HE TINO MAUI MA NGA TAMARIKI MAORI.

Toa Takitini, Issue 80, 1 April 1928, Page 766

HE TINO MAUI MA NGA TAMARIKI MAORI.

Na R.T.K. Na LA panuitai aku korero mo Te lino Mahi o te Ao, i ki ai )au ko te Kai-whakarko kura te tino ta ngata; nana te mahi • tino rangatira, no te mea ko tana mahi he whakaako ite | hinengaro, he pokepoke i te ngakau. Ki e kore e kai whakaako /ka kuare e iwi, a porohe. Ko tenei te take i hanga ai te ture I me haere nga tamariki katoa kite kura, a i kore ai nga tangata I knare e whakaaetia kia urn mai ki Niu Tireni. lie tikanga na te Tiapanihi, ahakoa pehea te rawa-kore ote kai-whakaako, e ahei ia kite tn ki te aroaro o tona hingi; tena ko te tangata hokohoko. ahakoa nui te moni ki a ia, e kore ia i e ahei te kite ite kingi no te mea ehara ia ite tangata. Kite )e ahei te kite te kinegaro te mehua o te tangata ehara i tana Tiapanihi ko te kinegaro te mehiia o te tangata ehara i tana pukoro. r No enei tan ano i tino whakaaro ai te kawanatanga he tino 1 tangata te, Kai-whakaako; i whakaniua ai te utu mo te Kai--1 whakaako. Ite nui ote utu kei te whaia tenei mahi e nga langata matau, a, mea ake nei ko nga tangata koreti anake e tu hei Kai-whakaako. Inga tau kua hipa nei he tokomaha nga r Kai-whakaako o nga kina Maori ehara i te tangata matau. ehara ! hoki i te tangata i whakaakona mo tera mahi, heoi ano pea he jheno te manawa, he kore mahitia, i whakaaetia ai. Ko nga j kura Poari he nan a te tangata kore tiwhikete e whiwhi ai i engari ko tana utu ano i nga kura Maori. Kaore o tana tamariki matau i t ewhai kite mahi whakaako; ko ta ratou e whai ai ko te mahi roia, takuta, unu-niho, minita ranei. Ko te tikanga ia ko nga tangata e whiwhi ana ki nga toku 8.A., M.A., hei mahita. He moumou enei tolm mo te takuta. mo te roia, mo te minita Maori. Engari rawa pea te pihopa Maori; ko te he kotahi ano te pihopa. He aha te tu ai he Maori 8.A., M.A.. ranei hei tumuaki mo Te Ante? I Re tokomaha nga kotiro Maori e urn ana ki te mahi whakaI ako. He mahi tino pai tenei ma ratou — he mahi ranaatira, he mahi kei o ratou kainga ano. Ko te he ite me akaore ratou i tae ki nga kareti pera me Te Ante, kore ratou e tu hei mahita tumuaki. a i te kore tiwhikete e kore to ratou utu e piki: heoi - ano hei kai-whaako awhina noa iho, a ko te mutunga he hoha, he ngenge, he moe tane. Hukarere nga mahi i whakaritea man a engari kaore i te Kaore aku hiahia rapu he mo Hukarerekei te mahia e whakaakona e Hukarere he kai-whakaako mo o tatou kura. Ko te pakeha tonu kei te whakaako i a taua. Kia rite rano ki Te Ante, kia nuku atu ranei katahi ano ka taea e Hukarere te whakatupu he Kai-whakaako mo o tatou kura huhua. Na, e tautoko ana aua i te tono a Apirana Ngata i te hui nui i Tikitiki kia hikitia nga mahi o Hukarere. He take momona tenei hei hurihuri ma taua. Mo nga tamariki tane. He kareti aTe Ante; ko Te Ante anake te kura Maori e tika ana ki tenei ingoa kite kareti. engari

tokohia o nga tamariki kaumatua o Te Aute he mahita tumuahi? ote takiwa nui o Ngati-Porou nei kotahi ano ko Tawhiri anake, ahe lino mahita ia. I piki ai a Tawhiri na te mea i whakaakona ia ki nga kura Poari hei mahita. He mate tenei epa ana ki te Iwi Maorite kore huarahi mo a tatou tama ki nga mahi whakaako no te mea kaore e whakaaetia nga tamariki tane kia whakaako ing kura Maori. He take ano tenei hei whiriwhiringa ma taua —ma te Ropu Maori, me he mea he ropu Maori. I whakaputaina tenei take eau i te hui i Tikitiki a i whakaaetia te motini kia tukuna ki te Kawanatanga. I tae ranei i mate turoro noa ranei. Ko tetahi hua nui o nga hura Maori ko te kitea o te Maori e tu ana hei Kai-whakaako mo o ratou kura ano, engari kaore ano tenei hua kia kitea. I kore ai kua tutakina hoi te huarahi ki a tatuo tama, a ki a tatou tamaahine i te kore kareti mo ratou. E tika ana pea kia puta he kupu maku mo Te Aute, he kupu ruarua nei, hei kupu whakamutunga mo aku korero. Kua kore e taea e Te Aute te man nga tamariki katoa e tika ana, a taihoa pea ko nga tamariki anake e puta ana i te whakamatautau proficiency e whakaaetia. Tetahi ite uaua o te noho 0 te tamaiti i Te Aute, i te nui o te utu, o nga raruraru, e kore 1 tae nga tamariki a nga rawakore. Ka mutu ano te huarahi ko ta te pokeha me whakalu he kareti ara he kura hai ki nga wahi katoa. Ma tenei ka whiwhi nga tamariki a nga rawakore kite matauranga e whakaakona ana eTe Aute, a e kore nei e whakaakona ana e Hukarere. Ma tenei ka noho tonu ai nga tamariki ki o ratou kainga kite awhina i o ratou matua, no te mea kua kiia eaui te Naina 73. Ko nga matua te tino kai-whakaako o te tamaiti, ako tona kainga ake tona tino kareti.