HUI A TE KOMITI TUMAKI

Toa Takitini, Issue 83, 1 July 1928, Page 807

HUI A TE KOMITI TUMAKI

o te Atirikonatanga o Haki Pei. ]yo te 14 o nga ra o Hune ka tu te Hui a te Atirikonatanga o Haki Pei ki Omaha. I tae katoa mai nga mema, ko Rev. H. Huata me Mr P. H. Tomoana anake nga mea i ngaro atu. He tokomaha nga kaumatua hapai i nga tikanga o te Hahi i tae mai o tena pariha o tena pariha. I te ngaro o te Atirikona i te ata, noho mai ana ko Peneti te tiamana. Whakaritea ana ko nga take o ia Pariha e whakahaere i te ata, a ko nga take whanui mo muri o te tina. Ko nga take enei i whakahaeretia: — ( 1) Pariha o Moteo. I whakaaturia kua oti te whare-karakia 6 Tangoio engari e whanga ana ki tetahi wa tika ka whakapuare ai. I whakaatu te Kai-tiaki-moni ko te nama kei runga i tana where hui katoa £232 7s. 6d., ara hui atu kite £23 mo nga tunrn. I whakaatu a Peneti i nga korero mai a • Tiati Gilfedder ki a ia mo te taenga atn o tetahi tangata ki a ia tono atu kia waiho te whenua mete whare hei

whare-karakia mo nga Hahi katoa. Te utu a te Tiati kua oti ke tena wahi te tapae ki nga kai-tiaki o te Hahi Mihingare ote Pihopatanga o Waiapu. Ko te tononga ki te Kooti Whenua Maori no te 3 o nga ra o Aperira 1917. Ko te Tiati ko Kiriwheta, engari ko te whakamananga no nga ra o Hepetema o tana tan ano a ko te Tiati ko te Tiati tumuaki, ara ko Chief Judge Jones. I whakakitea e te Kai-tiaki-moni o te Pihopatanga te taitara kiri-hipi whakawhiti i tana whenua ki raro i te Kaitiakitanga a te Hahi. No reira kaore tera wahi e taea te whakararuraru e te tangata. Paahitia ana te motini e man ake nei:— “Kia tuhia he reta e te Hekeretari o te Pihopatanga ki a Repan Tupara, whakaatu ki a ia, kua whiriwhiri te Komiti Tumuaki o te Atirikonatanga o Haki Pei i tona ahuatanga e whakahaere tikanga nei ia mo te whare karakia i Tangoio, a kua whakamutua e te Komiti tona turanga hekeretari mo te Komiti Hahi, a ko nga moni katoa i kohia e ia mo te whare-karakia mo nga taonga ranei 0 roto, me era atu moni i runga i te ingoa o te Hahi, me man eia kite Hekeretari ote Pihopatanga i Nepia i roto i nga ra tekau-ma-wha. MO TE WHARE-KARAKIA 0 TANGOIO. “Kia waiho ma Peni Hakiwai e uiui ki nga tangata o Tangoio o Petane nga moni e takoto ana mo te Wharekarakia i Tangoio, mete tono atu kia mauria atu kite Kai-tiaki moni i te Tari hei whakarite atu i etahi o nga taumahatanga o taua whare.” “Kia whiriwhiria mai e nga tangata o Tangoio o Petane te wa e rite ana ki a ratou hei karangatanga hui hei whakapuaretanga i taua whare.” (2) Pariha o Mohaka. 1 whakaatu a Netane Nehemia kaore he mahi nui o ten A pariha i tenei wa, kaore hoki he mea hei ripoata. Kaore te Mothers Union i te mahi inaianei. (3) Pariha o te Wairoa. I whakaatu a Rewi Tamehana kaore he take o tenei wahi e kiia ai he pariha inaianei, i te mea kua kore rawa he mihingare e tenei wahi. Toko-ono ano pea nga kaumatua mihingare e man nei. Mo te Hooro: I whakaatu a Peneti ki tana rongo ko te tiiti o te whenua i tu ai te hooro kei runga i te ingoa o te Haahi, ara hei painga mo te Haahi Mihingare. Engari kaore ano he tangata o te Hahi kia kite i taua tiiti, a kaore hoki i te mohiotia e te tari kei whea taua tiiti e takoto ana. Motinitia ana : — No te mea he nui tonu te moni a te Haahi i whakatakoto ai hei hanga whare-minita mo te Wairoa, a whakapaua ketia ana taua moni mo te hanga i

