TARANAKI.
KUA HINGA TE PAREKURA. EKUA TE KAU MA WHA NGA TANGATA KUA MATE. No te ata o tenei rangi, o te 8 o nga ra o Hune, ka tae mai te Tima a te Roari Ahere—i rere mai i Akarana. Na reira mai nga korero o Taranaki, ara:— I te ata tonu o te wha o nga ra o Hune nei ano (te Taitei) ka haere atu te rangatira o nga hoia, a Tinara Kamarona, me ona lioia maha—e ono rau e kiia anaki nga kainga o te hoa riri (nga maori) i te taha ki ko atu o Tatarairnaka—kei uta ote taha kite tonga o Kaitake. Ka huakina te taua ki reira ki nga rua e nohoia ana e nga taugata maori. Ite huakanga ki nga rua tuatahi ki Lai i tahuri mai nga Maori i oma anake ; engari, kei nga rua o muri katahi ka tahuri mai—me te mate hoki. Ko nga mea i noho, mate tonu ; ko nga mea i oma anake i ora. Taea ana te pa e te hoia, he horo anake ; katahi ka whaia, ka werowerohia haeretia nga morehu, a puta noa ki tatahi. Te taenga ki tatahi, ka riro ano i te hoia tetahi pa—ka oma nga tangata maori ki te ngaherehere. Erua te kau ma wha nga tupapaku maori, mate rawa, i amohia hoia ki to ratou kainga, ki Tatara, kia tnnuraia. Tera atu nga mea i tu, kaore i ata mohiotia. Ko nga mea i kitea e oma haere ana i te takutai, puhia ana, kite purepo, ete Tima Ikiripihi etu ana i waho atu—ko nga mata ia, ko te hanga e rere nei—a, ka pakaru, ka matemate nga taugata e tata ana kite taha. Ko nga hoia i mate, tokotoru—kotahi i mate i roto i te riri, tokorua i mate i muri iho ; ko nga mea i tu, i motu i te patiti, tokowaru. E kiia anaehara i Taranaki nga tangata i mate, engari no Ngatiruanui no Wanganui rauei. Tenei ano hoki etahi korero o ko ke atu, no Poueke mai.—He kaipuke ano nana i kawe mai. Ina ia : No te te kau ma waru o nga ra o Mei kupapa ana tetahi rangapu hoia (etoru te kau takitaki ratou) i tetahi taha o te awa i waiho hei rohe mo Tatarairnaka kite taha tonga. Kitea ana e ratou etahi tangata maori e haere mai ana i tetahi taha ote awa. Katahi ka whana atu ki mua etahi o nga hoia, eruarua nei, hei whakataki mai i nga taugata maori—me te mauu e poapoatia ana—ko te nuinga i takoto touu. Tleoi, rere tonu mai nga maori ; ko tetahi o ratou e whakawhiti ana i te awa, katahi ka puhia e aua hoia, ka tangohia tona pu, ka riro. Hei konei ka whati nga mea o mua, ka whati ki muri atu o te hunga e kupapa nei, mete whai haere touu mai nga maori; ko te whakatikauga i whakatika ai— a, tau! paku ana nga pu, hinga ana etahi o nga maori kite whenua.
Muri iho o tenei riringa ka tamimia e te hoia tokowaru nga tupapaku maori i kitea ki reira e takoto ana. Kaore he pakeha i mate i tenei. Ko te Paratana te ingoa ote rangatira o enei hoia. Heoi, ka mutu.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18630613.2.4
Bibliographic details
Waka Maori, Volume I, Issue 1, 13 June 1863, Page 2
Word Count
546TARANAKI. Waka Maori, Volume I, Issue 1, 13 June 1863, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in