TE RERE-RANGI.
I enei ra e hau nui ana nga rongo o te rererangi ara o te paruunu (balloon), he mea tika pea kia whakaaturia e ‘Xe Pipiwharauroa’ etahi mahi a tenei o nga waka tipua o te pakeha. Ko te mahi ate rere-rangi he rere i te takiwa. I whakakiia te peeke hiraka kite kaahi haitorotini (hydrogen), ma tana kaahi e hiki te peeke. Ko te nohoanga o te tangata i herea kite pito o raro o tana peeke. I piki ai te rere-rangi na te mea he mama atu te haitorotini ite hau o waho, penei mete rakau maroke e manu nei i runga o te wai, na te mea he mama atu te rakau i te wai; otira ko te rino e kore e manu, he taumaha atu hoki ite wai. Kite hiahia te tangata kite whakaheke i tona rere-rangi ka tukua tetahi wahi o te hau ki waho. He nui nga mahi kua kitea ma te rere-rangi. Kei te ngaro tonu atu tetahi tangata kite pito 0 te ao, i eke raua ko tona hoa ma runga i te rere-rangi, i haere raua kite titiro ite ahua o tera whenua. Ko te whenua tera kotahi nei ano po kotahi ano ra i roto i te tau katoa, e ono marama e po ana, e ono marama e awatea ana. Kite whakaaro inaianei kua mate aua tangata. 1 haere ano he ope tangata kite kimi i a raua, a kore rawa i kitea. I mauria ano e aua maia he kai, he teneti mo raua. Xena pea i taka to raua waka kite moana, ki runga ranei i nga maara huka-papa o era takutai mokemoke, mohoao, tu-pouri. E meinga ana ano te rere-rangi hei ara haere kite ngahau. Mehemea ka tika te hau tera pea e tata kite ono tekau maero te tere i te haora. I tae mai tetahi pakeha mohio kite whakahaere i tana tu waka ki Niu Xireni nei whakakitekite ai. Rere ai ia ki runga noa atu katahi ka pupuri ki tetahi mea penei mete hamarara te ahua, ka tuku iho ai kite whenua. I a ia e whakakitekite ana i Otautahi i tera tau, ka makere tona hamarara ki raro ke o tona nohoanga tautau ai, ka huripoki, e kore hoki ia e kaha kite rere iho ki raro. Ka kahakina tona rere-rangi e te hau me tona kaha ano kia hangai tona hamarara, otira kore rawa i taea e ia, ko tona waka i puhia e te hau kite moana. I kitea atu e nga tangata tiaki ite whare raiti tona taunga kite moana, tae noa atu te poti whakaora kore rawa i kitea. He mano te tangata i matakitaki ki tana tangata e kahakina ana kite mate, ko tona wahine i tu tonu ite wahi i piki ai te rere-rangi. Ote pakeha ona mate ! He kurapa hoki kite puta ke ki runga-te-rangi rere haere ai, kite kainga o te manu.
E puta mai ana nga rongo ko te rere-rangi tetahi mea e tino whakahaerea ana i te whawhai i Taranawaara hei titiro i nga pa, i nga mahi ate Poa. Ite whakaritenga ate Poa mete Ingarihi kia mutu ta raua kakari mo nga ra e toru, otira kaua rawa tetahi taha, tetahi taha e nukunuku, ka tukua te rere-rangi e te Ingarihi kia piki, kitea iho ana e te rererangi e whakaora ana te Poa i o ratou pa. Katahi ka patua iho kite waea kei te nukunuku te Poa, ko te timatanga ano o te whawhai. I te kitenga o nga mangumangu i te rere-rangi ka poheke he atua, katahi ka koropiko ka timata kite karakia. I whakamatauria ano te rere-rangi hei panga iho i nga mea whakamate ki runga i te hoa-riri, otira i kitea kaore e tino pai. Heoi ano tona tino mahi he titiro i nga mahi ate hoa-riri. Whakamatau ai ano te hoa-riri kite pupuhi, engari kaore e pakaru ana, ahakoa tu i te taha whakararo o te peeke kaore te hau e puta ki waho, a kaore hoki e taka iho. Ete pakeha ! Ete pakeha ! R. T. M.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH19000201.2.8
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 24, 1 February 1900, Page 4
Word Count
684TE RERE-RANGI. Pipiwharauroa, Issue 24, 1 February 1900, Page 4
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.