Te Mātāpuna – kei te pēhea te haere?

Muka, Volume 14, Issue 1, 1 September 2002, Page 2

Te Mātāpuna - kei te pēhea te haere?

E te iwi, Ka tae mai te tono kia tuhia he maramara korero mo Te Matapuna, ka whakaaro au ka pai tonu te whakawhaiti mai i nga korero kite hunga e ngau nei a ratou pene i te ao i te po e oti ai te papakupu nei i roto i nga tau tata kei te tu. E hoa ma, na ratou te mahi! He ra ko ngakaunui te hoa, he ra ko ngakaurua, ko pokaikaha. Heoi, e taea ana a ngakaukore te kaupare ki rahaki, me te tumanako ka penei a, tutuki noa te mahi. Kia paku korerohia te ahua o ta ratou mahi.

I runga i te whakaaro ko nga kupu ingoa nga kupu mama kite whakamaori, i timata ake te mahi i konei. E whakaaro ana ano hoki, tae rawa ake nga kaituhi ki nga kupumahi honokore me ona hoa katoa, kua taunga haere kite mahi, kua ahua mohio me pehea te whawha i enei. Koia rate tumanako, mete mohio ano, me tohunga rawa e taea ai etahi o nga kupu te whakamaori.

Na, ka hoatu nga manu katoa hei whakamaori mai ma tetahi kaituhi, nga ngarara ki tetahi atu, nga kakahu ki tetahi atu. Pera te ahua o te toha i nga kupu. Ko te mahi tuatahi ma te kaituhi he rapu, he rangahau, he kohikohi korero mo tana kahui kupu. Kia rite tana i emi ai ki tana i pai ai, kua noho a tuahangata, a tuawahine ranei, kite ata whakaaro ki nga kupu katoa e taea ai e ia tana kahui kupu te whakamaori. Me ko nga manu, kua rapua ko nga kupu Maori katoa mo nga momo tae katoa, tae atu hoki ki nga kupu mo nga wahanga katoa o te tinana manu. Kia oti mai tenei, kua ata noho te kaituhi kite tuhi whakamaoritanga mete rangahau i nga kupu taurite. Anei tetahi tipakonga kupu i noho mai kite rarangi a te kaituhi whakamaori i nga manu.

Etahi o nga tae: peapeau - mo nga paparinga mete kaki ote kahu. paka - mo nga taekaeka kei te taha whakararo o te kahu. kokowai - mo te tuara mete tou o te purourou. ngarahu - mo te tirairaka. pungapunga - mo te uma ote tirairaka.

Etahi o nga kupu hei whakaahua i tetahi ahua motuhake o etahi o nga

manu: kowhiuwhiu - mo nga humaeko o te tirairaka hurahura - mo nga humaeko o te hioi peho - mo nga karu ote ruru kanapanapa - mo te tuara ote moho peruperu - mo te pu huru ma i te korokoro o te tui

A kati, kua kite iho koutou ka roa tonu te kaituhi e rangahau ana i tana kahui kupu, katahi ano ka tahuri kite whakamaori. Na, kei pohehe tatou kua mutu te taha rangahau i konei. E kao. Ka ngau te pene a te kaituhi, he rangahau tonu te mahi, he rangahau tonu. Ka mutu, i a ia e whakamaori ana i tena manu, i tena manu, kei wareware ia kia kaua e roa rawa nga korero, kei pau hoki etahi wharangi e rua, e toru noa iho nga manu kua oti te whakamarama. Kia poto, kia marama, kia hangai. Kia kaua e mahue te tino o te manu ki waho, kia kaua ano hoki e ngaro i te mahi a te kupu.

E hoa ma. E rima rau kupu noa iho kua whakaaetia hei korero maku i nga korero mo Te Matapuna. Katahi tonu ka ngau te pene a te kaituhi kua pau tonu taku rima rau kupu. Hei aha koa, mo te putanga o He Muka ka whai mai i tenei, whakaoti haere ai i nga korero nei.