HE TUHITUHINGA i nga mahi a te Hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga, i whakaminea ki Turanganui i te 3 o nga ra o Nowema, 1879.

Mahi a te hui o te Hahi Maori o te Takiwa o Turanga i te Pihopatanga o Waiapu, 3 November 1879, Page 3

HE TUHITUHINGA i nga mahi ate Hui ote Hahi Maori o te Takiwa o Turanga, i whakaminea ki Turanganui i te 3 o nga ra o Nowema, 1879.

Edward C. Waiapu,

No te 11 o nga, haora i te awatea ka takoto te Hapa a te Ariki ki roto ki te whare-karakia ; e 47 i tango i te Hapa, puta ana te kohikohi o te Ohaohatanga, £1 11s. 2d. Ite 3 o nga haora ka huihui ano nga tangata ki roto ki te wharekarakia, ka karangarangatia e te Pihopa nga ingoa o nga tangata o te Hui, me te whakao enei ki o ratou ingoa : Maata: Te Wiremu (Atirikona), Mohi Turei, Matiaha Pahewa, Rihara Te Rangamaro, Wiremu Katene Paraire, Kerehona Piwaka, Rutene Te Aihu, Mangai heimana: Paora Te Haenga, Apaiura Tuwheke, Te Wikiriwhi Te Piri, Patara Rangi, Rutene Te Arahi, Hori Korama Manuhiri, Te Wirihana Tupeka, I Muri iho ka kiia e te Pihopa, kua ta te Fui, ka timataia te mahi e ia ki te Īnoi, ka whai korero hoki ia ki te Hui,

TE; WHATI-KORERO A TE PIHOPA,

Ei hoa ma, e nga Minita, e nga Mangai o te Iwi: He maha nga atawhaitanga a te Atua ia tatouirotoi tenei tau ka taha nei; me whakaae ano hoki e tatou, he iti rawa i roto i tenei tau ta tatou mahi i nga mahi a te Ariki, he iti te tūpu o te Hahi, he iti te hua, ara te mahi pai. Heoi ano te rerenga atu mo tatou, ko te Ariki, ko te Upoko o tana Hahi, mana e muru nga he o tenei wa ka taha ake nei, mana, e homai tona, Wairua, Tapu, kia nui ai o tatou hua i tenei tau e takoto mai nei. I te mutunga o te mahi a te Hui ki Uawa i tera tau, ko Te Wiremu, Atirikona, taku hoa ki te whakahaere i nga Hahiite takutai. IE ono nga kaainga itu ai he whakaunga, kotahi ran e wha tekan ma rua nga tangata i whakaukia. He tokomaha. ano nga mea i puritia mariretia, he mea kia ata whakaakona, ka tuku ai ki te whakaunga. E hiahia ana ahau kia kaua tenei hunga e mahue, engari kia hono tonu te whakaako, mo te tae ki te wa e tu ai ano tenei mahi, ka kitea kua nui baere to ratou mohio,

