NGA RETA MAI. TE RETA A PIHOPA ATARIA.

Toa Takitini, Issue 24, 1 July 1923, Page 9

NGA RETA MAI. TE RETA A PIHOPA ATARIA.

Hune l»th, 1923. KIA PENETI, — taku whakamiharo kite iwi Maori \ nui atu hoki taku aroha ki a ratou. I te whiriwhiri ano ahau i o kupu ki a au i te po nei, Kua tae mai te whakaatu ko te oranga mo te takuta kua rite i tetahi o nga pariha pakeha o Te Waipounamu. Kua whakaatu te Poari o nga Mihana, e hiahia ana ratou ma ratou e whakalnere te Kura Minita mo nga Inia i taku Pihopatanga. E kore ranei e pai taku iwi Maori kite gwhina ite Poari Mihana kia tu ai taua kura mo nga Minita Ka taea ranei e nga Maori te kimi i te oranga mo te Kai-whakaako mo taua Kareti? (1) Kua whakaatu te Hahi Mihinari (C.M.S.) ma ratou e whakarite te oranga mo taua tangata. Mehemea ka whakaae te Hahi i roto i te iwi Maori ma ratou te oranga mo taua tangata, kua ea tetahi wahi o te nama a te iwi Maori ki te Hahi Mihinare (C.M.S.). (2) Mehemea ka rite i a koutou te oranga mo taua tangata, kua tu motuhake mai ia ki roto i toku Pihopatanga, kua kore he mana o te Hahi Mihinare (C.M.S.) ki a ia. (3) Tena e nui te hari ote Hahi Mihinare ki te tae ana te rongo ki a ratou, kua awhinatia ratou e te iwi Maori.

(4) Ka waiho ta koutou awhina, hei huarahi hono i oku iwi ki o koutou iwi, nga iwi o nga tupuna i noho tahi i nga wa onamata. „ , (5) whai wahi te Hahi Maori ki nga mahi nunui e whakahaeretia mai nei i nga takiwa o Inia, a ka waiho ta ratou awhina hei manawa mo nga mahi o te whakapono i waenganui i a ratou. (6) Ka takina mai eta koutou awhina etahi manaakitanga ki runga kite Hahi, kite iwi Maori hoki. Ko te oranga mo te kai-whakaako a £BO ite tau. Mehemea ki te taea e koutou te £IOO kua rite te oranga mete whare mo taua tangata. Ko te tumanako kia waiho tenei hei timatanga mo etahi manaakitanga nunui ki runga kite iwi Maori. Hoatu taku aroha kite iwi Maori. J. S. DORNAKAL, Pihopa. Kua tu nga hui ki Te Pakipaki, ki Te Hauke, ki Te Kohupatiki mo tenei take. Kua whakaaetia te tono a Pihopa Ataria kia awhinatia atu ia. Kua whakaae enei kainga kia kohia te £IOO i te tau ete iwi Maori ote Pihopatanga katoa o Waiapu. Ko nga kainga ote pariha oTe Waipatu e whakaaae ana kite £5 ma tena kainga ma tena kainga i te tau. Kua whakaae hoki to tatou Pihopa o Waiapu kia manaakitia tenei take e pariha katoa. Puanani, Katataone, Hune 23, 1923. ■ r Ki te Etita. TENEI ano ahau te mihi atu nei ki a koe mo to tatou huinga atu kite Pakipaki i te ra i huakina ai te tatau ote taiepa kohatu, whakamaharatanga ki nga tamariki i haere kite pupuri ite mana ote Emepaea, ote Kingitanga o Ingarangi, me ona Koroni i raro i tona mana. Tuarua na te u o nga whakaaro o nga tamariki ki nga tohutohu a Henare Wepiha kia kaua ona tamariki hei wareware kite Matua kite Tama mete Walrua Tapu, mete marama o kou tou o nga Minita o nga Hahi ite kainga nei kite karanga ki nga Ariki kia tukua atu te wai-ora ki r. tatou tamariki, kei te korero tonu mai aku tamariki ki a au i to ratou marama ki to ratou matua ki a Henare. Koia te mihi o toku ngakau ki to koutou mahara kia whakaahuatia a tatou tamariki kite taiepa kohatu. Me korero ake ahau i tenei kupu hei mutunga mo aku kupu. I a koutou te ngahuru, ka ngahuru noa atu matou i konei. Ko tenei kupu aku, mo taku kitenga i te whare kohatu e tu mai na i Te Pakipaki. Kua tika te kupu i roto i te powhiri, “ Haere mai kite huakitanga o te Temepara,” he whare kohatu, kua kite ahau. Ko taku inoi tenei, kia piki te ora mete maramatanga kite rau-tau o nga kaumatua, tane wahine. Ko taku tino tautoko

