TE WHAI-KORERO A TE PIHOPA.

Mahi a te Hui Topu o te Hahi Maori o te Pihopatanga o Waiapu, 6 March 1899, Page 6

TE WHAI-KORERO A TE PIHOPA.

E oku hoa aroha, He tika kia whakawhetai tatou ki te Atua mo tana tohu i a tatou i roto i nga tau e toiu ka pahure nei, i huihui ai ano tatou ki konei ki te Hui Topu o te Hahi o tenei Pihopatanga. Ile maha ano ana mahi atawhai ki tenei, ki tenei, e mohio nei tatou ; ko taku ia e whakamahara nei inaianei, ko tana ata tiaki :iahau i toku ki te wahi o tana mara kua whakaritea nei hei mahinga tahitanga ma tatou.

Te mea nui o taua haerenga oku hei korerotanga maku i tenei wa, ko nga mea i kite ai, i rongo ai ahau o te mahi a te Hahi a Te Karaiti ki te tini o nga whenua ote ao. IHe tokomaha nga Pihopa 1 haere ake i roto i nga iwi kahore ano kia ata mohio ki te Rongo-pai oTe Karaiti. Na kitea hoki ki reira te kakama, te ngahau o etahi o nga tangata o te Hahi ki te whakarite i ta Te Karaiti whakahau ki ana tangata kia haere ki te mea i nga tauiwi katoa hei akonga mana. E, mahi nei ano te Ropu tono Mihinare, na reira nei I tuku mai he kai-kauwhau ite Rongo-pai ki tenei motu ite tau ißia. Te timatanga o te mahi a taua Ropu tono Mihinare no ta tau i 798 ; ka tutuki hoki te roo o ona tau ite tau ka pahureake nei. Ehara ite maa ko Niu Tirani nei anake, engari he maha noa atu nga whenua kua taea atu e te Rongo-pai, ko te nuinga ano ia o nga tangata kahore ano kia tahuri mai.

Etahi atū Ropu, ko te Ropu whakaneke ake i te Matauranga Karaitiana, pa reira nei i mahi mai a tatou pukapuka Īnoi, me etahi atu pukapuka: ko te Ropu perehi Paipera hoki, na reira nei tatou i whiwhi ai ki te Paipera reo Maori.

'Te mea ma tatou, ko te whakawhatai ki te Atua mo enai mahi nui i whakakahangia ai ana pononea ki ta mahi. . Kauaka te whakawhetai kupu kau, engari ko te anga nui ki ana mahi, me te mau tono te mahara ki tana whakahau kia kauwhautia te Rongo-pai ki nga tauiwi katoa. I

Ta Te Karaiti 1 pai ai mo tana iwi, ko te tapu, ko te mawehe i te hara, ko te nui haere.o te matau kia ia. EKua whakaritea eia kinga Minita hei tohutohu i te iwi, hei whakamahara i a ratou ki tana i whakaako ai, hei mea i a ratou kia tupato ki nga mahi tinihanga a te hoa-riri. - (Otira ehara ite mea ma nga Mimita anake, engari me mahi tahi te hunga katoa kua oti fe iriiri ki roto kia Te Karaiti hei wahi mo tona tinana. IHe maha nga mea hei mahinga ma te tangata ote Hahi hei tautoko ita te Minita. Tetahi, ko te inoi tonu mona whakawhitinga i te moana, tae rawa atu ki Ingarani, a hoki noa mai kia tohutohungia, kia whakakahangia e te Wairua Tapu, e ata tutuki

ai te mahi kua tukua mai nei e te Ariki kiaia. - Tetahi, he whakaaro ki a ia ano, kia mahi i nga mea pai katoa, kia mawehe i te hara, kia kaua e mangere ki te karakia ki te Atua, kia whai tonu ki te Tinana, ki nga Toto o Te Karaiti, hei mea e whai kaha ai, e whai manawa ai tona wairua i roto ite Hapa ate Ariki. - Tetahi, he whakaputa i te whakaaro ki nga tamariki o tona kainga kia whakaakona i nga Ratapu, i etahi ra hoki o te wiki, ki nga mea e ata putu ake ai hei pononga ma Te Karaiti. Tetahi, he whakaaro ki nga taitamariki, ki nga taitamahine kua hoki nei i te kura i Te Aute, ia Tipene, 1 Hukarere kei whakawaia ete rewera, ka heke aite tupu. Tetahi putanga hoki mo te whakaaro o nga tangata o te Hahi i tenei wa, ko te oranga mo nga Minita, e watea ai ratou ki a ratou mahi ake. Ite mea e iti ana te oranga mo te Minita, he nui nga whakaware mona ki te mahi kai mana, ki te kimi oranga mona, mo tana wahine, mo ana tamariki. - Kei te takoto ano nga Tahua Oranga Minita, ehara Ite mea rahi; ko nga hua ano kua hoki haere. Ei te whai tatou ki nga Minita kia kaha ki ta ratou mahi, me whakamama e te tokomaha nga-taimaha ote taha ki te oranga mo te tinana. - Tetahi tikanga pai, ko te kohikohi kia puta i nga Ratapu katoa, kia rite ki ta Paora whakahau ki ngä Hahi o Karatia, o Koriniti: kei waiho ete tangata kia takoto noa ana tana moni, ka pau i nga mahi takaro, i nga mea huakore noa iho.

Tetahi putanga nui hoki mo nga moni kohikohi, ko te kāwe i te Rongo-pai ki nga iwi e kuware ana o tenei motu, o nga motu o Melanesia, o era atu wahi hoki ote ao. -Ma konei ka tino kitea ai te ngakau whakawhetai ki te Atua mo tona aroha ki a tatou. Ki te kore tetahi e uru ki tenei mahi, he whakakore tana i ta Te Karaiti, he mea i nga mahi ate hoa-riri kia neke ake. -He tangata'e u ana kia Te Karaiti, ka u ano ki nga mahia Te Karaiti. -He mea pai kia puta tetahi kohikohi mui ma tatou i tenei wa ka tuku atu ai ki te Ropu tono Mihinare, hei whakangahau i taua mahi, me te inoi tonu mo taua mahi a Te Karaiti kia kaha haere i nga wahi katoa o te ao. Kaua ano ia e wareware ki te tautoko i nga wahi o te mahi e tata ana ki a tatou, ara ki te mahi i Niu Tirani nei, i nga motu hoki e kiia nei ko Melanesia; kua tukua mai nei hoki enei ma tatou ake, ara ma te Hahi i Niu Tirani. Me puta tonu a tatou kohikohi mo enei iia tau, E Ta tau; :

Tetahi mea hei korerotanga maku aianei, ko te ture kua takoto i te Hinota Nui mo etahi tangata Maori kia whakaurua ki te Hinota ote Pihopatanga. "Ma nga tangata ote Hahi i nga takiwa e toru, etu nei he Hui mo te Hahi Maori, e whiriwhiri. Hei te tau e haere ake nei ( īgoo ) whiriwhiria ai nga tangata mo te Hinota. : Me mahi hoki i te takiwa e takoto ake nei nga mea e tika ai te whiriwhiringa e nga tangata Maori tokotoru mo enei takiwa e toru o te Pihopa anga.

Ma te Atua tatou e tohutohu i tenei wa kia pai ai a tatou mahi ta -kima taro tho.