Ko Te Hui Hurahanga I Te Pohatu O Ta Apirana Ngata

Te Ao Hou, Spring 1952, Page 7

Waiomatatini: the visitors. Ko Te Hui Hurahanga I Te Pohatu O Ta Apirana Ngata Katahi ano pea te hui penei rawa tona ihi tona wehi i te hui hurahanga o nga pohatu whakamaharatanga ki a Ta Apirana Ngata, ta te iwi nui kei Tiki Tiki, a ta te whanau kei Waiomatatini, i te 13 a nga ra o te Hurae ka taha ake nei. Ahakoa he nui tonu nga take i korerorerotia mo te painga o te iwi ko te kawenga nui ia a nga iwi o te Motu ki nga marae o Apirana ko te aroha. I reira katoa nga morehu kaumatua o te motu, nga hoa Pakeha o Apirana nga iwi na ratou i tautoko nga whakaaro nunui o to tatou kaumatua nana i hiki te iwi i roto o nga tau. Tu tahanga ana nga whare o Apirana, ngaro ana tona reo karanga, reo mihi ki nga iwi o te motu. No te Hatarei te 12 o nga ra o Hurae ka whakaeke nga manuhiri tuarangi ki nga marae maha o Ngatiporou mai i Hiruharama ki Te Araroa, ka pai ra te iwi putuputu tonu ona marae. Ko te nuinga ia o nga ope i Tiki Tiki me ona marae maha. Uina ake i te Ratapu ka mutu te rangi atahua katahi ano ta te Rangi manaaki i a Ngatiporou i ana whakararu, he hui na hoki he marangai, he hui na he marangai. Mai i te iwa o nga haora o te ata ka timata te whakaeke a te tangata ki te marae o Tapatahi ara ki te marae o Rongomaianiwaniwa. Pipiri ana te tutu a nga motoka a nga pahi he hanga reka ki te matakitaki te nohonoho a te tangata huri rauna te marae tana 3,000 pea. I te tekau o nga haora ko te ope o te Pirimia o Te Rt. Hon. S. G. Holland ratou ko ona hoa, ko te Hon. E. B. Corbett, te Minita Maori, ko Mr H. Dudfield, Te Mema Paremata mo Turanga, ko Te Kaiarahi o Te Apitihana ko Te Rt. Hon. W. Nash, ko Te Hon. C. F. Skinner, ko Te Hon. E. T. Tirikatene a ko Tiaki Omana te mema

Maori mo Te Rohe Pooti o Te Tairawhiti. Na nga tamariki o nga kura o Ruatoria me Tiki Tiki nga manaaki tuatahi ki te ope o te Pirimia, i muri iho ko nga manaaki a Ngati putanga a ko te haka a Te Urunga o Te Ra ko Kiringutu, i hakaina ra ki Waitangi i 1934 hei mihi ki Te Kawana ki a Lord Bledisloe mo tona aroha ki te tuku i te whenua o Waitangi hei koha ki te Motu. Ka tae ki nga kupu ra ‘Purari paka’ ka mingomingo kata te Pihopa o Aotearoa ko ia hoki te kaiwhakamaori ki te Pirimia. I tawaitia a Apirana e nga nupepa o taua wa o te tau 1934, mo nga kupu o taua haka engari ko te whakamarama ki te Pirimia he manaaki nui tenei ka homai a Kiringutu ki a ia. Kua taki ngarongaro ki te po te iwi nana i haka a Kiringutu ki Waitangi. Ko nga whaikorero a Ngatiporou manaaki i te ope o Te Pirimia i a Te Hamana Mahuika, i a Nehe Rire, i a Pahau Mirina ko te kaumatua ko Hone Ngata na te mate ka ngaro. Ko Turi Kara te kaikorero mo Ngati-Kahungunu me ona rerenga, ko Te Reiwhati Vercoe mo Te Arawa a ko Tiaki Omana raua ko Mr H. Dudfield mo nga rohe o raua ana pooti. Kotahi tonu te rangi o te korero he tangi he mihi ki to ratou kaumatua ki a Apirana, nana i whakarata te Pakeha. I puta nga korero mo ana mahi ahuwhenua i tipu atu i te riu o Waiapu koa hora ki nga iwi o te Motu, ki ona whare whakairo e tutu haere ra i nga marae o Ngatiporou a huri rauna te Motu, hei pupuri i nga taonga o nehera i te whakairo i te tukutuku, me ana mahi huhua noa atu i waiho ai a Ngatiporou hei tauira ma nga iwi o te Motu.