WHAKAMARAMA WAIATA.

Toa Takitini, Issue 92, 1 April 1929, Page 969

WHAKAMARAMA WAIATA.

Ki te Etita, Tenei he kupu whakamarama mo etahi o a tatau waiata. “Waiata 110” e kiia ana e te “Etita o nga Moteatea, na Mere Reweti Tai-ngunguru ko tana korero na Kararaina Parakau, hoawahine o Whaka Parakau. E rereke ana tenei i ta matau nei korero. Kia matau nei ko te tangata, nana te waiata nei 1 tito ko Te Ahi warn Tamatamaarangi, papa o Maihi, o Aperahama Te Ruha hoki. E tika ana mo te tane tuatahi a Taingunguru tana tangi. Te ingoa o taua tangata ko Te Whatu Karangahua. Tona ingoa iti ko Te Koraha, kei roto i te waiata nei. “Hau taua mai, non ra e Te Koraha .” Ko Te Whatu Karangahua te rangatira whakahaere i roto o tc pa o Toka-a-Kuku i te wa i haoa ai taua pa e nga taua o temotu i te tau 1885. Ko tona papa ko Te Wharau te kaumatua nui ote pa. Akuanei hoatu ai te whakapapa no te roanga o te taua e haoa ana i te pa, ka tu a Te Whatu-karangahua i te mata rere noa ka tuakiko, ,ka mate. Ka tangihia e te iwi, a, ka titoa e tetahi ona matua, ara, e Tamatamaarangi te tangi nei mona. Ko nga ingoa whakahuahua o roto o te “Tangi” nei, kei Te Kaha anake. Ko Tai ngunguru he tuahine ton'll kia Te Whatu-karangahua. Ma te whakapapa e whakaatu. Mehemea na Tai-ngunguru tenei “Tangi” ka whakahuahua ke ki nga matarae o raua na kainga: ara, ki Ti kirau, ki Whangaparaoa. Tena ia, no te ingoa kainga i roto o te “Tangi” nei. Tena i ana: Ko “Te Raupa” ko te haupapa pohatu e takoto mai ra i te Hotera o Tekaha, huri noa i te koi i Toka-a-kuku. Ko “Waikawa,” ko te matarae e mohiotia nei e te Tai-rawhiti katoa: e rima macro kite taha rawhiti oTe Kaha Ko te whanau a Kahurautao te hapu nona tena koi.

Na mo te moenga o Taingunguru ia Hare Reweti Parakau ko “Mere Reweti* tona ingoa. Na tena tane nga tamariki. Ko Waikura Tautuhi-o-Rongo te tangata waiata i tena waiata. Mana eki na Taingunguru, a, koi ana. Ki tooku rongo tonu na Tamatamaarangi (2). Heoi, Te Araroa. T. WI REPA.