KARETUHAUNOA.

Wananga, Volume 1, Issue 7, 10 November 1874, Page 32

KARETUHAUNOA.

Oketopa, 16, 1874, Kia Henare Tomoana, me hoatu enei korera ki te Perehi, kite mea ia ka manaakitia mai. Tihema, 13, 1873. He korero tenei mo te tukunga i tetahi waalii o te Pakiaka kia Tareha hei whakarite i ana nama, kai Kotorewerohia ka tapahia ka wahia e rua nga wahanga ka wahia e an mo te hoko tetahi piihi mo te whakautu i nga nama tetalii piihi, i ki atu au ki a Kaliimoa kia £2OO rau pauna, mo nga rakau, ka whakaae mai a Kaliimoa, muri iho ka haere an kite tono i tana moni, kaore i puta mai i a Kahimoa, ka timata tenei i te Kohe kia Miini, raua ko Piikaka, kai Kotorewerohia, ka haramai kite Akatarewa, kai te Akatarewa ka rohea atu kia Tarelia mo ana nama, mutu tonu atu te talia kia Miini raua ko Piikaka, ka rohea e au ki walao mo matou mo nga tangata Maori tenei Avahi, muriiho ka liaere a Miini ratou ko Piikaka ko Kaliimoa ki Poneke kite whai i a Tarolia, ka tac mai a Kaliimoa i Poneke ka homai te pukapulca ki a au, ko nga korero o taua pulcapuka, kua riro i a ia a te Pakiaka, kaore nga Maori e uru ki taua ngahere, me au hold, kua tukua mai e Tareha ratou ko ana Palceha te ngahere katoa ki a ia, katahi ano matou ko aku hoa ka haere kite wahi i te raina kia nui, ko te tuaraa tenei, muri iho, i te paunga o nga rakau i a Miini raua ko Piikaka, ka tahi ka haere tonu mai te mahi a Kahimoa kite wahi i rohea e au ki vraho mo matou mo nga tangata Maori, ka timata i konei te raruraru o Kahimoa, katahi ka panaia mai nga Pakeha mahi tinga a Kahimoa, muri iho ka mahi ano a Kahimoa, ka tikina atu ano ka wahia e au, katahi au ka ki atu ki a Kahimoa kia mutu tana mahi i aku rakau, ka ki mai a Kahimoa kia au, kaore koe e pai kite hoko, ka ki atu.au e pai ana, engari ko taku utu e pai ana ahau ko tetahi

Tima jnaku, ka whakaaetia mai e Kahimoa, ka ki mai a Kahimoa me mahi nga Pakeha i muri i a ia, hei tonahokinga mai, ka haria mai e ia te Tima, kia tae mai te Tima katahi ka tukua kia rn.ah.ia nga rakau, ka haere a Kahimoa ki Ingarangi i tenei takiwa, i muri i a ia ka mahi nga Pakeha, ko te rangatira o a^ a Pakeha ko Tame Waiti. Katahi ka tamanatia e au kia whakawakia aua Pakeha, hoatu ana e au kia te Karaea e £3 kaore noa i whakawakia mete mahi ano »ga Pakeha a Kahimoa, lie nui rawa atu te raruraru i "tenei "takiwa, me taku ki atu ano ki aua Pakeha nakti akonei, neke atu i tenei wahi ki tera wahi, naku hoki akonei e m&hia nei e koutou, mete ki mai a nga Pakeha kai a Miini katoa tenei wahi, kahore i nga Maori, mahi tonu ano nga Pakeha, katahi ano ka tikina atu e au, ka wahia te rori a nga Pakeha, ka rongo a Miini, katahi ka haere mai kite kawe mai i te £3O ko tana moni hei whakangawari moku kia tukua ano kia mahi nga Pakeha a Kahimoa, he nui rawa atu te raruraru, kaore i tangohia e au enei moni i mun ka haere au ki Nepia r ka homai e Matene e £3O hei whakangawari ano moku kia tukua ano kia mahi nga Pakeha a Kahimoa kia mahi i nga rakau, kaore au i pai ki taua moni, muri iho ka tae mai a Kahimoa i Ingarangi e tu mangere ana tana Tima, katahi ia ka tahun ka patu i aua rakau ki raro i konei, katahi ahau ka tino pouri kite mahi a Kahimoa, ka haere ahau ki te kati i te ngahere, ka ki mai a Kahimoa, kaore i a koe te ritenga o tenei kainga, kai a Tatana te ritenga o tenei ngahere, katahi au ka ki atu, kaore, kai au tonu, mo te aha a Tatana, kaore ana tikanga mo tenei wahi, kai au tonu toku whenua, no runga i te tohe a Kahimoa kite patuhga rakau, katahi ka tukua ko te roia kia Karaea mana e mahi taua raruraru, ka riro tonu i te roia te whakahaere i taua takiwa, a, tae noa kit& waahanga o te huarahi, mete mutunga o te mahi a Kahimoa, mete whakataunga" o te utu, mehetpea ka kitea «.-te. Hupirimi Kooti. Tihema lb 1873. _ Hskorero tenei no te taenga, o Tatana raua ko te Gti Wakana ki roto ki toku whare, ko ta raua haere xnai he tono i toku Karauna Karaati, kia tukua atu kia la-a Mangateretere, ko tetahi o a raua korero, he tono kia an, kia whakaae ki a Tatana hei tuara moku, kia whakawakia a Tanara, mo Heretaunga, ka ki atu W^a^awa ano . a Tatana, ka ki mai a te Oti YV.akana, kaore au e kaha, kanui rawa tona mohio, *? te toru o a raua korero, he tono mai ki a maua Karatma ko Ahere, kia hoatu kia Tatana ko ia hei tiaki ki atu au he kai tiaki ano mo maua Karauna ko: Wifemu, katahi ka ki mai a te Oti Wakana, me tnku Tatana me Reti kia rima tau, kia £SOO, ki atu.au kia erua nga Reti, ko ta Wiremu, ko tau hoki, *a whakahokia mai e Tatana, e Wa, he aha te pai o Wiremu, he tangata kino a Wiremu he tangata tahae, ka riia nga tau mete hawhe kaore e puta te moni o tp. koutou whenua i a Wiremu, engari me whakaae mai koe, kia tuhituhi^.e au he pukapuka kia Wiremu, Via. uomai kia an nga moni, • maku e whakaputa atu kia kOutpu,ka ki atu au, kaore au e pai ki a korua korero, e hoki, kaore a Wiremu e whakaae, kaki mai a tatana kite kore a Wiremu e whakaae, kaWaratitia kainga, ma te Pirihi ia e hopu, Muri iho ka haere

