ROTA WAITOA.

Toa Takitini, Issue 59, 1 July 1926, Page 432

ROTA WAITOA.

■ , “TE MATUA O NGA Ml NIT A MAORI.” .... - V ; Na W. J. Simkin, Atirikona. v¥/-. Q Rota Waitoa te minita tuatahiote iwi Maori. '• Ko rV tona kainga ko Te Kawakawa,kei te Tai-rawhiti; Ko ia tetahi o nga hoa haere o Pihopa Herewini i nga tau kotahi tekau i niua atu o tona whakapakanga hei mihita. I hj haere tahi raua ko Pihopa, Herewipi ki Akararia.i te tan, 1842. laia e tamariki ana •he paraikete te kakahu. Otira I tona mohio me tona kalia, ka riro i a ia tetahi karahipi ko te karahipi o Aperahama te ingoa (Abraham- Scholarship , a tu ana .hoki ia hei mahita awhina ite kura Maori , i Akarana.- Ka piki .-haere te maraiua o Rota a ka whakaritea ko ia hei whakainatautaii i nga Maori o te Kareti, i tera wa ki nga korero o nga karaipiture. ' -■ Kaore ano he Maori kia whakaaetia i tana wa e Pihopa • Herewini kia whakapangia hei Minita. No te wa tonu i a Rota ( katahi ano ka whakaae te Pihopa kua rite te wa e tika -ki kia whakaturia tetahi Maori hei minita. Na Te Herewini " tomi a Rota i whakaako, a naha i tuku atu i muri iho ki a Te Kihirini (Rev. J. A. Kissling). Ko nga tangata nana i whakamatautau a Rota Waitoa. ko Atirikona Wiremu Wiremu (Parata), Atirikona Paraone. me tAtirikona Aperahama< ; . Kitea ana e ratou te pai o Rota, tana mohio, me tona ngakau papaku. - No te Ratapu o te Tokotoru Tapu, Mei 22, 1853, ka whakapangia a Rota hei minita i roto i te Whare-karakia o Paora i Akarana. Ko nga mhiita i reira i tana ra e tom nga Atirikona, c torn nga Piriti, e torn nga Rikona, Ki tonu te wharekarakia ite Maori i te, pakeha. Ko te kauwhau ate Pihopa i reo rua tia, pakeha, Maori. Nui atu te mihi nga Maori ki .te kauwhau a te Pihopa, mete tangi ano hoki o. Rota Waitoa i te aroha ki nga kupu tohutohu a tona matua a te Pihopa ki a ia. " >■, Te mutunga o te whakapa i a ia, ka whakahokia ma.i a Rota Waitoa ki Te Kawakawa hei minita mo era iwi ona. Hoki hoki ai ano ia ki Akarana i etahi wa ki te kareti, reira whakahou ai i nga akoranga: Otira i noho tomi ia hei minita mo te Pariha o Te Kawakawa, a tae noa ki tona matenga. Nona tomi te hiahia ki te hoki kite kareti. Nana tenei hupu: “ E hoki ana ahau ki te Kareti, kia whakakingia mai ano taku kete kite purapura.” No te 4 o nga ra o Maehe, 1860, ka whakapangia a Rota hei Piriti e Wiremu Parata, te Pihopa tuatahi o Waiapu. Ko ona tau whakamutunga i uhia e to kapua pouri, ara i runga i nga raruraru ipa ki te iwi Maori mo nga whakahaere ate Hauhau. Otira i main pono tonu a Rota i tana niahi minita, a tae noa kite mutunga.

t . . Ko etahi wahi o tona pariha. me haere i runga hoiho ka tae : . No tetahi haeretanga ; onaj ka hinga tana hoiho, ka maru . ten a jinana. Ka rongo a Pihopa Herewith ka ! karangatia mai .a Rota kia haere atu ki Akarana me tona hoa me ta raua wha- ' uam Te taenga atu ka kitea te taumaha o tona mate. Ahakoa te kaha o te tiaki i a ia, kaore rawa tona mate i taea, a no ,te % Ratapu te 22 o nga ra o Hurae, 1866, ka mate. Ko tona urupa . : ,kei Tipene, Tararua, i Akarana, a kaore hoki i tawhiti rawa atii ite whare-karakia i reira etu ana. I roto i taua. whare karakia te hanganga i te kgupapa o te Hahi o te Porowini o . Nui Tereni. Ko nga tuhituhi kei runga i tona kohatu e penei -ana; — ' • . . t 44 The Rev. Rota Waitoa, Died, 22nd July, 1866. 44 Te Matamtia o nga Minita Maori.” He tangata pai a RoJa,' he tangata i aroliatia nuitia e ona iwi, he tangata i main pono ki te Hahi a taea noatia te -* mutunga. Kei te whare-karakia iTe Araroa e man ana te : parahi hei tohu aroha ma ona uri hei whakamahara hoki ki a ia.- - ■••••