Wairoa, Hanuere 2, 1866. Kite kai tuhi o te Waka Maori, — Eta mau e tuku i taku panuitanga kite nuipepa. E nga hoa aroha pakeha, maori hoki, tenakoutou. E hoa ma e nga tangata maori e piri ana i raro o te maru o Kuini tenakoutou. Kua rongo pea koutnu kite ■mate o te iwi whakahihi nei, o te Hau Hau.
Koia tenei, timata mai i Maketu taenoaki Tikirau, taka noa i tenei taha haere tonu mai te Wairoa, kei a matou i tenei taima. Ko tona ahua ano tera i Opotiki. i Waiapu, i Tokomaru, i Turanga—otira i nga wahi katoa kua whawhatia tana hanga tonu he mate. No ten whanautanga oto tatou Ariki (25 o Tihema) i te tabi o nga haora ka timata te whawhai tae noa kite 2, a kahoro te pa, mate ana o matou tokotoru—kotahi te pakeha he apiha, kotahi te awhekaihe, kotahi hoki to matou te niaori. No te llau llau tokowhitu i mau i a matou, mate rawa. No nmri mai ka kitea etahi e takoto ana, hui katoa te kau ma tabi nga mea i tapuketia—ko etahi i mate atu ki ro ngah; j re. Ko taua pa i horo nei ho Maruhakfke ; kei roio o te awa o Mangaaruhe. No te ata ka turia ano te whai, ka piki ki runga ki [c hiwi ki taumata o Hikateo. Ka taia u- L'ke lea huaki ilio te llau Ilau i niuga o tv hiwi, pupuhi ana tctahi, pupuhi teiahi. ki hai i roa kua horo afu to Ilau Ilau ki tna o te hiwi kua ekelia te tihi. Iva mau i konei kotahi, kei te ora. Nana i korero mai ki a matou tokoono o ratou kua mate, kua whakataka i runga pari, ko etahi kua mauria e ratou* Kotahi to matou i tu i konei, he tu a kiko. E hoa ma, e nga iwi e piri ana ki a Xuini, me whakatika katoa tatou ki run "a kite taha o tatou hoa pakeha kia whiua te iwi kino,, whakahihi, kai tangaia. E hoa nvi kua rewa te ringa o te Atua nui o te Ilangi, ara oto tatou Ariki. Waihoki ko tatou ko ana pononga me tu katoa tatou rue whakangaro rawa atu nga Ilau Hau o Niu Tirani. Kite tahuri ratou kite pai ko o ratou pu, paura, me tango me waiho ratou kia noho ana. Kite kore ratou e pai mai me whakangaro rawa atu. Mehemea i karakia ratou mo te VVairua, mo te tinana, e pai ana, me waiho atu ratou kia main ana ki tona Atua. Tena ko tenei he whakama i tera matenga i te takiwa i porangi ai ratou kite whakatu Kingi hei wche i nga iwi kua karapiti nei, te Pakeha te Maori, kua tau te mana o te Atua me tona pononga me Kuini Wikitoria ki runo-a ki a tatou, ki to tatou whenua. No muri iho ka whakatu Kingi, ana kai tonu atu i te tangata; te tahuritanga mai o te Pakeha, ehara! ko Waikato riro tangata, riro whenua, ka mate. Na ka kimi ano aua iwi nanakia nei i tetahi ritenga ma ratou. Otira kua mate ano etahi tangata o iwi o wahi ke. Kua tokomaha ano kua mate i runga o tena mahi o aua iwi nanakia. Ki hai i roa kua puta ano ko tenei kohuru o taua iwi. Otira no enei ano te kuare, no te mea he kanohi kei a ratou, he taring. Ko tenei e hoa ma, whakatika tatou, whiua; kaua hei Kawana tahurihuri. Ko tena he Hau Hau ; me whiu nga Kawana pena, tahurihuri—whiua, whiua kia wawe te mutu te kino i Niu Tirani. Tenei te kite a to koutou tipuua a Puku:—" Whakaputa tata mai te tuahine a Pihangaiti, a Pihangarahi. Taria e Hohou te Rongo kia tipu i te miha, kia rea ki a Hawaiki, kei tua te rongo taketake." Heoiano, Na Toha.
Ornate. Otakou, Tihemas, 1865. Ki a te Makarini, — Eta tenakoe. Tenei taku kupu ki a koe kia tuhia ki na hoa maori o toukainga, kia kite hoki ratou i te korero o tenei moutere e noho nei i runga i pai, ite aroha ote manri kite pakeha, ote pakeha kite maori—kaore e pa te kino a te pakeha ki te maori, kaore e pa te kino a te manri ki te pakeha. Ko te he a te maori kite pakeha, ko te he ate pakeha kite maori, ma te Ture anake e tatari ta raua he. Ka mutu. Na Teone Ropiti Taiakoa. Ornate, Otakou, Tihemas, 1865. Ki a te Makarini, — Eta tpnakoe te noho mai na i tou kainga. Eta tenei taku kupu ki a koe. He ui ki a koe mehemea kaore e pai kia taia mai e koe tetahi nuipepa ki au i kona. Kite pai koe tuhia mai kia matau ai au ki te utu mo te tau. Kia tae mai to pukapuka whakaatu mai ki au mo te utu o roto i te tau, katahi ka tuku atu ai au i te moni ki a koe ma te meera e mau atu. Kaore hoki he nuipepa kia puta ki a matou i to matou nei kainga, ara i nga pakeha o Otakou. Na koua kaore matou e rongo i nga korero o tena moutere —nga korero boko taonga. Kai te rite ano matou ki nga taima o mua, o to matou kuaretanga. Kaore e matau ki nga ritenga katoa a te pakeha; ara ki nga tikanga boko kai, hoko i nga taonga katoa, kia haere ai i runga i nga tikanga pakeha; i runga hoki i nga Ture katoa a te Kuini o Ingarani. Ka mutu taku korero ki a koe. Na Teone Ropitini Taiaroa.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18660120.2.7
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Waka Maori, Volume III, Issue 68, 20 January 1866, Page 67
Word count
Tapeke kupu
951Untitled Waka Maori, Volume III, Issue 68, 20 January 1866, Page 67
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.