TE TUTU-NGAREHU A NGATI KAHUNGUNU TAUPO

Toa Takitini, Issue 100, 1 December 1929, Page 1942

TE TUTU-NGAREHU A NGATI KAHUNGUNU TAUPO

E Moho e? 0! E Moho e? 0! Tenei te Rum te koukou nei Kei roto kei te tawhiwhi! Homai te here kia herea iho Kite here a Matuku tangotango, I po-popoko ai kite reinga. E! kei te rakau a Haua! E! kia whana ! tahi-maaro-huri! Na Pawa, kite kereru tipi iho i rnnga 0 te kaki koua tungoua! _ A! A! A!

Ngarue ana te whenua. E kiia ana kaore he ope taua o nga iwi whakaeke nei ki Heretaunga n penei te ringa mete waewae.

I tino oho nga tangata i haramai nei (Kowai ra nga ingoa). Ka hoki te tokorua ra ka korerotia atu kia Te Heuheu 44 E! kaore e taea te iwi nei! ! Ka tae ki te pa ka rere aTe Heuheu kia Paraihe “Eta! tenei kei te mihi, kei te miharo kia koe. . Taku kupu 4 Kei te mohio atu ki to haere’ Haere e hoki i konei. Ko Waikato tenei. Ko ahau t e kopura o Waikato, ka hinga nei i a koe, kua hinga i a koe a Waikato, ko ahau ake tena.” Ka mahara a Pareihe kite koha aTe Heuheu i Okurarenga, ko te hokinga mai tena ki te kaainga. Te Rotoatara Tuarua. Kua nohoia e Ngati Raukawa Ngati Whiti, Ngati Tama, iNgai Te Upokoiri me Rangitane a Te Rotoatara ka hoki mai nei e Pareihe i Nukutaurua e rua nga ara, kotahi i tigaia ma runga waka i roto o Tukituki, ko tetahi ma Te Ngaue kei runga atu o Pakowhai. I tutaki tenei ope kia Paorikirik no Ngai Te Upokori, ka patua ka mate. I Te Roloakiwa ka tutataki nga taua nei, ka whati ki Kahotea, ki Te Rotoatara. No te ata ka whakaekea ma runga waka, ka horo te te pa, ka mate a Tanguru no Tuwharetoa, he waka tahuri. He marau-tanga koia a Ngati Marau.

Kahotea:— Kotenei pa kei t tuawhenua e tata ana ki Te Rotoatara; te taha Rawhiti-ma-tonga. Kei waho mai o tana pa te wahi i mate ai a Te Memo, i roto i te waiata 41 o Nga Moteatea Nama I. te kai-oraora a Karangi mo Te Wera raua ko Pareihe. Ko nga korero kei an; i kitea a Te Momo mete tamaiti i runga ite tuara e waha ana (kowai ra? ) ite parae e oma ana, ka meatia kia patua. Na Karaitiana Te Kahuirangi, papa o 4 Mutu’ (kei te mohio nga tamariki tawhito o Te Ante Kareti) i arai tana mahara, ka metia e ia me ala wewete i te awatea ara me peapurei marika. Ka tonoa e ia a Te Momo kia pakanga-a-ringa raua. Ka mahue te pu a Kahuirangi. He roa te wa e nonke ana raua a ka kitea atu e te nuinga ka mate a Kahuirangi ka rere pokanoa, ka rere ponana tetahi tangata. Ko te matenga tenei o Te Momo, he toa, kaore i mate tara-a-whare. No roto i enei ra ka timata te whakaeke o Te Whakapono ki Nukutaurua me Heretaunga nei, a ka timata hoki te maunu o nga iwi whakaeke ki Heretaunga. Ka hoki mai a Pareihe i Nukutaurua ka noho i Te Awapuni, ko te mahi i tera wa he ako, he hapai i te whakapono. Ka oti te kupu i Te Awaupni kia tikina o ratou whanaunga kia whakahokia mai a Ngai Te Upokoiri. Ka puta hoki ona kupu poroporoaki ki nga tangata o Wairarapa me Heretaunga “Naumai e hoki ki tou momotu ahi ki ton momotu ahi. Tenei ahua i au nei whakarerea. E huri kinte whakapono hei ora mo koutou. Haere ki tau mea poto ki tau mea roa. No kou-

tou tenei ra; ehara i au. Ina to koutou kaainga a Heretaunga. Ma te pakihiwi koutou e whakahoki mai. E tika ana tenei whakatauki 4 ‘Ko te Manu taupua apatua ite kaainga. Ko te Manu kairakau ia ka patua ki wahike.” Otira na te koha iraro e takoto ake ana koio koutou ka hoki ora mai. Haere e hoki i runga ite rangimarie. Kia man kite whakapono. 0 koutou taina a koutou tuakana e noho mai ra i Manawatu tikina atu whaka whaititia mai. Ka tu a Te Rotohenga ka pupuri i a Parehe kia noho tuturu ki Te Awapuni “E koro e noho hei matua mo nga morehu o Heretaunga. Ka ki atu a Parehe” Kaati ra e Roto i tenei; tukua ake ahau kia hoki ana. Kua tu Te Whare Karakia, tukua ake ahau kia hoki ana kite whakatupu ite tangata.” I mate ia ki Te Awapuni a i kiia kia tanumia k te taha o Te Whare Karakia. I mauria hunatia ki roto i tetahi ana tanu ai i Te Matau-a-Maui (Kidnappers). No tona hokinga tuaruatanga mai i Nukutaurua ka whakaaratia te whare karaki, nei.