"HE KOTAHITANGA MO TE AO HOU."

Toa Takitini, Issue 72, 1 August 1927, Page 642

"HE KOTAHITANGA MO TE AO HOU."

(By P. H. Tomoana).

E. tika ana kia whaia nga korero a o tatou hoa i whakaohooho nei i a tatou i roto i te pepa o Mei me Rune kua hori tata ake noi. E tiki ake ana an ki nga kupu toliutohii a Takuta Wi Hep a 0 Te Araroa me Tutepuaki o Turanga e tone nei kia pera tatou a c whakaaraara nei i a tatou kei moe. E tautoko ana ahau i enei tu whakaaraara kia noho mataara tatou. Me pehea koa e taea ai e tatou te whakatutuki i era whakaarotanga? Ehara ite mea he tikanga hou tenei reo karangaranga 1 a tatou kia penei. Ehara hold i te mea kei te he tenei reo me enei mahara, kaore, ko te ahuatanga tenei o nga tama o te wa me tona reo katoa. Te Tumanako he taonga no te wa. Kua kite katoa tatou ite ahuatanga ote heke mete piki, ote raid me te iti, o te ora mete mate, o te marine o te tupuhi, me era atu tu ahuatanga hei whakariteritc i nga taha e rua o ia ahua o ia ahua, engari ko etahi i kite whanui ako etahi i kite whaiti. Ko etahi i hikoi whakamua, ko etahi i paheke whakamuri. Ko etahi i tika ko etahi i parori. Ko etahi i apo ko etahi i makoha. Otira ko enei wahi c taea te whakariterite ina tikina i nga kaupapa o tetahi wahanga o tenei mea o te aroha kite iwi. Na te aroha ka whakakotahi nga kaumatua i roto i o ratou nei ra, e kapi nei nga ‘hihitori’ (history) i era korero. Heoi taku e tiki atu ko Te Kotahitanga o nga tamariki o Te Ante Kareti, he tumanako no tatou e hoa ma me o tatou hoa kua wehe atu kia piki te iwi me nga ahuatanga i roto i nga reo karangaranga ote wa kia ‘whitiki’. Ina tonu a Hone Teimana a Sir Ngata a Archdeacon Hawkins a Anaru Tiweka nga “poai” na ratou i kawe tuatahi tenei tikanga ki te aroaro o to tatou kaumatua o Hone Tatana, i tautokona ai e ia me tatou katoa, a i muri o tena ko Te Kotahitanga o nga Kaumatua me ta ratou pepa i huaina ai ko ‘Huia Tangata Kotahi! Kaore e taea te ki i he nga kaupapa i mate ranei te iwi i ana kaupapa. Engari me ki i moe tana i runga i te huamotanga o nga tai-whaka-te-maori. Otira kaore tana i te ware ki tenei whakatauki: —E ara ana te mata-hi-taua, e moe ana te mata-hi-tuna’. (Tai'ia te roanga).