TE TUNGA O TE MAORITANGA I TE NOHOANGA MAORI

Te Ao Hou, March 1964, Page 47

TE TUNGA O TE MAORITANGA I TE NOHOANGA MAORI na Kate Wharerimu tekau ma ono nga tau Auckland Girls Grammar School Auckland Ko etahi o nga Maori o tenei ra kua wareware katoa ki nga tikanga me nga ture o o ratau tipuna, no te mea kua huri ke ratau ki te tikanga Pakeha. Engari ko tetahi taha, te taha kei te mohio tonu ki te Maoritanga, me ki ratou e koa ana ratou ki te mau ki o ratou tikanga Maori. I tenei wa, he tokomaha nga tamariki Maori kua haere ki te taone noho ai, a, ahakoa kua

noho i te taha o te Pakeha, kaore ano ratau kia wareware he Maori tonu ratau, kua puritia e ratau te Maoritanga. Te nuinga o nga Maori kei te noho tonu i nga kainga ahua paku iho i te taone, engari ko ratau nga mea kaore e wareware ki o ratou tipuna me a ratau mahi. Ahakoa ka kiia e te Pakeha he moumou moni te hura kohatu, me te tangihanga, me era atu mahi a te Maori, he nui tonu nga Maori e whakapono ana he mahi tika tonu enei na ratau, no te mea e ki ana ratou i mahi pera o ratau tipuna, a, kua kite ratau he tika kia whakahaerea tonutia aua mea i tenei ra. Kei te mohio tonu nga Maori o tenei ra ki nga mahi a o ratau tipuna, ahakoa he iti noa iho nga tikanga kua mau ki o ratau hinengaro. No te mea kei te mohio tonu te nuinga o nga Maori ki to ratou Maoritanga, ka ki ahau ki a ratau, pera i a Te Apirana, ‘Kia mau ki tou Maoritanga hei tikitiki mo tou mahuna’. Ana, i te nohoanga Maori i tenei wa, ka ki au he tunga tuturu tonu to ratau Maoritanga i muri ake i to tatou Atua, nana nei nga mea katoa. I te taha atu i nga mea kua whakahuatia ake nei e au, he tika ano kia mohio katoa nga Maori ki te korero i to ratau reo, no te mea, ahakoa ka ki ana ratau he Pakeha ratau, ka kitea tonutia atu he Maori, na o ratau kiri. Mehemea ka karanga mai etahi kaore ratau e hiahia ki te korero Maori, ka ki atu au ki a ratau, kaore ratau e mate ki te ako i te korero. Kei konei ano etahi e mea ana he moumou iho o ratau mana. Ki toku mahara, me ako katoa nga Maori i te whakahua i to ratau reo, no te mea, ko te reo te timatanga o nga waiata, nga haka, nga poi, me nga wa huihui me te Maoritanga. Ahakoa, pena koe i tetahi o nga Maori, he Pakeha nei to ture korero, ka pai tonu to karanga he Maori koe; kei te mohio katoa tatau kaore koe i Maori mehemea he kupu Pakeha anake au. Ka hiahia koe kia kiia koe he Maori, me mahara ake koe ki nga ture me nga tikanga o to Maoritanga.