NGA MOTINI.

Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 11 April 1904, Page 5

NGA MOTINI.

W. L. WAIAPU,

I. I whakaritea a Te Wirimu Hapata hei kaituhituhi i nga mahi a te Hui. 2. Na Aperahama Tamihere, minita raua Pita Pokia:— He whakapai tenei na te Hui ki te Whaikorero a te Pihopa, he ki hoki kia whakaae ia kia parehitia i roto i te tuhinga i nga Mahi RĀ Ke kimi. I Whahaaeta ama. 3. Na Aperahama Tamihere, minita raua ki Wi Tahata : Kia whakaurua mai a Wi Takeke raua ko Te Rana Morete ki roto ki te Hui, ka ahei ai raua ki te whakapuaki kupu. W hahaaetia ama.

4. He Patai na Hori Tohungia : Kei te pewhea ra te whakaaro ki te motini a Matiaha Pahewa i tono nei kia tukua mai a Nikora Tautau hei riwhi mona i te mea kua tauriaha haere ia ? I utua e te Pihopa : Fleoi ano taku whakahoki ko te whakahoki ki te patai a Matiaha i tera tau: Kei te hiahia ahau kia hoki mai a Nikora ki tenei Pihopatanga. Mehemea hoki e marama ana te herahi mona e hoki mai ai ka hohoro ano te puta o te karanga i a ia kia hoki mai. 5. He Patai na Paratene Ngata : Mehemea kei te takoto te moni hua o te moni e £4oo mo te tahua oranga minita o te AT Ta tei IS E IHA WAITAAT EELS ARII ere aua moni hua i te noni tinana ? I utua e te Pihopa : Kua perehitia ki etahi o nga pukapuka o maa Ta a te Hui i etahi tau te tikāmaa o Ua NOTI OO Tua Ōrama ui WH. IS mataia te kohikohi mo tenei Tahua i te tau 1858 ; he mea whakarite na te Pihopa kia taKONG t€ . 280 a teiali PAārima KA uku am taua Pariha ki taua tahua. I homaie te Ropu Tono Raro mō, semeSi. TARUIA 2 Tepa, tea ana ama hoki etahi moni a te Pakeha i whakaurua mai ete Pihopa. Takoto ana i reira te tikanga mo te whai Minita tetahi o nga Pariha kua uru nei EŌTNIeBIko OU I 8 THE E Tahua e £2o i te tau, hei oranga mo te Minita ū kaua AUA. mia (co ui auo ō te Karima e wnakaramea ake i ia tau, I ia tau. KO tE Wwhakakanea a (e nwi, kimaii āatā mis: IA Ä I puta ai tō whakamaua te EI C Hu 1874 kia kohikohia ano e ia Pariha, e ia PariIa BE Tapua. Tea, Ia 2290, Kō na Ima E LEI MEI KA mGOa I ō oranga. THE E DHRA OI O PARIRAU KI te KEU KT I HI taia ai e etahi Pariha tenei kohikohi ; kua tuma Ita GESA Rama, ta te 208, KU etahi kahore ano kia tutuki. I te mea kahore mo nia. hei tana mea ui OI HII NI C aai. aia aua hu, ki i Ru ua Tahua.

6. He Patai na Aperahama Tamihere, minita : Mo tē rohe tuturu o Ngatiporou i Tawhiti ki Patangata, tokorua nei nga minita ko tetahi kua kaamatua rawa, e rua nea Pariha kua roa te takoto puare: Mehemea e kitea ana e te Tumuaki he huarahi e karangatia ai tetahi tangata i waho ata, e whakaritea ai ranei tetahi tangata i roto i tenei rohe hei minita mo tetahi o enei pariha e takato kau TOI Ua e ke FUHOTaAI . Ehara i te mea kei te iwi anake te pouri mo te kore minita o etahi Pariha mehemea hoki e katea ana he' mīmita i roto ranei, I te rohe, i waho ranei mo nga pariha kua hohoro ano te whakanoho ki nga wahi e puare ana. 7. He Patai na Paratene Ngata : Mehemea e taea ranei kia tonoa ki te Poari Dugall i Ea momi TANU OAS I WHIITGAI MOU Ta anu mai ki Wae i O Tātou ringa kia kohia ki etahi tokotoranga e taea ai te whakahaere ki te moni hua nuku ake i nga hua e puta nei mo aua moni inaianei ? I utua e te Pihopa :- I Ko nga Kai-tiaki (Trustees) o nga moni penei me te Tahia Oranga Mimita, e araitia ana ete ture kei taku atui aua tu momi ki runga ki etahi o nga mahi e ahua rahi ake ai nga hua, he tupato kei pono mai he aitua e ngaro ai te nama ōte Tahua. No ta, te tūre 1 wkakaae ai, ko nga moni kia takoto mokete l runga i te piihi whenua, ko taua whenua hei punga mo te moni e mau ai ; me tuku ranei ki nga mahi a te Kawanatanga, kia ahu mai ai i reira te itereu. Ie pai o GHel, ko te ora o te tinana o te tahua ahakoa iti te hua e puta ana ite tau. Ki te whai nga Kai-tiaki ki etahi o nga mahi e rahi ai nga hua, ka whakahengia ete ture. Ō, He Ratai na PP. Ngata Mehemea e taea kia whakahokia mai nga hua o nga Tahua Oranga Minita ma nga kaiwhakaako ? ARA I utua ete Pihopa:— - Ā Kua huaina nei te Tahua ko te 'e Tahua Oranga Minita," ko te take hoki tena i kohi-