au ki Nepia, Ka, hopukia aria an e Tatana maua ko Ahere, ki a haere kite whare tuhituhi, ka ui atu an kai hea tena whare, ka ki mai a Tatana ina ra, ki to whare v5 e » katahi an ka ni ata a hea rate korero, ka k\mai ia korero noa ra, ka tahi maton ka tomo kite whare, ka tuhitnhi rana i te pnkapnka kaore i mohio ki nga korero, ka oti te pnkapnka, ka homai te pene ki a att, ka ki atn an kaore ano an i mohio ki nga korero o tena pnkapnka, a homai ana e ia te peso an, engan, pannitia mai nga korero, kia rongo ata an ki nga korero oto pnkapnka, ko nga korero tenei o te pukapuka nei, e rima ran man, e rima rau Ahere, ka ki atn au nawai i whakarite tena moni, ka ki att Oti Wakana, na maua ano ko Tatana he whakarite na maua, ka ki atn au nawai i whakatika, nakn ranei, he mahi tahae tenei nan, ka tahi an ka haere ki to Taone ka whaia an e te Oti Wakana ka toia ki te paparakauta o Tatana, ka whangaia an kite VVaipiro, ka homai kia au e torn nga karaihe Kama, haurangi tonu iho au, kaore ahau i mohio ki toku tuhinga kite pukapuka, nana pea i tuhi, me t*mt we atu kite Komihana, no tetahi rangi noa atn ks rongo an ki tetahi Pi keh a, ka ki mai kia an; roto ahau i te pukapuka nui e noho ana, an ka haere maua ko Raihania ki Nepia, ka tae maua kite wharo ote Kooti nui, ka tono au kite Pakeha, homai te pukapuka i noho ai taku ingoa, ka mea te Pakeha, mo ntu ka hoatu e au te kotahi hereni, ka homai te pnkapnka ka mau taku ringa kite wharangi i noho ai takn ka mea atu au e kore ranei koe e pai kia horoia e an taku ingoa i roto i te pukapuka, e noho tahae <»»«. ahau ara, toku ingoa i roto i te pukapuka ka pai i a koe tukua mai kia pakarua, kaore i whakaae, ka puta mai a te Wirihana ka ki mai a te Wirihana haere, ka mea au e pai ana koe kite tahae, akuanei korua ko Tatana ki ai kai an a korua moni, tena, e pai ana oti koe kite toihi ka toihia e au tenei pukapuka, ka ki h»m a te Wirihana i a koe haere kite whare o Kereopa, ka mea atu au kia te Wirihana mo koutou tana whare mo te Wirihana, mo Tatana, mo te Oti Wakana, he tangata tahae koia ahau i riro ai moku tana whare, ko korua ko Tatana nga tangata tahae, mo korua tana whare apopo, maku tonu ton kaki e here, kite whare o Kereopa. Na te Waaka Kawatini.