RETA TUKU MAI KITE ETITA.
E kore e tau kite Etita te he o nga korero e tukua ana mai kia taia kite pepa nei.
Etita o Huia. Papawai, Hepetema, 18th, 1893. Ehoa tenci lie kupu hei uta atu mau ki runga i a " Huia " hei whakaatu ki nga iwi, i toku haerenga mai i Ngapuhi, ki runga ki nga mahi a " Te Kotahitanga" ote Iwi Maori, ara ki nga mahi i whakaritea ete Kaunihera Maori, hei mahi ma "Te Kawanatanga Maori ote Kotahitanga," ko nga mahi, he whakahuihui i nga Fukapuka i mahia e nga Bunanga, me nga komiti ote "Tiriti o Waitangi," ki a hui huia ki roto ki nga pukapuka o nga Faremata e rua
ote Iwi Maori itu nei kite Waipatu, Heretaunga, ki a kawenatatia hei titiro ma nga " whakatupuranga " e haere ake nei, i runga ano i te kupu i whakaaetia e te Paremata tua rua i tu ki Te Waipatu i te 11 onga ra o Aperira, 1803, i kiia nei, ki a kawenatatia aua roahi. No te 13 o nga ra o Akuhata, 1892, ka haere mai ahau i Waima, a ka taea ki Ohaeawai, a e toru oku ra ki reira, e mahi ana, e huihui ana i nga Pukapuka, a i te mutunga o tera mahi, ka haere niaua ko Pene Taui ki " Te Tiriti o Waitangi," kite tiki i nga Pukapuka o reira ko o maua hoa i tae ki "Te Tiriti," ko Hone Ngapua, Te Tane Haratua, Penata Kawatupu, Wireniu te Parihi, Tepene, Wiremu Pomare. E toru o matou ra i mahi ai kite whakarapopoto i nga Pukapuka, a ko etahi, kihai i kitea, I muri o tena ka hoki mai maua ko Pene Taui ki Ohaeawai, a, i te 22. onga ra o Akuhata, ka tae maua ki Waiomio, kite whakarongo ite raruraru a Ngatihine ki a [ratou ano] mo to ratou Whenua mo Waiomio Poraka, Na i te 25, onga ra, ka tae ahau ki Akarana, a i te 29, o nga ra, ka tae ahau ki Poneke. 1 taku taenga ki reira, ka rongo ahau, kua hui te kawanatanga ote Iwi Maori, nie etahi onga mema ote Whare Ariki, ote whare o raro hoki, ki Poneke, ko ta ratou mahi, lie whakatakoto i nga [Ruuri] mo te Paremata tub toru ina tu ki Turanga. Ite2, o nga ra o Hepetema 1893, ka tae ahau ki Wairarapa, ara ki Papawai kite kainga ote whatahoro, te Pirimia ote kawanatanga ote Iwi Maori, I te wa i ahau e noho anai reira, ka tukua mai e Te Whatahoro nga Pukapuka i mahia e to ratou komiti ki a kite ahau. Na, i nta whakaaroaro ano maua, mo nga Pukapuka ote Tiriti o Waitangi i mauria ake nei e ahau i raro, a whakaarohia ana o maua, i te men, kahore i kitea nga Pukapuka, ote tiiua tanga mai o "Te Tiriti," nie whakahoki ano nga mea i riro ake nei i ahau, a ki a ata rapua nga pukapuka ote timatangn. No te 13, onga ra kanoho te komiti o etahi onga Minita 6 te kawanatanga ote Kotahitariga ote Iwi Maori, me etahi onga mema, nie nga Rangatira o Wairarapa, kite ata tirotirb i nga [Ruri] mo te Paremata tua toru e haere ake nei, ina tu ki Turanga, a te 12, onga ra o Aperira, 1894, i whakutakotoria nei e te Runanga o te Pirimia [Maori] nte ana hoa Minita ote Kawanatanga ote Iwi Maori, me nga Rangatira i huihui nei ki Poneke, i te marama o Akuhata, kua pahure ake hei, a i ata tirotirohia aua take e tenei komiti, a i runga i te whakatikatikanga o etahi o nga kupu, whakaaetia ana. Ka, i te mea, kahore i ata marama te tuhituliinga o etahi onga Pire, Motini, Pitihana, Mer-.>mana. Pvtai, mo etahi onga Reta i Te Waipatu, i te Paremata kua pahure ake nei, kahore matou [Te Kawanatanga] e kaha kite whakatikatika i aua pukapuka, I tino kaha ta maua tirotiro whatahoro, heoi kahore i taea te whakatikatika engari kua ivhakahau ki a perehitia. I taua ra ano' ka tukua atu e ahau kite aro aro o taua komiti, taku pukapuka, whai korero whakamihi, ki nga Rangatira, mete Iwi o Wairarapa, a i tono atu ano hoki ahau ki taua komiti, ki a whakaaetia, ki a whakaurua taua whai korero aku, ki roto ki nga Pukapuka ina Perehitia, a whakaaetia ana. Ehoa ma, e nga Rangatira, me n<ra iwi maori onga matu e rua nei; kei pouri o koutou wlrnkaaro, kite roa onga pukapuka whakaatu atu i tu nei ki Te Waipatu, he nui no te poiiehe o nga pukapuka o taua Paremata i roa ai, a ko tetahi, na te nui onga aitua i te mate [mitara] ipa kite motu katoa nei, ko te take tenei te huihui wawe ai te kawanatanga ote Iwi Maori kite mahi, heoi inaianei kua mahi, a ka tukuna ete Pirimia [Maori] kite Perehi a nga ra e haere ake nei. Heoi nei ra e te Iwi nga kupu, ka hoki ahau a te 20, onga ra o Hepetema, 1893. E te iwi, Tena koutou : Raniera Wharerau.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HUIA18931028.2.8
Bibliographic details
Huia Tangata Kotahi, Issue 22, 28 October 1893, Page 7
Word Count
857RETA TUKU MAI KITE ETITA. Huia Tangata Kotahi, Issue 22, 28 October 1893, Page 7
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.