tenei, me pupuri tenei ra tc 16 me te 17 o Hune hei ra nui ma tatou i ia tau i ia tau. Tuatoru: Ko te ra tenei ituai te Pihopa o Inia kite Tairawhiti, i puta mai ai nga kupu kakara ki a tatou, me te ra i uhia ai e tatou te mana Maori ki runga ki a Pihopa Ataria o Inia kite Tonga. Hei konei mutu ai. Ma koutou e whakahe mai ite mea kua rongo koutou i oku mahara, Na Meiha Tunuiarangi. TUKUNA atu enei kupu ruarua kia Panuitia e Te Toa Takitini, hei whakatikatika i te panui a P. H. Tomoana i te pepa o Mei, mo tc patu pounamu, ko 44 Tawatahi ” te ingoa. Ko tenei patu na Paengahuru. No te pakanga ki te Tarata ka riro mai i Te Okawhare, ka man te ringa o Te Hamaiwaho ki te patu kia 44 Tawatahi/' Ka moe a Tiakitai i a Heneiaurutia, ko te ingoa iriiri ko Te Ruihi. Ka tae mai a Tiakitai ki Maungarake, ka heke tenei patu a 44 Tawatahi ” kia Tiakitai. Ka whakatangohia aTe Teira Tiakitai kite wahine, no Ngati Kahungunu ki Turanga, ka heke a 44 Tawatahi ” hei tapaekuha mo Te Teira. Heoi ka pakanga te Maori me te Pakeha ki a Te Kooti. Tae rawa atu te tana a te Maori raua ko te Pakeha ki te puni oTe Kooti, kua horo nga tangata ote puni. Ka kitea te patu nei e takoto ana ko Tawatahi. Ka riro ite Pakeha, ka riro i aTe Makarini. He Minita a Te Makarini no te Kawanatanga. E tu ana a Karaitiana Takamoana he mem a Paremata. Ka tone a Karaitiana ki a Te Makarini kia homai te oha a ona matua, mana e utu kite moni. Ka mea mai a Te Makarini; 44 E Kara ko taku ano ka homai e koe hei utu, ko taku mahara ko tau ake te homai maku.” Ka whakaac a Karaitiana. Ka hoatu kotahi te kahu Maori, ka riro mai a 1,4 Tawatahi " i a Karaitiana i te tau o te Maehe o nga tangata o Wairarapa. He uhunga ka tae nga tangata o Wairarapa ki Matahiwi. Ka homai e Te Meihana a 44 Tawatahi ” kia kite a Ngaitahu. Ka tangi nga tangata o Wairarapa. Ka mutu te tangi ka w'hakahokia te kupu ki a Te Meihana kia hoatu te patu a 44 Tawatahi ”ki a kite a Ngaitahu. No te rongonga o Karaitiana kua hoki atu te patu, ka puta tana kupu, 44 He aha i mauria mai ai. Mehemea a Anaru raua ko tona teina e hiahia ana kite mau, e pai ana, mana e hoki mai.” Heoi enei kupu. Ka whakamarama ;4 ahau ite taha ki a Tiakitai. Ka mate a Tiakitai, i muri mai ka mahara a Te Tatere kei te takdto hapa ki runga i a Tiakitai a 44 Tawatahi.” Ka utua e Te Tatere e wha nga kahu Maori i a ngaitahu. Ka tae ki tona ra, ka riro nga kahu nei i a Tamaihikoia. Ka haere a Tamaihikoia ki Pitone kite kainga ia Wi Tako ite Puni. Ka mahora atu nga taonga o Tamaihikoia ka utua mai e era rangatira kotahi te patu pounamu ko Kahotea te kakano. Ka riro mai i a Ngai Tahu te patu-pounamu te utu o nga kahu e 4. Ka huaia te ingoa mo te patu ko 44 Tawatahi Tuarua,” Kei a matou a takoto ana tea uoa ki tenei ra.

Hei konei mutu ai taku whakamarama i te tikanga o tenei patu o “ Tawatahi tuatahi.” He kahurangi te kakano. Ko “ Tawatahi tuarua,” haere ai te kakano ma i roto i te kakariki mete namunamu. Ka kiia tona ingoa he Kahotea. Heoi ano, —Naku na Meiha Tunuiarangi. Pukehou, H. 8., June 25, 1923. Kite Etita, Te Toa Takitini, Hastings. EHOA tena koe. Ten a tetahi pukapuka hei perehi mau ki te pepa mo Hurae. He mea nui ki ta matou whakaaro ko nga tangata katoa o te Komiti whakahaere te Healing Mission ki tenei Pihopatanga kia rongo te iwi Maori ki tenei mahi nui a te Hahi, kia mohio ai nga turoro Maori ki nga haeretanga o J. M. Hickson, me kore ratou e hiahia kite ora mo ratou. Ehiahia nui ana te Pihopa kia panuitia tenei take nui ki tona iwi Maori puta noa i te Pihopatanga. Koia i tukua ai nga kupu ki a koe: ma Te Toa Takitini e hari kite iwi Maori. Heoi ano, NA AATA WIREMU.