te hooro, ko.te whakaaro o tenei komiti, i te mea kaore he punga marama mo taua moni, me tuku tenei take ki roto i nga ringaringa o te roia o te Hahi, maana e uiui, mana e rapu nga tiiti, ka ripoata ai kite Hekeretari ote Pihopatanga o Waiapu. Mo te Pai'lha o Te Wairoa: Motinitia ana:—E whakaatu ana tenei Hui kite Pihopa ki to ratou whakaaro kei te ngoikore rawa nga whakahaere a te Hahi i roto i tenei Pariha. Ko to ratou whakaaro e penei ana: — (a) Kia wehea mai a te Wairoa i te Pariha o Mohaka. (b) Kia whakataka a te Wairoa ki raro i nga takiwa Mihana. (c) Kia whakaritea he minita hei noho tuturn kite Pariha o te Wairoa. (4) Pariha o Nuhaka. I whakaatu nga mangai o tenei pariha, kei te pai nga whakahaere me nga mahi. Mehemea i rite mai te awhina a Te Mahia kna eke tenei pariha kite room honore o nga “self-supporting” pariha. Whakahaere mihana. I whakaatu a Wi Pere Mataira kei te hiahia nga tangata o tona pariha kia tae atu a Peneti i te timatanga o nga ra o Hurae kite whakahaere Mihana. Kua whakaae a Peneti. (Ko nga ra kna rite mo te mihana, Hurae 8-14). (5) Pariha o Waipawa. I whakaatu a Mr Pilson te Kai-tiaki moni, hui katoa te moni hei utu mo te whare-minita £735. Hui katoa te moni kua takoto £669 l()s. 3d. Ko te toenga atu £65 9s 94. Motinitia ana : — Kia whakamana te kai-tiaki moni kite tango mai i te moni £65 9s 94 i te putea oranga minita o te Pariha o Waipawa, hei whakarite i taua nama, a hei te wa e whiwhi moni ai te komiti hanga i te whare-minita, ka whaka hoki ai taua moni ki t° putea oranga minita. (6) Nga Komiti Hahi. Ko nga komiti Hahi enei e man ake nei mo tenei tau ki 31/3/29. Pariha o Moteo: Mo Omaha: Boh Tutaki, Pita Tiopira, Turi Tanguru. Tame Kopu, Ratima Nuku. Mo Moteo: Koti Wepa, Hikateko Tautahi, Hune Rawiri, Matenga Kaihaere Merata Kurupo, Reihana Karaha, Raniera Hira. Mo Wharerangi: Nirai Aporo. Te Hau Porourangi. Tarati te Hoata, Apikaera te Hoata, Joe te Hoata. Mo Waiohiki: Kurupo Tareha, Dick McGregor, Kapi Tareha. Mo Petane me Tangoio: Temuera Puna, Adam Pohio, Kami Tutu, Rangi Tutu, Rangi Moa. Mo Te Haroto: Te Raroa Sullivan, Pire Pataka, Rapi Hunia

KOMITI HAHI PARIHA O WAIPAWA. Mo Waipawa: Ihaia Hutana me Pura Logan. Mo Porangahau: Hemi Rapaea me Henare Edwards. Mo Takapau: Aritaku Maaka me George Heperi. Mo Dannevirke: H. M. Tatere me Hare Pine. KOMITI HAHI. PARIHA 0 TE WAIPATU. Mo te Waipatu: P. H. Tomoana, Hare Nepe, me Panapa Tuari. Mo Te Kohupatiki: Ihakara Rapana, Te Hore Chadwick, Pire Kami me Riri Potaka. Mo Te Pakipaki: Poke Hemi, Hakopa, Poki Mohi, Hurikino Kerekere. Mo Te Hauke: Hori Tupaea, Raniera Ellison, me Tawhi. Mo Waimarama: Ture Gillies, me Miki Thomas. I whakaatu a Peneti kua rite a Rev. Ra Rangiaho hei awhina ia ia kia watea ai ia ki te awhina i nga Pariha 0 te Pihopatanga. (8) Mema mo te Hinota Nui. 1 whakaritea ko Hori Tupaea raua ko Henare T. Hutana hei mema mo te wahanga Maori o te Atirikonatanga o Haki Pei ki te Hinota Nui ote Pihopatanga o Waiapu. Ka mutu i konei nga take whaiti mai ki nga Pariha o tenei Atirikonatanga. (9) Te Pihopatanga o Aotearoa. I whakamaramatia e Peneti nga whakahaere mo tenei take, mai ano o te hui a te Hinota Tianara i tu ra ki Poneke, mete hui aTe Arawa i Maketu, me te Hui a te Tai Rawhiti i Whangara. Ko nga motini enei i paahitia: — (10) Mihi ki te Hinota Tianara. E tono ana tenei hui kia tukuna atu e te Pihopa o Waiapu nga mihi a nga Maori o tenei Atirikonatanga ki te Atipihopa me nga mema o te Hinota tianara mo ta ratau whakaaetanga kite inoi ate iwi Maori ki tetahi Pihopa Maori mo ratou. Ko te whakaaro o tenei Hui tera e whakaohongia te main a te Hahi i roto i te iwi Maori i runga i tenei whakaaetanga. (11) Mihi ki a Ngati Porou. He nui te mihi o nga mema o te Hahi o tenei Atirikonatanga kite kaha oTa Apirana Ngata kite arahi haere ite take Pihopa Maori i tutuku pai ai, me te nui hoki o te mihi ki a Ngati Porou katoa e awhina nei i te kaupapa moni kua rite nei i a ratou anake te oranga mo te Pihopa tae noa ki nga ra whakamutunga o Maehe, 1929. Kia nui nga manaakitanga ki a ratou mo to ratou aroha ki nga iwi o te Motu. (12) Mihi kite Pihopa o Waiapu. He nui te mihi ki to tatou Pihopa mo tona aroha pumau