TE PIHOPA MO TE IWI MAORI.

Toa Takitini, Issue 51, 1 October 1925, Page 302

TE PIHOPA MO TE IWI MAORI.

KUA taia i era marama ra nga korero o te hui i tu ki Rotorua i te wiki whakamutunga o Hune, i whaka takotoria ai te korero, he mea tika kia wehea nga whakaliaere o te Halii o Ingarangi (Mihinare) mo te taha Maori ki raro i tetahi Pihopa motuhake. No te wiki tuatahi o Akuhata ka tae mai taua take ki te Komiti Tumuaki o te Hui Topu o te Hahi Mihinare o Nui Tireni (General Synod), i hui ki Poneke. I manaakitia taua take e taua Komiti, a* whakaturia ana he Komihana iti, hei hanga i te kaupapa o te pile, hei whakatikatika i nga ture o te Hahi, e taea ai te whakatu he Pihopa motuhake mo te taha Maori. Ko nga tangata i whakaritea hei Komihana ko Te Akepihopa ( o Akarana), ko te Pihopa o Poneke, ko te Pihopa o Waiapu, ko Atirikona Hapata Wiremu o Turanga, ko Atirikona Hokena o Akarana, ko Atirikona Himikini o Nepia, ko te Hon. A. T. Ngata, ko C. J. Tunks, he roia no Akarana. I hui te Komihana ki Akarana i te 2 o nga ra o Hepetema nei, a i whakaotia e ratau te kaupapa o te pire. Na, ko nga take nunui i whiriwhiria i roto i taua hui ko enei:— 1. Ko te ingoa o te Pihopatanga hou ko Aotearoa, a ka huaina te Pihopa o te Iwi Maori ko te Pihopa o Aotearoa. 2. Ko tona mana ka whai i runga i te kaupapa tangata, ara, ka pa kite iwi Maori o te Hahi Mihinare, o te hunga ranei e lomo mai ki raro i tera Hahi, ahakoa kei liea wahi ratau o Nui Tireni e noho ana. 3. Otira i te mea he tikanga tera no te Hahi, ka whakaritea he rohe w r henua hei taunga mo te ingoa o te Pihopatanga. I roa te Komihana e whiriwhiri ana i tenei take. He maha nga wahi o te motu i tirotirohia, a whakataua ana ki Te Ante, i Heretaunga. Ko nga rohe tonu ote hernia ote kura i Te Ante hei rohe mo te Pihopatanga. Ko te rohe tena ote mana whenua. ko te mana ia kite tangata, ki nga mahi, ki nga whakahaere, ka whai i te kakano 1 Maori.

4. Ko te oranga mo te Pihopa. I tirotirohia tend, i te mea kua tae mai he kupu, kei te awangawangatia tend taha ote take nei' e te iwi Maori. Kei te ki hoki te tangata, kaore ano:i takoto pai te oranga mo nga Minita Maori, kua hiko ke te whakaaro ki te whakatu Pihopa? Kei hea he oranga mo tenei Pihopa? Akuanei ka pa mai ano hei taumaha ki te iwi Maori. Otira i te tirohanga 1 nga kaute ka kitea he taha . mama tenei, a e kore e pa taimaha kite iwi Maori. Ka wehea te peka Maori ote Hahi ki raro i tona Pihopa, ka whakatoputia ki reira nga moni ohaoha a te peka pakeha o te Hahi, nga oranga hoki e wehewehea haeretia nei ki nga rohe Pihopatanga e torn, a ka whai kaupapa oranga mo te Pihopa hou. 5. Ko te wa hei whakatinanatanga i tenei take hei te wiki tuatahi o Tihenia e heke iho nei. Kei te karangatia he hui ma te General Synod o te Hahi Mihinare kia tu ki Poneke i te 2 o nga ra o Tihema, a hei reira whakamanaia ai te pire kua hangaia nei e te Komihana. 6. Ka karangatia kia tae mai ki Poneke i taua 2 o nga ra 0 Tihema nga mangai Maori o nga Pihopatanga e torn o tenei motu. Ko ana mangai ko nga Minita i tae kite hui 1 tu ra ki Rotorua i te marama o Hune; a ko nga reimana tokotoru o te Pihopatanga o Akarana, toko-toru o te Pihopatanga o Waiapu, toko-rua o te Pihopatanga o Poneke. Ina paahi te pire kua kiia ake ra i te General Synod, ka whakaingoatia nga tangata e hiahia ana hei Pihopa, a ma ana mangai ra e kowhiri ko tehea ta ratau i pai ai. Ko te tangata e kowhiri ai ratau ka whakahuatia atu ki te Akepihopa hei Pihopa mo Aotearoa. I whakaotia e te Komihana ma te Hon. A. T. Ngata e tuhi “tenei ripoata, e tuku hoki ki To Ton Takitini , ma rpira e panui haere atu ki nga takiwa.