“NGAURE”

Toa Takitini, Issue 105, 1 June 1930, Page 2087

“NGAURE”

Ki nga Etita: E hoa ma, tenei etahi korero ruarua mo te tangata nei mo Ngaure.

Kei te Toa o te Mei nei nga whakapapa o Koneke. Kei te whakamiharo au mo enei whakapapa. Ina ra, he maha no nga tangata totika; a, rongonui hoki i rere i roto i te Kawai o te Kuia nei. Kia ora hoki a Takutai Kaire, mona i tuku i tenei tata kite aroaro o nga iwi hei matakitaki. Ko taana whakamarama mo Ngaure, e penei ana: “I mate atu ki te takiwa o te Mahia i nga ope a te Wera Hauraki. Ko te korero tenei a o matau matua mo Ngaure. Ko ta ratau korero ano he iramutu a Ngaure no te Wera. Ko te ingoa karanga a te Wera mo taua tangata ‘Ko te Tamaiti.’ Ka u te taua a te Wera ki Whangaparaoa, ka hinga nga pa: a “Te Huia” a ‘‘Taumata-Kahawai.” Ko te toa o te Wha-nau-a-Apanui i taua wa ko te Kainui. Tae atu ana tona rongo toa, kaha ki te riri ki roto o Ngati-Porou. Ilewa i nga taua a Nga-Puhi, he pu te rakau; no reira kaore i tupono o ratau toa ki o Te Whanau-a-Apanui i te wa o te riri; a, he rakau Maori nga rakau.

He tangata mataara taua tangata a te Kairmi; he marama hoki. Ki te korero a o matau malua, kua rongo atu a NgaPuhi i te toa o te Kainui. Anei te marama o te toa nei. Ka rongo ia kua horo nga pa ra. ka whirl mahara ia me pewhea e ea ai te mate; a, me poapoa. Ka whakaatu ia i a ia ki te taua i roto o “Taumata-Kahawai.” Kotahi macro pea tona tawhiti mai ite pa, ka kitea mai ia. Ka rere a Ngaure ka oma kia tino tawhiti ai ite pa. Kei waenganui o te one i Whangaparaoa, kei te taha o te toka e kiia nei ko te “Punga o Tainui,” ka whanga mai. Na, ka whawhai te tokorua nei. E ki ana o matau matua he whawhai kaha, he whawhai roa taua whawhai. He toa tetahi me tetahi. Kei runga tetahi, kei rare tetahi. He wa ko Ngaure kei runga; he wa, ko Kainui. Tetahi korero a nga koroua, kei te matakitakitia mai taua riri i te pa i “Taumata Kahawai.” Ka roa e riri ana, ka tau a Ngaure ki raro. Ka poua e te Kainui tona taiaha kite tuara o Ngaure. Pau katoa atu nga ngutu ki roto kite tangata. Ka mutu, ka karanga atu a te Kainui: “Kaore koe e patua e an kia hemo. Haere hei kawe i aku rongo. Ko an tenei ko Kainui.” Ka hoki taotu a Ngaure. Te kitenga mai o te Wera ka ki: “Nana! kua heke te taha o te Tamaiti.” No te kiinga atu a Ngaure na te Kainui ia i patu ka pepeha: “(Nana! na te aha ano koa i tau ai te taha o te Tamaiti Iki raro; nawai koa na te Kainui ano.”

Kaore i taea te unu te laiaha ki wahi i reira. No te taenga vawatanga kite Mahia ka unuhia ka taea. E kiia ana he mea whakapiko he rakau-tn, ka herengia te rapa o te taiaha ra kite kauru, ka tukua kia rerc, ka taea. Kaore i roa i muri iho ka mate a Ngaure.

E whakaatu ana tenei whakapapa kaore he uri a te Kainui i tc ova. Na te tuakana na te Tho nga nri; kanui kei Raukokore, kei te Kaha, kei Omaio. Heoi T. Wi-Repa.

Whakapapa 1 Apanui — Kahukura-Mihiata -Mihiata Tiikaki Te Hi mga Tamahae Takapo Potatau Hinetangi tetangi Te Rangikatapu Kakahukino — Rangikatapn Te Apaapa-o-te-Rangi Kakahukino = Te Apaapa-o-te ■Rangi Te Marowai-o-Marowai-o-Rangi Tamawhakatara i Inumia-i-te-Rangi Te Iho-i-te-kore Te Iho-i-te-kore Te Kainui Te Kainui Wi-Repa -Repa Waro Harata Waro Te Ropiha. Te Ropiha. Hariata = — ./ Tangira Tangira (Kaore he uri) (Kaore he uri) Sgt. Maj Major Pakura. Pakura. (Pioneer Battalion) Battalion)