kohia ai nga moni, e kore e ahei kia hoatu nga hua o taua Tahua ki te tangata ehara nei 1 te Minita. o. He Patai na P. Ngata : Mehemea kaore e araia to matou whakaaro inaianei mo nga moni e whakaarohia ana e matou mo runga i nga Tahua Oranga Minita kia riro ma matou e tuku ki te wahi e rahi ake ai nga hua (itereti) kia kore e tutuki ki roto ki nga runga o nga Trustees ? I atua e te Pihopa : Ka te riro ko elalu atu tangata Me. II tiaki (Trustee) mo nga moni e korerotia nei, ka eke ano ki runga ki a ratou te ture i korerotia e ahau i mua tata ake nei. -IHe mea pai kia rapua me kahore he takotoranga pai mo nga moni e rahi ai te itereti, ka whakaatu ai ki nga Kai-tiaki. 10. Na te Wiremu Hapata, minita, raua ko Hone Waitoa minita : He kupu whakapai a tenei Hui ki te whakahou a Te Whanau-a-Rua i to ratou wharekarakia, 1 a Matiu Apotoro. He tauira pai tenei mo nga pariha katoa o tenei takiwa; ina hoki kua rite katoa nga mea o te whare, me te takoto ano etahi moni mo etahi mahi. Me perehi ano ki roto ki nga Mahi a te Hui nga moni i kohikohia, me nga putanga o ana moni. W hahaaetia ana. 11. He Patai na Aperahama Tamihere, minita He mea tika ranei kia rere nga kai-whaka-ako ki nga mahi tohunga, ehara ranei ite mea tika : I atua e te Pihopa : He tokomaha nga tangata kei te whakawarea e te mahi a te tohunga Maori, i kore ai e tapatahi te whakaaro ki te whakapono ki te Atua. Me he hinu te maeneene o nga kupu kia hewa ai te tangata he mahi pai ; otira kia roaroa e mahi ana ka kitea te kino. ĀDhara hoki i te mea tika kia rere atu nga kai-kara-kia, etahi atu ranei o nga tangata o te Hahi, ki aua mahi.

12. Na Aperahama Tamihere, minita, raua ko Hone WATI A, mimita He kupu whakamihi na tenei Hui ki a Hirini Wiremu mo tana arohatanga inga wini o tenei whare, me era atu mahi ana. I Whahāaaetia ana. 13. Na Paratene Ngata raua ko Rutene Te Arahi : Kia puta te whakaaro o nga tangata o ia Ba Oia piri. KI nga ME o E KI Hi I roto i a tatou kua whakaaturia nei e te Pihopa i tana Whaikorero inaianei, kia whakakoLSI, aua ME. Whahaaetia ana. 14. He Patai na Paratene Ngata : Me kore e tika, i tenei wa e watea nei etahi Pariha i te kore minita, kia huia kia kotahi IE MmES me moa am ) HI I. Horo, mo Tuparoa, mo Whareponga ko Rev. Ai. Tamihere kia whai minita ra ano ka wehewehe ai ano. I mua e t€e Pīhopa: 15. Na Pita Pita Pokia raua ko Paratene Ngata : He whakamoemiti na tenei Hui ki te kaha o te tangata whenua ki te manaaki i enei Hui e RH. ATE te Tua pu ano Noki 6 KURU mai he manaakitanga ki a ratou mo to ratou kaha ki te whakahaere i nga mahi pai. Whahaaeta ana. I whakamutua i konei e te Pihopa ki te manaaki. I I panuitia, i whakaaetia. i II WDerlTā, lOOA.

UPOKO.