PITOPITO KORERO.
Kua tae kei Akarana etahi mea whakairo a te Maori, no tetahi wahi o te Pei o Pureti (Bay of Plenty). Aua mea no te raupatutanga nei a Hongi i te Tai Rawhiti ka hunaia, a e 76 tau i ngaro ai ka kitea nei. I wareware i nga tamariki. No te hakiritanga o tetahi pakeha ka haere kite hoko, riro ana i a ia. E mea ana nga nupepa pakeha he tino waimarie taua pakeha. He tino taonga rawa enei, no nehera hoki, kaore i rite ki nga whakairo tu-pakeha o enei ra. Kaore ano te Maori kia tino mohio noa kite nui kite tapu o a ratou taonga maori, na reira ka hokana hei whakarawe moni. E hari matou mehemea i riro enei taonga i te kawanatanga, kia waiho ai ma te koroni. Ete iwi puritia nga toenga o nga mea Maori, ko to tatou nei nui tonu tena.
I kite matou i roto i te nupepa pakeha kua pekerapu a Hone Heke, mema mo te taitokerau, i runga i te pitihana a etahi pakeha o Otautahi, he tangata tiaki paparakauta tetahi he roia tetahi. No te 30 o Oketopa ka mate a Hohepa Rene ki Waikanae ; he rerenga ki runga i te tereina i te mea kua timata te haere, mania ana katahi ka taka ki raro o te tereina. He tangata matau a Rene ki nga tikanga pakeha. I whakaakona ia kite kura ate Pihopa o Whakatu, i haere hoki ia ki Ingarangi i roto i te tiima whutupooro a Tlobepa Wapereki. I tino toa te whakaoranga a te kuini o te Poriki i tetahi tangata whano tata ka mate ki te moana. Ite taha tai taua wahine, ko tana kitenga atu i taua tangata e kapo noa ana. I rere ia kite moana, a whakaorangia ana eia taua tangata. No te 26 o Oketopa ka tu mai ki konei a te H.M.S. Mildura, tetahi o nga kaipuke whawhai ote Kuini, i runga te Kawana. Ko Turanga nei tonu te taone tuatahi i u mai ia i te hokinga mai i te whakatare i te kara a te Kuini ki runga i etahi o nga moutere huhua o te moana. E tuku mai ana a Rarotonga ki raro o te maru o te Kawanatanga o Niu Tireni nei. No te 1 o tenei marama ka whakatuwheratia e te Kawana te whakakitekite ki Otautahi (Christchurch), nui atu te tangata i reira, a kei te whakaeke tonu te tangata. E kiia ana kaore rawa he whakakitekite o rnua atu i Niu Tireni nei e rite ki tenei te pai. Kua whakaritea e te Kawanatanga no Whanganui nga tangata hoe waka e haere, no Otaki nga tangata poi, no Wairarapa tae mai ki Heretaunga nga tangata haka. Hei te 1 mete 2 o nga ra o Hanuere ka tu te reihi waka taua ; hei te 31 o Hanuere ka mutu te whakakitekite. No te 8 o nga ra ka tae mai ki a Tuta Nihoniho te waea mai a Taare Parata, kai-wha-kahaere ote ope Maori mo te haere kite whakakitekite i Otautahi, he tono mai kia haere atu kia 25 tangata haka o konei.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19001101.2.17
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 33, 1 November 1900, Page 9
Word Count
527PITOPITO KORERO. Pipiwharauroa, Issue 33, 1 November 1900, Page 9
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.