"TE PUKAPUKA A MOMONA."

Pipiwharauroa, Issue 2, 1 April 1898, Page 3

"TE PUKAPUKA A MOMONA."

(Na te Kerehi i tuku mai.) Nohea mai taua pukapuka? Tenei te utu atu mo tenei patai—korerotia iho, ka mohio koe, he tito katoa taua mea, he nukarau na te tangata. Ko Hohepa Mete eki ana he mea kite nana tenei pukapuka i roto i te whenua he mea tohutohu mai na tetahi anahera ki a ia i te 22 o nga ra o Hepetema 1823—Na, no te 22 o nga ra o Hepetema ano 1827, ara e wha tau ki muri, eki ana ia ka homai te pukapuka ra e te Anahera ki tona ring i tonu. Otiia tenei ke te kupu pono mo te mahi a Bohepa Mete—l te tau 1809 ka noho te tangata ra a Hororaona Paurini he minita ki Harema Hou, Ohio, Amerika, he tangata matau taua. tangata Whakaaro ana te j tangata ra me tuhituhi e ia tetahi pukapuka korero tara— me ki e ia nga iwi Maori o I Amerika ko nga iwi kotahi tekau o Iharaira kua marara a e ngaro nei. Ka tuhi tuhi te tangata ra i tana pukapuka, e toru tau e mahi ana. a ka oti, huaina iho e ia te ingoa “Ko te Tuhituhi i kitea.” Tokorua nga tino tangata i roto i taua korero tara, ko I Momona raua ko tana tamaiti ko Moroni II te tau 1812 ka tukua e Horomona Paurini tana korero tara ki a Te Patehona kia taia | kite perehi, otii kihai ano i oti noa ka mate I a Horomona Paurini—muri iho ka mate ko ITe Patehona. I konei, ka riro te tuhiuhi |ra i te kai-mahi a Te Patehona ko Hirini , Rikitona te ingoa, na, nukarautia ake e ! tenei tangata raua ko Hohepa Mete, he mea i kite taua pukapuka i roto ite whenua. Na, Ima nga kupu tonu a te wahine, me nga whanaunga, me nga hoa o Horomona Paurini e whakaatu mai te mahi tito rawa a Hohepa Mete raua ko Hirini Rikitona. Ina te kupu a Hoani Paurini teina o Horomona Paurini he mea oati nana—Kua korerotia e au Te Pukapuka a Momona, whano rite katoa nga korero me nga ingoa o roto ki era i roto i te pukapuka korero lara a taku tuakana, ki taku titiro iho ra, kite pukapuka a Momona ko te pukapuka tonu a taku tuakana a Horomona Paurini ko nga

kupu karakia kau nga mea i tapiritia mai. Whakarongo hoki ki nga kupu a te pouaru a Horomona Paurini e penei ana —I noho maua ko taku tane ki Hareraa Hou tuhituhi ana ia i tana pukapuka korero tara —huaina iho te ingoa “ Ko te Tuhituhi i Kitea”—notemea he awake nana ko nga korero o roto na tetahi tangata o Iharaira i tuhituhi inamata, na kitea ana i roto i te whenua. Panui tonu ai e Horomona Paurini taua korero tara hei ngahau ma ona hoa, na mohio ana a Hoani Paurini ki nga korero katoa o roto, me Hirini "Rikitnna i mohio ano hoki ki nga korero o taua pukapuka. a, kapea ana e Hirini mana. A tona ra. ka puta te “ Pukapuka a Momona.” Na, te panuitanga ki nga tangata o Harema-Hou, mohiotia tonutia iho e ratou ko te korero tara tenei a Horomona Paurini kau tapaina nei ko te Paipera a Momona—na, whakaparahako ana nga tangata o Herema -Hou kite tito a Hohepa Mete—Ko te 1834 taua tu. No te korerotanga a Huriputu ki a au i te raahi tito a Hohepa Mete, ka pouri au, ka ki atu mehemea i to ora ano taku tane, tena tona pouri mo te raweke a Hohepa Mete i te mea korero tara

noaiho nei. He tino tangata no te Hahi Momona a Takuta Huriputu, otiia tona kitenga he main horihori whakarerea ake taua Hahi e ia. (Taria e whakaoti.)