Page image
Page image

a.—i.

(c.) E ahei ana kia uru enei tikanga ki roto i te raihana ara :— E kore rawa c tika tetahi tohunga, tetahi tangata ranei c kiia ana he tohunga kite mea kia kaukau tetahi turoro, c mahia ana c ia, kite wai matao. E kore rawa c tika kia arai, kia whakararuraru ranei, tetahi tohunga, kei tae mai he takuta ki taua turoro, kei mahia ranei ki nga rongoa Pakeha c rite ana mo tona mate, c whakaritea ranei c te takuta mo taua mate. Mehemea i runga i te whakahaere a tetahi tangata c kiia ana he tohunga, ka huihuia eia tetahi ropu tangata, a ka noho i tetahi kainga, ka haere atu ranei i tetahi kainga ki tetahi atu kainga me taua ropu, a ka whakaaro te Kaunihera, tetahi Komiti Marae ranei, tera c pa he raruraru, he mate ranei ki nga tangata o tetahi kainga, ki tetahi ranei o ratou, ara, ka pau a ratou kai, o ratou rawa ranei, ka pa mai ranei tetahi atu mate, ka ahei te Kaunihera kite tuku panui atu ki taua tangata kia whakamutua tana mahi, a kite tohe ia ka ahei te Kaunihera kite whiu i a ia kite moni, kia kaua c neke atu i te rima tekau pauna.

Nama 4. Nga Bohe taupatupatu. 1. Mo te moutere, o Motiti: I runga i nga korero i takoto kite aroaro ote Huihuinga mo te tono a te Kaunihera o Tauranga kia uru te moutere o Motiti ki roto i te takiwa o Tauranga, a i runga i nga whakahe a te Kaunihera o Te Arawa, a i runga hoki i te kupu a te Minita mo te°Taha Maori whakataua ana c te Huihuinga : "Me tuku atu ma nga tangata Maori c noho ana i Motiti c whiriwhiri, ko ta te tokomaha o ratou c hiahia ai koia tera." 2. Mo te Matata: I tono te Kaunihera oTe Arawa kia whakaurua mai te wahi c nohoia ana c te Tawera kei roto nei ite rohe o Matatua kia whakaurua mai kite rohe oTe Arawa. Whakaaetia ana c te Huihuinga. 3. Mo Waikaremoana: I runga ite tono ate Kaunihera o Matatua, whakaaetia ana kia nekehia te rohe o Matatua kia uru mai nga pa o Tuhoe i te taha tonga-rawhiti o Waikaremoana. 4. Mo Eunanga : I whakaaetia te tono a te Kaunihera o Tongariro kia hikitia atu tona rohe kia uru mai te wahi o Eunanga Nama 1, Eunanga Nama 2, Poraka i uru atu kite rohe o Matatua. 5. Ko nga tono whakatikatika i nga wahi raruraru o nga rohe i waenganui i Kurahaupo, Whanganui, Taranaki, Mamapoto, Tongariro, i unuhia. 6. Ko te tono a te Kaunihera o Wairoa mo te wahi raruraru i waenganui ia raua ko Hokianga i penei te ripoata ate Huihuinga: " E kore tenei c whakaaetia. Ite mea ko nga rohe Kaunihera o te takiwa o te Tai-Tokerau i haere i runga i nga rohe kaute pakeha, kaore i runga i te rohe a iwi, c kore c tika kia puare he whakatikatika mo tetahi wahi kei oho he raruraru ki katoa." 7. Ko te tono a te Kaunihera o Tamatea kia whakatikatikaia te rohe i waenganui ia raua ko ara, kia uru ai kite rohe o Tamatea nga pa Maori i te taha tonga o te awa o Waikari c tata ana kite ngutuawa o taua wai, i whakaaetia.

Nama 5. I raro i te tekiona 15, me te tekiona 29 i te mea c ahei ana nga Kaunihera kite whiriwhiri a kite ripoata atu kite Kawana mo nga take c puta ai he ora kite iwi Maori, koia enei take i whakaarohia ai c te Huihuinga Nui kia tukua atu kite Kawana me ana Minita hei whiriwhiri ma ratou, ara :— 1. Hohipera:— (a.) He mea tika kia whakaturia he hohipera ki nga takiwa Maori kahore nei he Hohipera Takiwa (District Hospitals) a c tokomaha ana ko nga tangata Maori, hei hohipera mo nga turoro Maori me era atu turoro. (b.) Ma nga Kaunihera Maori me nga Maori o aua takiwa c kohi he moni hei awhina i te hanganga me te whakahaerenga o aua hohipera. (c.) Me awhina ano hoki nga tangata pakeha o roto i aua takiwa. (d.) E tono ana tenei Huihuinga kia pai te Kawanatanga kite awhina kaha kia taea ai tenei tikanga. 2. Te Mahi Tiaki Turoro : He mea tika kia awhinatia nga kotiro Maori kia whakaakona ki te mahi tiaki turoro, a i runga i tena c tumanako ana tenei Huihuinga kia whakaurua kotahi, tokorua ranei o aua kotiro ki roto i nga Hohipera takiwa mo te wa, a i runga i nga whakaritenga c whiwhi pai ai ratou kite matauranga tiaki turoro. 3. Ko nga takuta c awhinatia ana c te Kawanatanga hei takuta mo nga takiwa Maori me tuku ki raro i te Tari Whakahaere i te Ora mo te katoa mo te taha o a ratou mahi c ahu ana ki te rongoa i nga Maori c pangia ana c te mate. 4. E tono ana tenei Huihuinga kite Kawanatanga kia whakakorea te arai o te ture c mea nei me matua whiwhi te Maori i te raihana ka ahei ai te hoko pu, paura hoki. ; 5. Xi te whakaaro a tenei Huihuinga ko te wa tika hei whakatuwheratanga mo te pupuhi manu Maori i nga tau c puare ana i te Ture, ko waenganui o Aperira, kaua i te 1 o Mei. 6. E tono ana tenei Huihuinga kite Kawanatanga kia whaiwhakaaro ratou kite arai kei tukinotia nga tanumanga tupapaku Maori, me nga wahi tapu, ma te Kawanatanga c whakatupato ki nga pakeha c haereere ana kite matakitaki whenua (tourists). 7. E tono ana tenei Huihuinga kia whakaaetia c te Kawanatanga kia whakarnana etahi Pirihimana Maori hei mahi i raro i te mana o nga Kaunihera Maori, a o te Tan hoki o nga Pirihimana. 5 8. E tono ana tenei Huihuinga kite Kawanatanga kia hanga tetahi rarangi ture kia ahei te Kawana i runga i ts tono a tetahi Kaunihera Maori kite rahui i etahi taunga ika o te moana ma nga Maori anake c hi i raro i te mana o te Kaunihera.

13

Log in or create a Papers Past website account

Use your Papers Past website account to correct newspaper text.

By creating and using this account you agree to our terms of use.

Log in with RealMe®

If you’ve used a RealMe login somewhere else, you can use it here too. If you don’t already have a username and password, just click Log in and you can choose to create one.


Log in again to continue your work

Your session has expired.

Log in again with RealMe®


Alert