TE WHAIKORERO A TE PIHOPA O WAIAPU KI TE HUI TOPU O TE HAHI MAORI, 6 MAEHE 1899.

Pipiwharauroa, Issue 13, 1 March 1899, Page 2

TE WHAIKORERO A TE PIHOPA O WAIAPU KI TE HUI TOPU O TE HAHI MAORI, 6 MAE HE 1899.

E oka hoa aroha, He tika kia whakawhetai tatou kite Atua mo tana tohu i a tatou i roto i nga tau e torn ka pahure nei, i huihui ai ano tatou ki konei kite Hui Topu o te Hahi o tenei Pihopatanga. He maha ano ana main atawhai ki tenei, ki tenei, e mohio nei tatou ; ko taku ia e whakamahara nei inaianei, ko tana ata tiaki iahiu i toku whakawhitinga i te moana, tae rawa atu ki Ingarani, a hold noa mai ki te wahi 0 tana mara kua whakaritea nei hei mahinga tahitanga ma tatou. Te mea nui o tiua haerenga oku hei korerotanga maku i tenei wa, ko nga mea i kite ai, i rongo ai ah iu o te mahi ate Hahi aTe Karaiti kite tini o nga whenua # o te ao. He tokomaha nga Pihopa i haere ake 1 roto i nga iwi kahore ano kia ata mohio ki te Rongo-pai oTe Karaiti. Ka Litea hoki ki reira te kakama, te ngahau o etahi o nga tangata ote Hahi kite whakarite ita Te Karaiti whakahau ki ana tangata kia hj lere kite mea i nga tauiwi katoa hei akonga mana. E mahi nei ano te Ropu tono Mihinare, na reira nei i tuku mai he kaikauwhau i te Rongo-pai ki tenei motu ite tau 1814. Te timatanga ote mahi a tana Ropu tono Mihinare no te tau 1798 ;ka tutuki hoki te 100 o ona tau i te tau ka pahure ake nei. Ehara i te , mea ko Niu Tirani nei anake, engari he maha noa atunga whenaa kua taea atu e te Rongo-pai, ko te nuinga ano ia o nga tangata kahore ano kia tahuri mai. Etahi atu Ropu, k > te Ropu whakaneke ake i te Matauranga Karaitiana, na reira nei i mahi mai a tatou pukapuka Inoi, me etahi atu pukapuka ; ko te Ropu perehi Paipera hoki, na reira nei tatou i whiwhi ai ki te Paipera reo Maori. Te mea ma tatou, ko te whakawhetai ki te Atua mo enei mahi nui i whakakahangia ai ana pononga ki te mahi. Kanaka te wha';a■whetai kupu kau, engari ko te anga nui ki ana mahi, mete mau tonu te mahara ki

tana whakahau kia kauwhautia te Rongopai ki nga tauiwi katoa. Ta Te Karaiti i pai ai mo tana iwi, ko te tapu, ko te mawehe i le hara, ko te nui haere o te matau ki a ia. Kua whakaritea e ia ko nga Minita hei tohutohu i te iwi, hei wha';amahara i a ratou ki tana i whakaako ai, hei mea i a ratou kia tupato ki nga mahi tinihanga a te hoa-riri. Otira ehara ite mea ma nga Minita anake, engari me mahi tahi te hunga katoa kua oti te iriiri ki roto ki a Te Karaiti hei wahi mo tona tinana. He maha nga mea hei mahinga ma te tangata o te Hahi hei tautoko i ta te Minita. Tetahi, ko te inoi tonu mona kia tohutohungia, kia whakakahangia e te Wairua Tapu, e ata tutuki ai te mahi kua tukua mai nei ete Ariki ki a ia. Tetahi, he whakaaro ki a ia ano, kia mahi i nga meapai katoa, kia mawehe i te hara, kia kaua e mangere kite karakia kite Atua, kia whai tonu kite Tinana, ki nga Toto o Te Karaiti, hei mea e whai kaha ai, e whai manawa ai tona wairua i roto i te Hapa a te Ariki. Tetahi, he whakaputa i te whakaaro ki nga tamariki o tona kai nga kia whakaakona i nga Ratapu, i etahi ra hoki o te wiki, ki nga mea e ata tupu ake ai hei pononga ma Te Karaiti. Tetahi, he whakaaro ki nga taitamariki, ki nga taitamahine kua hoki nei i te kura i Te Ante, i a Tipane, i Hukarere kei whakawaia e te rewera, ka heke ai te tupu. Tetahi putanga hoki mo te whakaaro o nga tangata o te Hahi i tenei wa, ko te oranga mo nga Minita, e watea ai ratou ki a ratou mahi ake. Ite mea e ili ana te oranga mo te Minita, he nui nga whakaware mona kite mahi kai mana, ki te kind oranga mona, mo tana wahine, mo ana tamariki. Kei te takoto ano nga Tahua Oranga Minita, ehara i te mea rahi ; ko nga hua ano kua hoki haere. Kite whai tatou ki nga Minita kia kaha ki ta ratou mahi me whakamama e te tokomaha nga taimaha* ote taha kite oranga mo te tinana Tetahi tikanga pai, ko te kohikohi kia puta i nga Ratapu katoa, kia rite ki ta Paora whakahau ki nga Hahi o Karatia, o Koriniti • kei waiho e te tangata kia takoto noa ana

tana moni, ka pau i nga raxhi takaro, i nga mea huakore noa iho. Tetahi putanga nui hoki mo nga moni kohikohi, ko te kawe i te Rongo-pai ki nga iwi e kuware ana o tenei motu, o nga motu o Melanesia, o era atu wahi hoki o te ao. Ma konei ka tino kitea ai te ngakau whakawhetai ki te Atua mo tona aroha ki a tatou. Ki te kore tetahi e uru ki tenei mahi he whakakore tana i ta Te Karaiti, he mea i nga mahi a te hoa-riri kia neke ake. He ingata e u ana ki a Te Karaiti ka u ano ki nga mahi aTe Karaiti. He mea pai kia puta tetahi kohikohi nui ma tatou i tenei wa ka tuku atu ai kite Ropu lono Mihinare, hei whakangahau i taua mahi, mete inoi tonu mo taua mahi a Te Karaiti kia kaha haere i nga wahi katoa o te ao. Kaua ano ia e wareware ki te tautoko i nga wahi ote mahi e tata ana ki a tatou, ara ki te mahi i Niu Tirani nei, i nga motu hoki e kiia nei ko Melanesia ; kua tukua mai nei hoki enei ma tatou ake, ara ma te Hahi i Niu Tirani. Me puta tonu a tatou kohikohi mo enei i ia tan, i ia tau. Tetahi mea hei korerotanga maku aianei, ko te ture kua takoto i te Hinota Nui mo etahi tangata Maori kia whakaurua ki te Hinota o te Pihopatanga. Ma nga tangata 0 te Hahi i nga takiwa e torn, e tu nei he Hui mo te Hahi Maori, e whiriwhiri. Hei te tau e haere ake nei (1900) whiriwhiria an nga tangata mo te Hinota. Me mahi hok 1 te takiwa e takoto ake nei nga mea e tika ai te whiriwhiringa o nga tangata Maori tokotoru mo enei takiwa etoru o te Pihopatanga. Ma te Atua tatou e tohutohu i tenei wa kia pai ai a tatou mahi ki tana titiro iho.