To maua putanga atu ki ko atu o Wharekahika, kihaii tokomaha nga tangata i rokohanga atu e maro ana te haere inga huarahi tawhito. "To maua hoa, ko tetahi o nga Mangai Reimana o tenei Hui. -He marama tana, korero ki tera iwi ite ahua ote mahii rotol a koutou nei. He kupu whakapai atu hoki tenei naku kia ia mo tona urunga mai ki ta maua mahi i taua whenua roa, i haerera e matou. He nui toku hiahia kia whakaputaia e koutou te uaua ki te kawe ano i te Rongo pai ki nga iwi e noho kuware ana, ki te hunga hoki kua kotiti ke. Ihara ite mea hei whakmarama kau i a koutou i kawea mai ai te maramatanga e nga kai-kauwhau i te Rongo pai, engari kia tukua atu ai e koutou ki etahiatu. Henui te mahi a nga Minita pakeha ki te whakaako i a koutou ; na konei i tika ai kia naua ano koutou ki te whakaako i nga, mea e kuware tonu ana, 'Tena, tetahi mea hei korerotanga maku ki a koutou, ko te kura a te Atirikona kua tu nei ki Kihipane i nga marama o tehotoke. IE tae rawa atu ana te pai o tenei mahi ki nga wahi katoa o tenei takiwa, ina hoki e akona ana e nga Minita etahi mea hei whakaakoranga ma ratou ki nga tangata o o ratou kaainga. Te mea pai rawa ia, kia tokomaha nga taitamariki ahua mohio, e nui ana te hiahia ki tenei mahi, kia tu tonu ai he kura pera, a, taka noa, te tau, kia rapua ai hoki tetahi tangata hei kai-whakaako pumau mo taua, kura, I Tena ano tetahi korero a te Hinota, kahore ano kia whakaritea e te Hahi Maori, ko te tuhituhinga ki te rehita i nga ingoa o nga tangata o te tiahi e whai pooti ana i te whiriwhiringa i nga mangai mo te iwi ki te Hinota. Me whakaputa ano he whakaaro mo tenei mea kia whakaotia, Heoi, ma te Atua e homai he ngakau mahara ki a tatou, kia marama ai tatou te rapu i etahi tikanga pai e ngahau al te mahi i nga mahi katoa a te Hahi. I whakaaria e Kerehona Piwaka, Minita, i tautokona e Rutene Te Arahi: He whakapai tenei na te Hui ki nga korero kua whakapuakina nei e te Pihopa, he ki atu hoki ki a ia kai whakaae ia ki aua korero kia whakamaoritia, kia perehitia. Whakaaetia, ana. I whakaaria e Te Wiremu, Atirikona, i tautokona e Kerehona, Piwaka, Minita : I Kia whakaurua mai a te Manihera, Minita, ki roto ki tenei Hui. IVhalaaelia, ama.

I whakaaria e Mohi Tarei, Minita, i tautokona e Paora Te Haenga : Kia whiriwhiria tetahi Komiti hei tirotiro i te mahinga a, nga tangata ote Hahi i ia wahi,i ia wahi, i nga kupu ate Tiui o tera tau—1. Mo nga Komiti o nga Pariha, :2.M0 te kura kia whakaturia. 9. Mo nga ingoa o nga tamariki e tae ana ki nga kora Ratapu kia whakaaturia ki te Hui. 4. Mo nga tunga o nga whare-karakia, mo nga urupa. Kia whakahokia mai hoki he korero ki te Hui apopo. Nga tangata mo tenei Komiti ko Te Wiremu, Atirikona, ko Kerehona Piwaka, Minita, ko Hori Korama Manuhiri, ko Mohi Turei, o. Whakaaetia, ana. I whakaaria e Matiaha Pahewa, Minita, i tautokona e W, K. Paraire, Minita : He whakaae tenei na te Hui ki te korero a te Pihopa mo nga wahi o tenei Pihopatanga e tauria nei e te kohu, ko te mea tika kia whakaputaia te uaua e tatou, e nga mea e kite nei i te maramatanga, ki te kawe atu ano i taua maramatanga ki aua wahi e pouri nei. Whakaaetia, ana. Katahi ka nukuhia te Hui ki te 4 o nga ra o Nowema, ki te 10 o nga haora, I I panuitia, i whakapumautia Nowema, 4, 1879.

EDWARD €. WAIAPU, Upoko.

NowEMA 4, 1879.

I haihui ano ki te Whare-karakia i te 11 o nga haora. Tīmataia, ana, e te Pihopa ki te Inoi ; muri iho ka panuitia, ka whakapumautia nga tuhituhinga o nga mahi o nanahi, I panuitia te korero a te Komiti i whakaturia inanahi hei tirotiro i te whakaritenga a te iwi i nga ki i whakapuakina e te Hui i tera tau. I whakaaria e Rutene Te Aihu, Minita, i tautokona e Paora Te Haenga : I

