JUBILEE TE TIUPIRI.
NGA Iwi e nga Rangatira, e nga Tuhimareikura e noho huihui mai na i Papawai, tae atu hoki ki era atu o koutou e noho atu ana i era kainga marae waiho tanga ake a 0 koutou tupuna matua, tae mai hoki ki to koutou matua kia Meiha Keepa. A e kore e warewaretia e nga whakatupuranga ana mahi me ana whakaaro, e horahia haeretia ana e ia ki runga ki nga marae, me nga whare nunui i whakatakotoria ai e ia tupuna matua rangatira e ia, wahine rangatira a ratou kupu whai mana e ora ai te pa e maru ai te whare. A i taea katoatia a ratou take te whakarapopoto e to tatou kaumatua kia puranga kite wahi kotahi. He takotoranga mo te rangatira mo te tangata matau, mo te tangata rawakore mete tutua, ina e hui nei nga Iwi ki Papawai kite whakatakoto i te aroha i te mihi mo nga ahuatangao nga tangata, me nga wahine nunui, kua ngaro utu kite po. Kia ora a i Tamahau me nga morehu 0 Wairarapa moana etui nei i nga motu e rua, koia te matuhi e tangi nei Tuia, Tui Tuia. Ka ea nga ki, he tuakana he taina, e taea ai te rapu ite ora ka rite ki nga kupu e kiia nei
e te karaipiture te hunga i mamao kua meinga e nga toto o te karaiti kia tata. Na tenei tikanga i kitea ai etahi huarahi. kua oti nei te whakataka hurihuri haere e nga ttire maha kia ngaro, me etahi huarahi ano hoki e whakaaetia mai ana mo etahi iwi o katou, te kai hura i te maramatanga mete pouritanga ko te kotahitanga i timita. I te Waipatu kahanga te Ture mo te whakapono mete Kura. Pai ana te tutu kinga o enei taonga na titiro ki nga kura e manaakitia nei e nga iwi, e nga hapu; e tukuna ana ete iwi e toru eka, na kua mahi tahi te kura mete whakapono. Taikiu ete kotahitanga mo enei taonga. Tuarua he Nupepa Maori oti ana. mahi ana, ahakoa ngaro atu era o a tatou taonga e riwhitia ana; cTeTiupiri mete Puke kihikurangi; na ka rite kite whakatauki ao tatou tupuna, mate tete kura ora tete kura. Tuatoru ko te Ture nui o Nai Tireni 1852 Rarangi 71. Ka hapainga ko tenei hei pakanga kite Ture; kite kore e whakaetia e tenei Paremata, ka whitikia a Ingarangi, heoiwhawhatia mai ana e te kawanatanga tenei rarangi whakapumautia ana ki runga kia Te Urewera me tona whenua ; na tuturu Maori tera takiwa. Tuatoru konga whakatekau i roto i nga hoko a te Nui Tireni Kamupane, ea, ana tenei ki nga whakatekau 0 te
taone 0 Poneke,ariro ana tera painga i te iwi nona tera wahi. Tuawha:— Ko te Tiriti 0 Waitangi, ko te tino takere tenei 0 te waka, he utunga anake 0 runga ake nei, heoi tino purutia mai ana e te kawanatanga ko te wahi kotahi e u ai 0 tatou whenua, e kore ai e makere atu, ka riro ma ana anake e hoko 0 tatou whenua katahi ka tino pahuhu atu, no naianei kapurutia e ia taua kupu kia mutu tana hoko kia mutu tana kooti, kei whea atu he tika mo nga whenua kei whea atu he huarahi e whiti ai ki tua 0' te moana a Kiwa, na tatou nei i tono atu kia te Kuini te mana here i runga i nga morehu whenua, ko te Tiriti 0 Waitangi te waka na ana i hari, kia te Kuini, mahue atu ana te waka, ko te kupu i tukua wairuatia mai ki Nui Tireni, ki runga kite waka nei kite Ture nui 0 Nui Tireni 1852, te whakaputangamai 0 tenei ko te Piri e whiriwhiria mai nei i Wairarapa. Kei reira nei a Mohi me nga Poropiti whakarongo ki a ia mehemea pea i waiho te Pire kia tu ko nga initareti anake hei ata mahi. Ka waiho mo tera tau ka ata hanga ai nga whakatikatika, tera pea e tino pai, no te mea ka pooti hou nga mema mo te kotahitangahei reira ma nga mema kua tu e hari mai nga ahua mate me nga ahua ora 0 tona takiwa o tona takiwa, e kore ai e pai etahi 0 nga rarangi 0 taua Pire, e pai ki etahi 0 nga rarangi; E rite ai te ora 0 katoa- Kaati ake ko a era kupu. He whakaatu ake ana hoki i te tika 0 ta te taki tini, ara 0 ta te
kotahitanga e taea ai te rapu ora mo tatbu i roto i tenei ra, Heaha koa e te Iwi kotahi tonu te kupu i arau mai mo runga i otatou morehu whenua, kia katia nga hoko ate kawanatanga, me nga Pakeha, he kotahi whiwihia te morehu kupu nei kaati kia kaha te rapu i taua kupu; Hurihia ake era kupu. Tenei ano te tahi whakatauki na nga tupuna o MeihaKeepa. E Here e! huiaruatia 0 Whanaunga ko uta,ko tai,ka mau te rongo, ka tupu tenei kupu ki runga kia Meiha Keepa,mai i reira,tae noakia ia,me koutou me nga rangatira e mihi nei ki a ia, e iri katoa mai ana ki runga ki nga mahi k.ei runga kei te motu nei enei kupu ; te . aroha te atawhai te whakapono, me nga mahi. tae mei ki a ratou kupu i whai mana ai ratou. I roto i enei ra, e rua ona waka, hei hari hari haere i nga korero o ia wahi o ia wahi, ara ko Te Tiupiri ko Te Pukekihikurangi, ma enei taonga- o tatau e kore ai tatou e titiro whakapourmri ki nga rongo korero, a tatau ake, me nga iwi nunui ote ao. He tino nui ana hoki te koa kia Mangakahia te Tumuaki ote Kotahitanga me ona mema kua tae atu ki to ratou Whare Paremata, me nga mema o te Runanga Ariki; me nga mema o nga komiti wahine me o ratou tiamana kua whai reo nei ratou mo roto i taua whare. Tae atu hoki ki nga Iwi nunui o nga motu e rua, mfc te Pirimia o Mahuta kia ora koutou 1 runga i te atawhai o te, Atua kite kawe atu ia koutou katoa ki Papawai mete Inoi atu ano hoki kite Atua kia arahina paitia atu hoki koutou ki o koutou kainga.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/JUBIL18980607.2.4
Bibliographic details
Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 23, 7 June 1898, Page 1
Word Count
1,060JUBILEE TE TIUPIRI. Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 23, 7 June 1898, Page 1
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.