Untitled

Waka Maori, Volume III, Issue 72, 31 March 1866, Page 82

Tauanui, Wairarapa, 19 Pepuere, 1866. Ki a te Kupa, Kai Whakawa. E hoa tena koe, koutou katoa ra ko ou hoa maori, pakeha, e noho mai na i kona e mahi mai na i nga mahi tika mo to tatou kainga. Tenei ano nga mahi, nga korero, n konei; maku ano e whakaatu ki a koe. No te Ratapu, no te 11 o nga ra o Pepuere, ka tae mai a te Ua poropiti Haumene o te Hau Hau; te putake nona nei te atua Hau Hau e karakiatia nei e nga tini iwi o te motunei, o Aotearoa —a kei Po Neke nei ia e noho ana. Ko tana tenei. Kua mutu noa atu ia ia tana mahi Hau Hau. No tona tirohanga kua be te aratakitanga a nga iwi i te tikanga o taua atua ona, ki noa atu ana ia ki a ia

anake te tikanga, kaore i whakarongo. No tona oranga ake i tona mate ka tahuri ia ka kotikoti i tona kiri,ka puta nga toto ka inumia e ia ; hei mea nana kia mahue ai ia i aua atua raaori ona. (Taukiri! tanarupahu marire !) A, kei te noho noa iho ia inaianei. Hoki mai ana ia ki roto ki nga paraki ote hoia noho ai. No te taenga atu o te Petetone raua ko Hori Kingi te Anaua e noho ana i roto i nga paraki o nga hoia. Heoi, tonoamai ana e te Petetone kia haere niai ratou—a kei Po Neke nei ia e noho ana. Ko te take o taua tangata i haere mai ai ki Po Neke nei, he mea nana kia whakamatea ai ia e te Kawana ; kia here;;, e pai ana ia; kia tarewatia, kia kawea atu ia kite moutere whakamatenga tangata kino, e pai ana ia kite mate no te mea kai te whakanuia tona ingoa ki runga ki nga kohuru a te tangata maori. Ko tetalii take a taua tangata i haere mai ai he hohou i te rongo ki a Kawana kia whakamut.ua te whawhai. Tetahi he tono nana kia whakahokia atu a Niu Tireni ki tu tangata maori kite kore e whakahokia atu a Niu Tireni e te Kawana ekore e mau i a ia tc rongo. Ka huri ena korero, he korero ke tenei. Kua hoki mai etahi o nga tangata, o te ope o Ngairo ma i haere nei kite Weraroa kite titiro hoki pea kite Atua ote Ua, titiro ke kite pu, kite mata, kite paura, ki nga mea whukamate tangata nei. Heoi, whavvhai tonu atu ; e rua nga pa i rokolianga ai ratou ki roto whawhai ai kite pakeha. I mate hoki etahi o ratou Ite pu. tokotoru. Ko nga ingoa enei;— Ko Wiremu Hautuku Aperahama. Ko Piripi te Hautaruru, Ke Renata Kaiwaewae. 1 tu tenei i muri nei, kaore kia mate raw 3 • engari kai roto ano te mata e noho ana—taihoa pea u ana ka mate Na reira a Ngairo i noho atu ai he tiaki i a Renata. Ko te korero tenei a nga mea i hoki mai o ratou ; ko te whakaaro ia kua mate katoa nga mea i noho atu. Heoi ano ra nga korero o Wairarapa. Engari tenei ano etahi korero, taihoa au e tuhituhi atu ki a koe kia rongo au i te pono. Mau e tuku atu kite Waka Maori o Ahuriri. Eta ete Kupa, tenakoe—ma te Atua o te Rangi koe e tiaki i runga i au mahi katoa. Na tou hoa aroha o mua. Na Anaru Tuhokairangi [Tae rawa mai te reta a Anaru ki a maton kua kite matou i a te Ua i konei i Nepia nei. Otira ka panuitia e matou tenei reta kia kite ai nga iwi i nga korero o Wairarapa. Kotahi te kupu ka whakahetia nei e matou, ko te ki a te Ua ka kore e whakahokia a Nui Tireni kite maori ekore e mau iaia te rongo. Taukiri! Nawai iki mana ma te taurekareka eki tena ki ? Otira ki ta atimaua i rongo ai, i te taenga mai a te Kawana raua ko te Ua ki Nepia, e rere ke ana te ahua o ana korero ; e penei ana me nga kupu tuatahi ana e whakahuatia nei e Anaru—kaore he taha whakahihi o ana korero. Ko nga mea i mate o te ope o Ngairo ma, kaitoa kia mate, nana hoki i haere kite ra-

