G.—B

A ka kitea aua kura o Mahina, a e takoto nei ano aua kura ia Te whanau-a-Apanui. Ka u ratou ki whangaparaoa, ka pangaa te kumara ki reira kia tupu ai, a e tupu tonu mai nei i to pari o taua whenua. Ka tukua mai etahi o te iwi o te Arawa ki uta haere mai ai, ko te wake ki waho hoc haere mai ai, ko te hunga i haere i uta kotahi rau e whitu te kau topu, ko ta ratou rangatira ko Taikehu to ingoa, He kotikoti ta taua hunga o uta i te whenua, a mahi haere mai ana ratou a tae noa mai ki Tauranga. Ka rere ano te arawa i te Eanga a Taikehu a tau rawa atu i Motiti, no Hawaiki tenei ingoa a Motiti. Ka taunahatia e Tia a Eangiuru ko te Takapu-o-tapu-ika-nui-a-Tia, Ka whakatika a Hei, ka taunahatia eia a Otawa, ko te takapu-nui-o-wai, taha-nui-a-Hei. Ka whakatika a Tama-te-kapua ka taunahatia a Maketu, ko te kuraetanga o taku ihu te kumore o Maketu, ka tapaa te ingoa ko Motiti nui a Kahu. IT rawa mai a Te Arawa, kua u noa mai a Euaeo ki Maketu noho ai. Ano ka rere mai ra a Te Arawa, ka rapu a Eua i etahi hoa mona kia rere mai ano hoki aia, ki te whai mai i tana wahine i riro mai nei ia Tama te kapua, a hoe mai ana a Eua ma i runga i ta ratou waka ia Pukateawainui, a he ana a Tama i a Eua, tukua ana te wahine ma Tama.

