G.—2a

6

No. 10. W. J. Patara, Apiha Kaihoko Whenua, Whanganui, Xi Te Hekeretari, Tari Whenua Maori. E Ta,— ,E whai honore ana ahau kite tuku atu ki a koe i te mera o tenei rate tatauanga o Te Iwi Maori o nga Kaute o Whanganui me Waitotara hui atu kite tataunga a taku kaitatau tuarua i te Kaute o Kiripitana kite Hauauru. E rua nga pukupuka o aua tataunga c mau anate ingoa i waho Kiripitana kite Hauauru a me whakariterite kite tatau a te kaitatau tuatahi mo taua takiwa kia kore ai c raruraru kite tatau ano. E pouri ana ahau kite ki atu he maha nga kainga i te Kaute o Whanganui kihai nga Maori i whakaae kite korero mai ki taku kaitatau tuarua ko tenei heoi te tatau c taea ana c ahau te tuku atu o aua kainga he mea whiriwhiri noa ake c ahau. Hui katoa te iwi ote Kaute o Whanganui 1,057, a c 201 ote Kaute o Waitotara. E kitea ana i runga i tenei tataunga c whitu tekau ma rima te hokinga iho o nga tangata o te Kauite o Whanganui i muri iho i te tataunga o te tau 1886, otira kei te neke ake i enei te hira o nga tangata o Waitotara. Ano te mea ko te awa o Whanganui te rohe ki waenga i aua Kauti c whakarohia ana kei te hua nga tangata o aua Kauti erangi he haere pea no nga tangata o Whanganui ki Waitotara i hoki iho ai te maha o nga tangata o Whanganui a i hira ake ai o Waitotara. Kei te ahua ora nga Maori o toku takiwa Kihai hoki ratou i pangia c tetahi mate uruta c tetabi atu mate kino ranei. Timata mai i Pipiriki ite Awa o Whanganui a heke mai ki raro kei te mahi nga Maori me te ahua piki ake o ta ratou ora ; a kei nga kainga tawhiti kei te kore c ahua paj o ratou kainga, a he mea miharo i kore ai c nui te mate i waenga i a ratou. Naku na. Xi Te Hekeretari Tari Whenua Maori, Poneke. W. J. Patara.

No. 11. Mr. H. W. Pabambna, Kaiwhakawa Tuturu Whanganui, Xi Te Heketari o Eaeo, Tari Whenua Maori. E Ta,— Tari Kaiwhakawa Tuturu, Whanganui, 19 o Mci, 1891. Mo runga ito pukapaka No 12, ote 8 o nga ra o Tihema 1890. E whai honore ana ahau kite whaaki atu ki a koe i tukuna atu c ahau ki a koe inanahi tetahi whakawhaititanga o te Iwi Maori o nga Kauti o Rangitikei, o Manawatu, o Orua, me Horowhenua. Ko tenei tataunga he mea ata tatau i runga i taku tohutohu ki taku kaitatau tuarua he tangata hoki ia i tino matau ki nga takiwa o nga tangata, aki taku whakaaro he tataunga tika tenei no te iwi Maori. He iti nei ia te awhina mai a nga Maori kite tango i taua tataunga, a ko etahi i tino whakakahore kite tuku mai erangi na te aki aki tonu i riro whakauaua mai ai i etahi. Ko te nui o a ratou kai he mea whakaaro noa iho na taku kaitatau tuarua. Kihai ia nga Maori i pangia c tetahi mate kino c tetahi mate uruta. E nui ana to ratou ora ki te titoro atu. Kei etahi c whai paamu tikanga nui ana me te nui o a ratou kararehe me nga inoni reti hoki c puta mai ana i nga whenua i riihitia ki nga Pakeha. Me ata whakaaro hoki tenei tekau matahi te hokinga iho o nga tangata i roto i aua Kauti c wha i muri iho ite tangohanga o tera Kauti ite tau 1886. Otira c nui ake ana te hokinga iho no te mea c rua tekau ma wha nga tangata i tataungia i Matena he manuwhiri anake i tae mai kite Kooti Whenua Maori. Kahore ia ahau c tino mohio ki nga Maori i tenei takiwa c ahei ai ahau te tino whaaki atu i te take i hoki iho ai te maha, erangi i rongo ahau ki taku kaitatau tuarua he maha nga Maori kua heke ki etahi wahi ke noho ai i muri iho ote tataunga ite tai; 1886. Ko te tino hokinga iho i tae kite 2J paiheneti. E koa ana ahau kite ki atu kua ahua pai rawa te noho o nga Maori i roto i enei tau kua hori nei. Naku na, Hapeta Wi Paeamena, Kaiwhakawa Tuturu. Xi te Hekeretari Tari Whenua Maori, Poneke.

No. 12. W. Ebnata, Kaitiaki Eahui, Taranaki, kite Hekebetaei o Eaeo, "Whenna Maori. E Ta,— Taranaki, 11 o Aperira, 1891. E whai honore ana ahau i runga i nga tohutolm mai i roto i te pukapuka o te 8 o nga ra o Tihema kua hori nei kite whaaki atu ki a koe kua oti i ahua te tatau nga Kauti o Patea, o Hawera, o Stratford, o Taranaki, me Kiripitana haunga ia nga rohe o tita, erangi ka rongo koe ki enei kia Te Wirikihana o Waikato, me Patara o Poneke kua whakaae hoki aua rangatira kite tatau mai i nga Maori i nga wahi kihai i taea i nga takiwa takutai o toku takiwa, kua tataungia hoki c ahau etahi tangata torutoru nei ma te Wirikihana. Me tono atu ahau ki a koe ma tae atu te tatau a enei rangatira ki a koe me huihui ta ratou kante tuturu ki taku kua tukua atu nei ma te penei anake te taea ai te ata Whakariterite i te maha ote tatau o naianei. Otira ite whakaaro au ai te penei tonu hoki taku whakaaro i nga wa katoa i te hoki haere te maha o nga Maori i toku takiwa i runga i te maha o nga tangata c mate mate ana me te tokoiti o nga tamariki c whanau mai ana. Xi taku whakaaro ehara teneiite korerdrupahu. Kahore he mate kino he mate uruta ranei i pa mai ki tenei takiwa i muri iho i te tetaunga o houange nei. Na mo runga i te Kauti o Taranaki he mea whakaaro noa iho te maha o nga tangata he pera ano hoki to nga Kauti o Hawera me Kiripitani. Na mo runga i nga kai c rua anake ngamara i tauiamai c nga kaitatau tuarua a tokorua i mea c kore c ahei te whiriwhiri i te ngakinga kotahi i nga ngakinga katoa, ranei heoi ki ake ko nga