E hia hia ana matou kia whakaputa i tetahi kupu ako ki nga tangata maori o Heretaunga mo nga hanga a nga pakeha e ngaro ana i a ratou. I tenei takiwa kua noho katoa i raro i te Ture o te Kuini. E mana ana i Le pakeha te Ture, me mana hoki i nga maori : ekore e tika kia taha tihi. Ka riro i au te mea a te tangata e tika ana kia utua e au. Ekore hoki e tika kia mahia noatia mai e tera tangata he hanga moku. He taurereka naku ka pena ; tena he tangata, he tangata, me whakaaro marire koi pouri te ngakau o te mea nana nga taonga e ngaro ana ; a, mehemea e riro ana ki tana i pai ai ka anga ia kite muru i nga mea a te tangata i a ia ona taonga—na, ka tup a he kino i konei. I\.oia ai te ture i waiho ai hei taka vvaenga, hei whakatika 3 te tikanga kia tika ai. Ko to te Ture tenei ka wkakaaturia nei mo te taonga ngaro i te tangata. Ka pouri te tangata kite roa o ana taonga e ngaro ana, ka haere m;>i kite Ivai Whakawa kite tono tamana mo te tangata i a ia nga taonga kia haere mai kite Whare Whakawa ki reira raua korero ai i te aroaro o te Kai Whakawa kia kite i a wai te tika, i a wai te he. Na, ka kitea e te Kai Whakawa he pcno te ngaronga o nga mea a tetahi na karangatia kia utua aua mea e
te tangata i a ia; ko nga moni hoki i homai kia te Kuini e te mea nana nga hanga, mo te Tamar.a mo te whakawakanga hoki, me whakahoki ano ena e te tangata i riro i aia nga taonga —me apiti kite utu ote taonga. Na, ka kore e rongo te tangata, ka kore e utu, penei ma te tangata nana nga taonga e ngaro ana e karanga kia tukua mai he warati bei tiki i nga taonga o taua tangata kia akihanatia ai. Heoi ka riro mai nga moni i te Akihanatanga ka hoatu kite tangata nga utu mo ana taonga, ka toe te toenga ka whakahokia kite mea nana nga taonga kua hopungia mo tona rongo taima. Engari kite mea kaore he hanga e kitea ana, kite mea he tangata rawa kore, penei ma te mea nana nga hanga e ki kia hopungia ko te tinana tonu. Katahi ka mauria e te pirihi ko te tinana tonu ka kavvea kite whare herehere noho ai i roto i te takiwa e pai ai te Kai Whakawa. He tokomaha nga pakeha kua peneitia; a, e noho mai nei ano etahi kai roto i te whare herehere. Koi ki nga hoa maori ko te whanako anake te hara e riro ai te tangata kite whare herehere—kaore, e ahua rite ana hoki te hanga ngaro kite whanako no te mea hoki e riro noa aan te mea ate tangata. Ka mau te ringa ote pirihi kite tangata penei, ekore rawa e taea te whakaora—kia kore rawa he mana o te Kuini ka puta ai pea te toa o te tangata. Kotahi tona te ara e puta ai ia, ko te moni-—me utu ia nga mea e ngaro ana i aia ka ora ia, ka tukuna kia haere. Heoi he ki atu tenei ki nga hoa maori o Heretaunga tera e peratia etahi o ratou apopo ake nei kite kore ratou e utu i nga mea e ngaro ana i a ratou. Kua pakeha katoa tenei, ekore hoki e re re ke he tikanga ki tetahi, ki tetahi—engari kotahi tonu te ritenga mo te katoa. Ahakoa he rangatira ekore ia e puta. Meheinea ko te Kawana nei ano ka penei tona he, e taea ano ia te hopu i runga i te v.arati o te Kai Whakawa. Ko tenei me ata whakaaro nga tangata.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18660331.2.4
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Waka Maori, Volume III, Issue 72, 31 March 1866, Page 81
Word count
Tapeke kupu
659Untitled Waka Maori, Volume III, Issue 72, 31 March 1866, Page 81
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in