TE HUINGA TUATAHI O TE KAUNIHERA.
Nga Ture i paahitia i tenei Huinga o te Kaunihera.
I WHAKAPUARETIA e te Hekeretari o te Kawanatanga, e T. T. Rawhiti te Whare a te Kaunihere ie te 28 o ngaare o te Kaunihera i te 28 o nga ra o Hepetema, 1896. I a ia ka uoho ki runga i te Tia (Tauru) ka whakahaerea ko te tikanga o te Pootitanga o nga Mema, hui nga Mema i rupeke mai i taua ra e 26; i te mutunga o te whakahaere i nga ingoa o nga Mema, ka tahi ka Pootitia ko to Tiamaua, ka tu ko "Te Whitu Huakatoa hei Tiamana " I muri i tena ka Pootitia ke te Heke retari, ka tu ko To Pa Karaiiama te Tarehu Tahatika te Waitangi hei Hekeretari, ko Rapata Hotene te Karaka. No to Karaka. No te mutanga o enei take ka tukua atu e to Hekeretari o te Kingitanga te Pare a te Tumauki o te Kiingitanga kia whakalmoroa, ko taua Pire mo nga Mahi a te Kaunihera, ko nga Tekiona o taua Pire, 14. I te mutuuga o te whakahaere o enei take, ka heke te Hekeretari ki raro o te Tauru, ka whakatika atu te Tiamatu me te Hekeretari o te Kaunihera ka noho ki runga i nga Tuuru, ka timata te mahi a te Kauuiherea. NGA TURE I PAAHITIA I TENEI HUINGA O TE KAUNIHERE. I HEI TE KAUNIHERA O PIAKO PATETERE ME WAIKATO ki Maungakawa i to 28 o nga ra o Hepotema, 1893; no to 3 o nga ra o Oketopa ka Hiki te Nohoanga o te Kaunihera, Nga Ture i paahi, mo nga Mema anahe o Te Kaunihera, kotahi anake te Ture i ahu ki te Iwi ko to Ture Kohi Moui.i. I te whakamutanga o te mahi a Te Kaunihera i nga Ture, ka whakahaerea ko te "HIRI111111" mo te Kauuihera, oti ana nga kupn mo roto i taua lliiri— Koia teuei nga kupu- "Tk Kauxiheiu oTe Kawa.vatanga mo Piako Patetere Waikato." Ite paahitanga o tenei take, ka tahi ka whai kupu te Tiamana, ko ana kupu enei— Kia ora tonu nga Mema ote Kaunihora. Tuturu to tatou Hiiri ki tenei. Tuturu, tuturu, tuturu tonu. Nga Tuiie i Paahi.
1. Tuatahi : - Ko nga Mema i Tu i te Pootitanga e 38, ko nga Mema i tae mai i tenei Huunga e 27 2 Tuarua:— Ko to Tiamana o to Kaunihera, ko Te Whitu Huakatoa. 3 Tuatoru:— Ko te Hekeretari o te Kaunihera, ko Te Ua Karanama te Tarehu Tahatika te Waitangi. 4. Tuawha: - Ko te Initinia Whakahaera o nga Mahi a te Kaunihera, ko T. U. K. T. Waitangi. E uru-tahi ana a Rapata Hotene ki enei Noho anga e rua, Ara, Karaka o te Kaunihera, Initinia hoki. 5. Tuarima:— Ko nga Pirihimana tokotoru o te Kaunihera, o Piako Patetere me Waikato, nga ingoa o nga Pirihimana, ko Te Morehu Taha Harawira, ko To Rei te Akatea, ko Nikora te Kupenga. 6. Tuaono; —Ko te Whiu a te Ture i nga Mema o te Kaunihera mo te Tureiti, e 5 hereni. 7. Ko to Whiu a te Ture mo te tureiti o te Tiamana, o te Karaka me te Initin, 10 tekau hereni. 8. Tuawaru— Ko te Kohi o te Taaka Kuri 1 hereni, ma nga Pirihimana a te Kaunihera e kohi.
9. Ko te 2 hereni o te Koroni ma te Kaunihera e kohi ka whakahoki ki te Kawanatanga. 10. Ko nga Huinga o te Kaunihera, e rua i roto i ie tau kotahi. 11. Ko nga Marama me nga ra e Hui ai te Kaunihera, kei te 31 o nga ra o Maehe, kei te 1 o Hepetema i nga tau katoa. 12. Ko te ra o timata ai te Mahi a te Kaunihera i nga Rori i runga i nga whenua Maori, ko te 15 o nga ra o Oketopa. 13. Ko te Kai-tiaki Moni a te Kaunihera — Ara. ko te Peeke, ko Kio Wirihana: ko ia te Kai-tiaki Moni a te Kaunihera. 14. Ko te Moni Kohi ma nga Mema o te Kaunihera, me te moni kohi ma te Iwi katoa. 15. Ko te [unreadable] hei timatatanga mo te Mahi a Te Kaunihera i nga Rori i runga i nga whenua Maori i roto i te Rohe Porotaka o te Kaunihera kua whakahuatia nei. I6. Ko te Hiiri o te Kawamatanga mo te Kaunihera o Piako Patetere me Waikato. 17. Ko nga Turo katoa i paahitia i te 10 o nga ra o Oketopa, 1895, e te Kawanatanga i roto i te Kauhanganui o te Kingitanga o Aotearoa me te Waipounamu, kua tu' ua mai ma to Kaunihera katoa e whakahaere.
18. Ko to Whiu mo te Kai-tiaki Peeke Moni— Ara, ki ta ngaro te moni o te Peeke he 5 Moroni te Apiti o te Pauna. EHOA MA, - E nga Iwi o roto i te Rohe Porotaka o te Nama tahi nei. Ko to koutou taonga tena "Ko Nga Hiringa i Te Whitu" i paahitia ra e nga Matariki me nga Manukura i te tau 1894 kia haere ia ia nga takiwa o to tatou Porotaka. Heoi, i te kore o koutou e karanga mai kia haere atu no reira ka noho tonu ia i roto i te Whareo tana Tuakana o Te Paki o Matariki. Na, inaianei kua ara nga Kaunihera o roto i te Porotaka Nama 1. nei, heoi, kua ngarea ia ki te hari i nga Utauta a nga Kaunihera, kia pakari ana waewae ka tahi ka ma-roo tana haere ki te ao katoa. "I tnkua enei Turn kia Panuitia i runga i to "Kujiu Whakahau" a Te Whitu Huakatoa, Tiamana o to Kaunihera." T. K. T. WAITANGI, Count Council Orrico, Initia& tluketari o to Kaunihera. Lady Strout Konehu, Matuigakawa Waikato, October 12, 1896
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HIIR18961012.2.2
Bibliographic details
Hiiringa i te Whitu, Volume I, Issue 1, 12 October 1896, Page 1
Word Count
966TE HDINGA TUATAHI O TE KAUNIHERA. Hiiringa i te Whitu, Volume I, Issue 1, 12 October 1896, Page 1
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.