TE URUPA O TE MATENGA.
I ta te whakaaro i hua ai, i ta te waimarie hoki, haere ana ahau ki Poihakena (Sydney) E wha o matou ra i rere atu ai i Poneke ka u kite kainga rongo nui nei ki Hirini. He tino ataahua te wahapu o taua taone, ano he roto. Hei te kdpuke huhua ana mai i te kaipuke whawhai tae noa ki tenei i te poti-whaka-whitiwhiti nei. I to matou po tuatahi ki Hirini ahua rereke ana nga mahara i te huhua o nga mea hei matakitaki ma te kmohi tauhou. E rere ana, e turituri ana ona waka huhua. e karanga ana te reo o te tini o te tangata, e ngaweki ana te mano o te tangata i ona tirid-te kiri ma, te kiri kaunenehu, mete kiri mangu. Ko Hirini tenei taone ara ko Poihakena. E kore e pau i au te korero te nuinga o nga mahi, me nga mea i kitea e ahau. Tera ano te tino tikanga o taku haere. I haere au ki te hui a nga tangata kareti. He hui tino pai, nui atu te atawhai te kaingakau o te Pakeha ki ta ratou manuhiri Maori kia Hamiora Hei me ahau. He aha i kiia ai te aroha o te Pakeha ! I kawekawea matou ki ona wahi. I te mutunga o te hui ka mauria au e tetahi takuta ki Paramata, he taone e tata ana ki Hirini. Ko Paramata tenei i noho ai a Te Matenga (Rev. Samuel Marsden) ; i konei ka kite nei ia i a Toki raua ko Hura. I te papai o ana maia, koingo ana te ngakau o Te Matenga kia
kauwhautia te Ingoa o te Karaiti ki nga Maori kai-tangata o Niu Tireni. I tomo maua ki roto o tona whare karakia. I tetahi taha o te whare e piri ana tetahi kohatu, he whakaraaharatanga ki taua kaumatua, na etahi Maori o Aotearoa. Ko te whare tenei i tohe ai a Te Matenga ki tona iwi kia inoi mo te iwi Maori kia whakatahuritia kite Eongopai o te Ora, o te Rangimarie. Ka puta atu maua ko taku hoa takuta ki waho, katahi ka ahu whakarunga, ka haere i te huarahi i kopikopiko ai a Te Matenga. I whakoaturia mai ano ki an tona whare i noho ai tera, engari he tangata ke kei roto inaianei. Ka tika atu maua kite Urupa. I wareware i taku hoa te wahi i whakatakotoria ai te “ Apotoro o Niu ireni.” Katahi maua ka rapu haere ite urupa ; naku tonu i kite. I penei nga korero o tona kohatu — “ Ko te Matenga, te tangata tuatahi kite kauwhau ite Rongopai kite iwi Maori, ite tau 1814 etc.” Tau mai ana te aroha ki au, hoki ana nga whakaaro kite wa kainga. Ka noho au ki runga i te urupa o te matua o te iwi Maori, aka puta mai etahi, whakaaro ki toku ngakau. “Ae! no Tihema 25, 1814 i pa ai te reo o Te Matenga i Kororareka, i mea —“ He kai kauwhau tenei ahau ki a koutou mo te hari nui, meake puta mai ki te iwi katoa.” Ko te 84 tenei o nga tau o te uunga ote Eongopai kite whenua o taku iwi, a kei te pehea ratou inaianei ? Ko etahi kei te noho noaiho, ko etahi kua whakarere i te whakapono, ko te nuinga o nga mea e mau ana kite karakia kei te karakia a ngutu noaiho pea, kua huhua, nga karakia, nga karakia Pakeha, me nga karakia Maori, a kua aru katoa ratou i enei. Kua whakarerea e etahi to ratou Hahi tuatahi to ratou whaea. Kua marara ke noatu ratou ano he hipi ngaro, mehemea nei kahore he hepara. Kei te hohoro tonu to ratou ngaro, a e kiia ana e te Pakeha, meakt ngaro ite mata ote whenua.” lau e penei ana, ka pupu ake tetahi inoi itaku ngakau — “ E te Atua kaha rawa mahara mai ki taku iwi. Kaua e maharatia e koe o ratou warewarenga kia Koe. Whakaminea mai ratou kia kotahi te kahui. Tohungia ratou i te mata o te whenua. a meinga hoki ratou < hei whakamoemititanga i runga i te whenua,” ! E toku iwi aroha, tena ra koutou katoa. Na ta koutou pononga. Eewbti T. Kohbke .
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/PIPIWH18990301.2.5
Bibliographic details
Pipiwharauroa, Issue 13, 1 March 1899, Page 4
Word Count
712TE URUPA O TE MATENGA. Pipiwharauroa, Issue 13, 1 March 1899, Page 4
Using This Item
For material published 120 or more years ago, to the best of the National Library of New Zealand's knowledge, under New Zealand law, no copyright exists in that material.
For material published fewer than 120 years ago, copyright may still exist. Please see our copyright guide for information on how you may use this title.
In both cases, the National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.