Kia whakaurua mai a Te Kutia ki roto ki nga tangata o te Hui. I t .. Wāakaaetia, ama, I whakaaria e Mohi Tarei, Minita, i tautokona e Te Wiki. riwhi Te Piri : a I Kia puta ano he kupu akiaki ma tenei Hui ki nga Pariha katoa o tenei Pihopatanga, kia whakahoutia te Wharekarakia i Whakato. I puta hoki tenei whakaaro nui ito tatou Matua, i a Te Pihopa, i tera tau. . Whahaaetia, ana. I I whakaata e Rutene Te Aihu, Minita, i tautokona e Kerehona Piwaka, Minita : dle Ko tetahi mea e uru ai nga tangata katoa o tenei takiwa ki te kawe i te maramatanga ki nga wahi o te Pihopatanga e pouri ana, ko ta te Pihopa i whakaatu ai i tera tau, he kupu na te Hinota kia puta he kohikohi i te Ratapu tuatahi o te tau, puta noa i tenei Pihopatanga katoa hei whakakaha i te mahi a te Hahi ki nga wahi e kaha-kore ana; : Whakaaetia, ana. Ī whakaaria e Paora Te Elaenga, i tautokona e Patara Rangi : Kia whai whakaaro ano te iwi ki tetahi whare kia hangaa' mo te Minita, ki nga kaainga e haerea, ana e ia ki te karakia i nga Ratapu kia kore ai he manukauaka mona i runga i tana mahi, I Whakaaetia, ana. E, I API I whakaaria e Mohi Turei, Minita, i tautokona e Paora Te Haenga : I i He whakamahara tenei i nga tangata o nga Pariha katoa, o tenei Takiwa, kia anga ki te whakatu i nga Watene, i nga Noho-Komiti i roto i nga ra o Tihema, kia ata whakaritea hoki te tikanga a te Hui i whakatakotoria i te tau, RAE I Whakaaetia, ana, I sr. MI, I whakaaria e Kerehona Piwaka, Minita, i tautokona e Tiori Korama Manuhiri : I I Kia tohea ano e nga tangata, whakaaro o ia kaainga, o ia, kaainga, he kura mo ngā tamarikii nga Ratapu, kia rite kite kupu a te Huii whakapuakina nei ki Te Horo i a

Maehe, i te tau 1878, kia tuhituhia katoatia hoki ki te pukapuka nga ingoa o nga tamariki e tae ana ki te kura i ia Ratapu, i ia Ratapu, kia taea, ai te whakaatu mai ki te Hui, Whakaaetia, ana, Ī whakaaria e Mohi Turei, Minita, i tautokona e Patara Rangi : Tle pai ano te putanga o te whakaaro o nga tangata ki nea tūnga o nga Whare-karakia, ki nga urupa, kia ata motuhia mariretia, otira, kia tupato ano ratou kei tukua kia roa rawa te mahinga, kei wareware. Ko te tikanga pai mo nga urupa, koia tenei, kia motu ke te urupa ki te whanga, me whakamutu hoki te tanu i te tupapaku ki te taha o te Whare-karakia. I IVhaliaaetia, ana. I whakaaria e Matiaha Pahewa, Minita, i tautokona e Te Wiremu, Atirikona; : Kua hapa nei etahi wahi o tenei Takiwa ite pootitanga i mua ake nei i nga Mangai Reimana mo te iwi ki roto ki te Hinota o te Pihopatanga, he kore Rehita mo nga tangata e tau ana hei pooti ; he ki atu tenei ki te Pihopa me kore ia e whakaae kia tu ano he pootitanga i etahi Mangai Reimana mo nga, wahi ka hapa nei i te mea kua oti nga ingoa o nga tangata, hei pooti te tuhituhi ki te Rehita, Whakaaetia ana. I I whakaaria e Paora Te Haenga, i tautokona e Te Wikiriwhi Te Piri : I Kei wareware nga tangata o nga Pariha ki te mahii etahi mea hei oranga mo nga Minita, Whahaaetia, ama. I TI whakaaria e Wiremu K. Paraire, Minita, i tautokona e Rihara Te Rangamaro, Minita: Hei Te Kawakawa he whakaminenga mo te Hui a tenei tau e haere ake nei, Whahaaetia ana. I Kei konei ka whakamutua te mahi a te Hui e te Pihopa ki te Manaakitanga. T panuitia i whakapumautia ena korero i te 4 o Nowema, 1879.

Upoko,