Akona Te Reo Māori
Na Te Ati Awa i whakato te mauri a, no te po o te 15 o Mahuru i whakatuwhera ai te whakaaturanga “Akona Te Reo Maori: Te Reo Maori i te Matauranga Kawanatanga” i Te Whare Tohu Tuhituhinga o Aotearoa i Te Whanganui-a-Tara. Ko te kaupapa he tirohanga whanui ki te wahi o te reo rangatira ki roto i te Tahuhu o te Matauranga mai i te tau 1840 kite tau 1990. E whakaaturia ana nga tuhinga a te kawanatanga, nga panui tautoko, whakahe ano hoki i te whakaako i te reo Maori, nga korero mo nga Kura Maori (e mohiotia ana hei Native School atu ite tau 1867), tae noa kite petihana reo Maori o te tau 1972. Na nga ropu o Nga Tamatoa me Te Reo Maori Society i kohi te 30,000 waitohu hei tautoko i te whakaako i te reo. I taua wa tonu iti iho i te 20 orau o te iwi e tino mohio ana kite korero Maori. E whakaatahia ana hoki etahi ripene ataata o te whakatakotoranga i te petihana ki mua i te aroaro o te paremata i te 14 o Hepetema 1972 me nga whitiwhitinga korero kite Komiti Whiriwhi Take Maori. He hokinga mahara hoki ki a ratou i tu hei kaiwhakaruruhau mo te hunga i whawhai mo te ora o te reo i aua
wa, penei i a Te Ouenuku Rene o Ngati Toa, i a Hana Jackson o Te Ati Awa, i a Te Kapunga Dewes o Ngati Porou. E kiia ana na te petihana reo Maori i whakawatea ai te huarahi kia tu etahi kaupapa penei i te punaha kura reorua, nga kohanga reo me nga kura kaupapa Maori. Na enei mahi whakatairanga o nga tau whitu tekau i whakawhanui ai te whakakaakona mete rangona ote reo ki roto i nga kura mete whakatipu haere hoki i nga ratonga reo Maori ki runga reo irirangi, pouaka whakaata ano hoki. Ko tetahi ahuatanga kare i tino kitea i te whakaaturanga, ko te whaki atu, ae ra i patua nga tamariki mo te korero Maori kite kura. Ko te whakapae i pa tonu tenei mahi tae noa ki nga tau rimatekau o te rautau kua hipa. Kua rongo noa atu tatou mo nga whiunga penei i te wepu tou, te huhuti parakipere mete noho ki te kura i muri i te mutunga o nga mahi whakaako. E kiia ana, kaore e kitea tetahi ture whakakahore, pana atu ranei i te korero Maori i te kura i nga tau ki muri. I naianei e tino whakamihia ana nga kura whakaako i te reo. Heoi ano, ka haere tonu te whakaaturanga tae atu kite marama o Mahuru o te tau 2004.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/periodicals/MUKA20030901.2.3
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Muka, Volume 16, Issue 1, 1 September 2003, Page 1
Word count
Tapeke kupu
452Akona Te Reo Māori Muka, Volume 16, Issue 1, 1 September 2003, Page 1
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Te Taura Whiri i te Reo Māori: Māori Language Commission is the copyright owner for He Muka. You can reproduce in-copyright material from He Muka for non-commercial use under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) licence. Material in He Muka is not available for commercial use without the consent of Te Taura Whiri i te Reo Māori.
Log in