pu he mona ; u, mawaiiae tangi. He tiro rangatira a Wi Hautuku mo taua iwi.] Wharekauri, Waitangi Maehe 18 1866. Haere ra eta matou reta ki Ahuriri ki a te Makarini. E koro tenarakoe i raro o te atawhai o tu* Atua. E koro he knpu atu tenei na matou ki a koe mo a matou piihi whenua i Taranaki ite taha whakararo o Waitara. K'i matou tenei o Ngatimutunga ka ui atu nei ki a koe kia whakamararnatia mai e koe. Na te mea kua rongo matou kua riro to matou piihi whenua hei utu mo nga tangata hara. E koro kia.rongo mai koe ki ta matou kupu. E mea ana te Ture ekore e pai te tangata hara kore kia waiho hei utu mo te tangata hara. lie kupu wh atari tc tenei na matou mo matou piihi whenua. Koia matou i whakaaro ai ko te piihi ano o te tangata uru kite hara hei utu ano mo tona hara. E koro, ete Makarini. I tuhituhi atu ai matou i tenei reta ki a koe e moliio ana koe ki taua piihi whenua o matou. Kua whakaaturia ki a koe e to matou matua, e Raumoa, i mua atu i tona matenga. E koro, kei whak.irongo koe kite korero ate tangata kotahi o matou, me ka tae atu ki a koe, mo aua whenua. Erangi ma matou katoa e korero kia pai ai. Heoi tenei. Hi koro e te Makarini, kua toe mai nga herehere i tonoa mai c koruako Rahere kia riro mai i a Kapene Tamati ki tenei motu ki Wharekauri. Kotahi ano ta matou i rapurapu ai ko te kcre reta mai a korua ko te Rahere hei whakamarama mai ki a matou. Ileoi ano. Na te Pamariki Raumoa Rakatau Hamuera Koteriki WireMU Tamihana Karewa Riwai Taupata Hone Potete Watarore Pihuka Ngamate Na matou katoa o Ngatimutunga, na te iwi katoa. Maehe 17 1866. Ivi Neiua, ki a te Makarini. E hoa tenakoe. Kua tae mai matou ki tenei kainga ki Wharekauri nei. Kahore he poti i tenei kainga hai hi ika ma matou. Kai a koe te whakaaro ki tetahi poti mo matou. Ka huri. Na Pehimana Ihaia Horomana Na matou katoa. [Na nga herehere kuakaweaki Wharekauri te pukapuka nei.] Mataikona, 15 o Maehe, 1866. Kl A TE KUPA. E hoa tenarakoe. Kua tae mai a hau ki Mataikona nei. Kua whakaputaia eau te kupu a te Kawana ki nga Hau Hau o konei. Kua whakaae nga Hau Hau katoa o konei, kua mahue i a ratou taua mea

kino. Kotahi te tangata kai te mau ano mete tu hold ota ratou pou. Kai te korero ano au kia turakina taua pou; tohe tonu taua tangata kite waiho. Te kupu mai ki a maua ko Hoera Rautu kaore maua i kite i a te Ua raua ko Ivawana Kerei ki Nepia. Ka mea maua kua mahue i nga Ilau Hau o Heretaunga ; kei te Kawanatanga nga tangata, me nga haki, me nga pou, me nga tangata hold. E boa e te Kupa me haere mai koe ki konei tatou korero ai, a tae atu ana taua ki Wairarapa kawe ai i te rongo pai ki nga iwi maori o tenei pito. Kite kore koe e haere mai me tuhi mai e korua ko te Makarini o korua whakaaro hei hoa moku ki Wairarapa. Na to hoa, na Karaitiana te Whakarato. Wairoa, Maehe 20, ISG6. Ki A TE MAKAHINI. Tenakoc. Tena pea koe ka rongo ite matenga 0 Ihaka Papatu, hei taina tonu ki a au. Ko tana haere he tiki ano i etahi o Ngatikahungunu he whakahoki xnai ano ; he kawe lioki ite korero o te Ua. Te taenga atu ki Waikare Moana puhia tonutariga atu ete Urewera, mate tonu atu. Tokoiwa ratou i haere ai, tokowaru i oma mai—• kotahi i mate atu, no te 9 o nga ra o Maehe nei 1 mate ai. Ka rongo matou ka whakatika atu te ope a Pitiera raua ko te Hapimana—haere ake ratau kotahirau e rima te kau. No te tekau ma ono o nga ra ka tae ki Waikare ; huaki tonu atu kite Hau Hau, mate ake ote Hau Hau tokotoru. Ko nga ingoa enei o aua tangata i mate nei;—ko Henare, ko Tiraawhe, ko te jßaugi. Ko te wahino i wbakaorangia. Ko tenei mahi a te Urewera ka nui te kino. Me be mea i mate i roto i te parekura ka pai tena. He mate kohuru -e, ka nui toku maraae kitaku taina. Heoi ano. Tenakoe. Na to hoa aroba, Na TAMIHANA Huata. Omarunui, Maehe 29.1566. Ki a ts Kai Ttthx o xe Waka Maori. E hoa, kua kite au i te korero i te nuipepa o to 24 o Maehe nei no te moutere no Pitikeana. Ka nui te pai o taua korero. E hoha ana au kite liuhua ote korero mo nga Hau Hau. Engari xne mabi mai e koe etahi korero rekareka o tawhiti. Tenei ano aku korero, taihoa au e tuhi atu ki a koe. Naku na Hoeta te Karaha.