8. —Ko etahi enei o nga Koeeeo whakapapa mo Te Aeawa, na Ta Hoei Keeei, K.C.8., i kohikohi. Ka oti ka toia ki waho, ka wliakaaro a Tainatekapua ki tetahi tohunga mo runga ia To Arawa, ka mamingatia a Ngatoroirangi rana, ko tana wahine ko Kearoa, ki te whai ito kawa o tona waka. Ko Kearoa ki te whakamama ite kohukohuru wahine whakanoanga. Ka eko mai raua ki runga ki te waka, ka maranga nga ra o te waka ra rere tonu mai. Kaore ko Tainui ke te waka a Ngatoroirangi. Ka rere mai nei a Te Arawa ka mahue atu ko Euaeo i Hawaiki, ka riro mai tana wahine a Whakaotirangi ia Tamatekapua. Ka rere mai aTe Arawa a waenga moana ka rapu a Eua i tana wahine akahai noako i kitea, ka mahara a Eua, kua riro tana wahine ia Tamatekapua. Ka tahi a Eua ka marere ki te wai, hei tonga rawa mo te wahine. Ka wehe te ata me ona whetu, te ahiahi me ona whetu, ana ka he noaiho te whakaaro o nga tangata ia Te Arawa ka pohehe noa iho Otira tera ano hoki tetahi take i he ai taua waka, he paanga na Tama ki te wahine a Ngatoroirangi. Ka rere mai te waka ra a tae noa mai ki Whangaparaoa, ka kite mai i uta e ura atu ano te pohutukawa, a wliiua atu ana nga kura a Tauninihi ki te moana. Ka uki uta, ka whiua atu nga kumara o runga ia Te Arawa ki uta, a e tupu mai nei ano ite pari i Whangaparaoa. A kitea ano nga kura a Tauninihi ki te one o Mahiti. na Mahina i kite koia tenei pepeha mo te mea kite, e ka kitea te taonga makere, kahore e homai taua taonga makere no te mea, "Ko to parekura kite a Mahina." E kiia ana i whiua ai taua parekura, he kura hoki te pohutukawa e whero mai ana i uta, kite rawa ake kua horo, hinga noa iho tana whakaaro mo ana kura i whiua noatia ra ki te moana. Eonga rawa ake kua kitea aua kura, tae rawa atu ki te tiki, kihai i homai, a e takote mai nei ano aua kura kei te Whanau-a-apanui, a tae noa mai ki enei ra. Ka haere mai a Taikehu i Whangaparaoa, ka ma uta tana haere mai ki te taunaha haere mai i nga whenua katoa o te tahatika, a Maraenui, Opotiki, Ohiwa, Whakataane, Te Awa-a-te-atua, Maketu, a Tauranga ka tahi ratou ka noho i reira. Ka rore haere mai a te Arawa i te moana, mea, mea, aka taka ki waho o Maketu ka kite atu a Tamatekupua i te more o Maketu, ka taunahatia atu eia ko te kuraetanga o tana ihu. Ka kite hoki a Hei, ka taunahatia hoki eia a Otawa, "Ko te takapu o Wai-tahanui-a-Hei." Ka kite hoki a Tia kataunahatia eia tona wahi, "Ko te Takapu-o-tapu-ika-nui-a-Tia." Ka taunahatia e Naki a Motiti, "Ko Motiti-nui-a-Naki." Ka tukua nga punga ka tau te waka ra ito po. Itepo e inoe ana. I Maketu a Euaeo e noho ana. Kua u noa mai aia i Hawaiki, i ma runga mai i tana waka ia Pukatea-wainui, he haere mai tana ki te rapu mai i tana wahine i tahaetia mai e Tamatekapua. Ko Whakaotirangi te ingoa o te wahine a Ruaeo. A tau ana tana waka, itopo ka hacre atu tana hokowhitu ki te mea ia Te Arawa. Ka whiua atu nga malau, a mau ana aua matau ki nga kiato o te waka ra o Te Arawa, a toia mai ana Te Arawa ki uta. Kua takoto atu nga neke ite hokowhitu raj te one i Maketu, a toia ana aTe Arawa e ratou ito po ki uta takoto ai. Ka whawhai a Euaeo raua ko Tama mo taua wahine, a mate ana a Tama i a Eua, a tukua ana to wahine a Eua ma Tama mo te mate o Tama i a Eua. A i muri iho a taua whawhai ka noho a Tama ratou ko ana hoa i Maketu, a roa kau ka marara haere. Ko Ngatoroirangi i haere ki te takahi waipuna i nga raorao a haere ana ki nga niaunga ki te whakanoho atua patupaarehe (or patupaiarehe) ki reira, a hokimai ana ki Maketu noho ai, a whawhai rawa ake a Tama raua ko Kahumatamomoe haere tonu mai a Tama raua ko Ngatoro ki Tauranga ka kite ia Taikehu e noho ana i reira, e mahi kai aua ma ratou, koia " Te ranga a Taikehu " i tua atu o Motuhoa. Ka haere ano a Tama ma a nolio rawa atu i Katikati. Ka kai ratou i reira, pau ana a nga hoa, katikati tonu a Tama, waiho tonu iho hei ingoa mo tera wahi a " Katikati o Tamatekupua." Ka haere ano taua hunga noho rawa mai i "Whakahau, he whakahaunga i te kai, koia a "Whakalaau" haere tonu ratou ko Ngatoro ma waiho iho to kai, koia taua ingoa, he mea hoki te kai i whakahaua kautia, kihai i kainga, a waiho iho hei ingoa. Ka haere ano ratou, mea, mea, Whitianga. Ko Whitiangaangaira o ratou i taua awa, mea, mea, Tangiaro. Ko te kowatu whakairi a Ngatoroirangi kei reira, a noho rawa mai i Moehau, i Hauraki. Ka tuturu te noho i reira, a mate noa iho ki reira, a kei reira ano a Tama e tanu ana.

9. —Ko etahi enei o nga Koeeeo o nga Whakapapa mo Hoeouta. Na Paeatene Okawhaee. Ko enei korero no Ngatiira. Ka riri ratou i a ratou riri mo a ratou rakau, mo nga maara kumara. Ka hanga te whakaaro ia ratou, ka tahi ka tikina e ratou, ka taugohia mai e ratou a Horouta, ia 4—G. 8.

25