! taha Ida matou e turaki tonu inga Pire a tenei i kawanatanga. Ko toku tae mai ki konei ko ; nga whakahaere a te kawanatanga o te kotahitanga Anake, kaore mo te Pire. R. Reweti—l tu kite korero tautoko ite Pire i runga i te mea he here inga whenua te ; mea nui o roto o taua Pire kia Wawe te toe nga whenua e rere tonu nei inga ra katoa ki : te moana. Pie roa ana korero heoi i run°a i te mea koia tonu te kai tuhi o enei korero - kaore hoki e taea eia te korero mete tuhi- ; tuhi hoki. Raixkra Wharerau—l korero ia i nga mahi a te kotahi tanga mai o te timatanga tae mai ki tenei ra, heoi ki tona titiro kua tu Mokemoke taua tu i runga i te mea kua eke katoa ki runga i te Pire nei kaore nei e marama ia an ia Ngapuhi no te mea ka riro nga whenua papatupu o tatou tupuna ki raro i te Poari, kua mate te ahua o tatou tupuna. No temeae 800,000 ngaekawhenuao Ngapuhi e takoto papatupu nei. Ko taku mahara hoki waiho atu mana e pahi atu taua Pire. A kite kite nga Iwi 0 tatou ite pai 0 taua Pire ina pahi ma ratou e tango mai. Ka watea ahau. Ko taku pouri ko te homai tanga ki roto kite wharc ote kotahitanga pahi ai akaeke ki runga ki nga Iwi katoa, kei pouri mai ki aku korero tenei ko a te kuare. Tk Uamairaxoi— I korero ia mo nq-a kirihipi a te kotahitanga i whakatakotoria te kupu ate kotahitanga kite Kauhanganui kia haina a te Kingi i aua kirihipi e waru kaore i pera kaati lie hapa tenei ti taku titiro. I korero hoki i te taenga onga Iwi nei kite hui ki Waikato mete hainatanga i ratou ingoa ki nga kupu i oti i reira. Na he mea t naku me timata he korero ma- tatou i tera kia ; mutu ko te Pire nei. 1 Taraua Utiku —I korero ia mo tetahi I Pitihana i mahia e etahi onga iwi 0 te Tai ! Hauauru i te matenga 0 Maraenui whakahe i i te poari engari kia purutia nga whenua 0 te I Iwi Maori. I tukua kite kawanatanga kaore I ano matou kia mohip,, kua pehea te rahi atu I ana korero.

Wi Pirk—Mo te kupu a Raniera ka mate nga papatupu. Taku kupu Id te pai ia me kape nga papatupu ki waho tirohia iana i te ranmgi 11. ote Pire. PokoivOku Patapu—E tautoko ana ahan i te korero a R. Reweti kua korero nei mo nga korekoremo te Pire neime ta Waikato. I korero hoki ia ara i whakama rawa ia mo te kupu a Whanganui kia Waikato i Whanganui <tc\, «N:c. Me tana whakamarama hoki ite mangere ote kotahitanga kite mahi i nga mahi i hanga eto tatou kawanatanga e Taitoko ara te kohi moni i te Tiriti ki Waitangi £lO pauna i takoto i aia, i Rotorua £lO i te Kauhanganui pauna, koia nei te huarahi i Korero ai ia e oti ai a tatou mahi. No reira i mahara ai ahau me mahi tatou i tenei mea. Koia taku kupu apitiria ta Waikato hei mahi ma tatou. Hoani Puihi—He whakaatu naku kotoku lwi ko Muaupoko he Iharaira. Heoi he roa ano ana korero, tetahi 0 ana kupu kite kite au ka rite te haere a katoa ka mohio ahau ki tetahi maku kite kore, kaore kau. Tamaiwhakakitka—Taku kupu te kupu ta Taitoko e takoto i roto i te whare nei no te tau ißq6. Waiatatia ana eia taua kupu. Taxati te Piyva—Taku tae mai ki konei lie whakahe he whakaae ite Pire nei. Taku whakahe no mua mai ano Ko taku whakaae no naianei. I penei ai I* ua whakaae hoki etahi o tatou he Maori. Kua whakahe etahi he Maori ano. Engari he rahi atu ana korero. Pknk Pirkrk—Taku tu ake he tautoko i te Pire nei ko te take ko nga whenua katoa o toku takiwa mai 0 te 1882 katimata te tere ite wai. He mahara naku i runga i taku titiro kite ahua ote Pire nei ma konei pea e mau ai. Tk Mete Raukawa (Ngaiterangi)—E tautoko ana ahau i te korero a R. Reweti e rua nga take eitenoi whare me tenei kupu me whakutikatika katoa aua take e rua e tatou ara me whare kauru atu 0 tatou Mana Maori. Tetahi o aku kupu e manawapaana ahau mo to tatou Honorc mema (Wi. Pere) e hanga nei i ana korero mo te Pire nei, no te mea ko taku mahara me waiho ma nga lwi e hanga heoi mana ko te hari kite "Whare.

Wikitoria Keepa—E tautoko ana ahaui te korero a taku tane me ta taku tungaane a Porokoru no te mea ko temutunga tenei ate haere a taku papa ite ao nei ko te Pire. 1 penei tana kupu e pai ana te Pire engari uie whakatikatika 4 E takoto nei taku whafcatikatikanga. Me tahuri hoki tatou kt fee tirotiro i ta Waikato. Ko te Whakamua—Te take e takoto nei i o tatou aroaro ko ta Waikato mete Pire. Kite rite ia tatou ko tetahi pai tonu, ko tetahi pai tonu. Tat ana Whataupoko—Taku kupukaom au i haere mai mo te pire nei i te tuatahi mo te whakarongo i te kotahitanga o nga Iwi kua eke mai nei ote motu. No te mea ke te pire nei he mea hou. No reira kaore c pai kia mahia ko te mea hou engari raae tahuri kite whaka kotahi ite Kingi mete Whiti no te mea koia nei nga tangata kei roto ia tatou kua waimarie nei kite uru mai ki roto ia tatou, ho te mea ko te mea tika tenei kia kotahi te motu katoa. Ko te Pire nei e tapahi ana ahau mai o runga tae atu ki raro, engari me hoatu ko a tatou ake, me ta te Kingi e takoto mai nei i te Pareraete. Teira Tiakitai—He mahara naba kua pau katoa nga korero anga Iwi nei kia tahuri tatou kite whakarapopoto no te mea faaa toru enei ra e korero a Iwi nui ana. Engari kanui taku whakapai ki nga korero ajaga Iwi kua korero nei ("Tenei ake te roanga o nga torero/.